مروری بر آثار لوبا لوکوا

«این روزها، گفتگوها پیرامون طراحی، به گفتگو درباره‌ی گیگابایت و فتوشاپ تبدیل شده است. وقتی به كنفرانس‌ها و سمینارهای طراحی می‌روم یا مجلات گرافیكی را مطالعه می‌كنم از این‌كه صرفاً به بحث‌های تكنیكی و تجاری پرداخته می‌شود، بسیار ناراحت می‌شوم. من فكر می‌كنم در درجه‌ی اول باید چیزی برای گفتن داشته باشیم. چیزی كه بتواند مردم را به حركت درآورد. ما قهرمانان جاودانه نیستیم، ما متولد می‌شویم، ما از این دنیا می‌رویم، ما فانی هستیم، مثل انسان‌های قرون گذشته. مهم نیست كه چقدر پیشرفته هستیم، مهم این است كه چیزی برای گفتن داشته باشیم.»
لوبا لوكوا هنرمند بلغاری تبار، مقیم نیویورك است. لوكوا در سال ۱۹۸۱ از آكادمی هنرهای زیبای صوفیه فارغ‌التحصیل شد و در ۱۹۹۱ به آمریكا مهارجت كرد. او یكی از نمونه‌های مهاجران موفقی است كه توانسته‌اند با حفظ ارزش‌های فرهنگ تصویری خودشان، روابط كاری آمریكایی را درك كنند و به جایگاهی مناسب در تاریخ گرافیك معاصر جهان نیز دست یابند.
طراحی‌های قدرتمند و گاهی خشن، دفرماسیون‌های خاص تصویرسازی بلوك شرق، روحیه‌‌ی معترض به سیاست و سیاتمداران از ویژگی‌های آثار لوكوا هستند كه ریشه در فرهنگ و شرایط سیاسی و اجتماهی موطن او را دارند.
سادگی از لحاظ فرم در آثار او در خدمت انتقال ایده است. «سادگی، هسته‌ی اصلی دستیابی به یك اثر هنری موفق است و دستیابی به این سادگی بسیار مشكل می‌باشد.»
لوكوا رنگ‌ها را به شكل تخت مورد استفاده قرار می‌دهد. پالت رنگی او نیز مشخص و شناخته شده است. آثار در نهایت با دو رنگ به چاپ می‌رسند كه یكی از رنگ‌ها همیشه سیاه است. رنگ دوم معمولاً از درخشندگی خاصی برخوردار است و به‌ندرت خاكستری‌های رنگی در آثار حضور دارد.
كنتراست‌های قدرتمند رنگی، سادگی آثار، حضور فكر و ایده در كنار دستیابی به شیوه‌ای شخصی موجب شده تا پوسترهای لوكوا جایگاه والایی را به‌خود اختصاص دهند.
شیوه‌ی طراحی عناوین پوسترها، استفاده از حروف دست‌نویس بسیار نوآورانه و شخصی است. اطلاعات و نوشته‌ها معمولاً در یكی از چهار گوشه‌ی پوسترها جمع می‌شوند و پراكندگی در این مورد وجود ندارد. این ساختار در طراحی كمك می‌كند تا ایده‌ی پوستر بدون مزاحمت سایر عناصر راحت‌تر به بیننده منتقل شود. تقریباً تمامی مراحل كار توسط دست انجام می‌گیرد و صرفاً مرحله‌ی انجام كار به‌وسیله‌ی كامپیوتر صورت می‌پذیرد.
لوكوا، سفارش دهندگان خاص خود را داراست. گروه‌های معترض سیاسی، گروه‌های صلح‌طلب، انجمن‌های حفظ محیط زیست و البته كارگردان‌های تئاتر. لوكوا یكی از طراحان پوستر معروف و مورد توجه در «برادوی» می‌باشد.
«تئاتر همیشه درباره‌ی روابط انسانی و احساسات انسان است. در تئاتر همیشه یك قصه وجود دارد، مثل پوسترهای من. ولی همین قصه، بارها و بارها از دیدگاه‌های مختلفی نقل می‌شود. برای من هم بدن انسان موضوعی است كه بارها و بارها از جهات مختلف به آن نگاه می‌كنم.»
لوكوا تأثیر بعضی از هنرمندان را در كارهایش انكار نمی‌كند، او از جنبه‌ی سادگی و صداقت، خود را تحت تاثیر هنرهای بومی سرزمین بلغارستان می‌داند. لحن خط در طراحی‌های پیكاسو نیز او را به‌سوی خود جلب می‌كند. تلفیق فضاهای مثبت و منفی در آثار «موریس اشر» و قدرت بیان رنگی در آثار اكسپرسیونیست‌های آلمانی نیز او را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند.
او از همه‌ی این‌ها تأثیر پذیرفته است. اما موفق شد تا این‌ها را در خود حل كند و به نگاهی شخصی دست‌یابد. از این رو می‌توان لوكوا را در زمره‌ی طراحان مؤلف این عصر به‌شمار آورد.

نویسنده : آریا كسایی
منابع:
How magazine, Apr. ۲۰۰۰. P.۵۹
عابدینی، رضا؛ لوبا لوكوا؛ تندیس، شماره ۱۰؛ صفحه ۲۰؛ تیرماه ۱۳۸۲

منبع : دوهفته‌نامه هنرهای تجسمی تندیس