نخستین مناظره دو نامزد اصلی انتخابات نوامبر ۲۰۰۴ ریاست جمهوری آمریکا؛ با محدودیت بسیار (در این روز ۲ اکتبر)

مناظره تلویزیونی پنجشنبه شب( ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۴) دو نامزد اصلی انتخابات ریاست جمهوری آمریكا ، درست یك ماه پیش از برگزاری این انتخابات، با مناظره های ۱۱ دوره پیش از آن ، این فرق را داشت كه قبلا برایش به اندازه یك قانون اساسی، ضابطه و قید و شرط نوشته بودند؛ از جمله این كه دور اول مناظره باید صرفا مربوط به موارد مشخص سیاست خارجی آمریكا و برنامه های وزارت امنیت ملی باشد، از ۹۰ دقیقه تجاوز نكند، خارج از سئوال صحبت نشود و با روشن شدن چراغ كه اعلام اتمام وقت هر نامزد در دادن پاسخ به سئوال مطرح شده است، گفتار قطع شود و .... پس از آغاز این مناظره كه در دانشگاه میامی( فلوریدا) انجام شد؛ كف زدن ممنوع بود، و هیچگونه صدایی از مستمعان نباید بلند می شد. بلندی تریبونها طوری در نظر گرفته شده بود كه قد هر دو نامزد در یك سطح باشد و دوربین ها هردو را دریك سطح و كنار هم نشان دهند تا بلندی قد سناتور جان كری دهها میلیون بیننده را تحت تاثیر قرار ندهد. ظاهر دو نامزد جز رنگ كراواتهایشان یكسان باید می بود. مناظره مستقیما از همه شبكه های تلویزیونی آمریكا كه برنامه «خبر » دارند پخش شد و گرداننده نخستین مناظره، از سه مناظره مقرر، «جیم لهرر» سردبیر ارشد اخبار تلویزیون عمومی بود كه گفت مجبور به رعایت دقیق ضوابط و شرایط است.
برای اطلاع دو نامزد از نظر آمریكاییان، قبلا « فوكس گروپ ( میز گرد) » های متعدد در شهرهای مختلف آمریكا تشكیل شده بود و دو نامزد می دانستند آن دسته از آمریكاییان كه هنوز تصمیم نگرفته اند به كدام نامزد رای بدهند چه می خواهند. تصمیمم همین دسته كه حدود یك سوم رای دهندگان را تشكیل می دهند، برنده انتخابات را مشخص می كند. برای مثال:
اكثر شركت كنندگان در «فوكس گروپ» ها گفته بودند كه مایلند آمریكا همچنان تنها ابر قدرت جهان باقی بماند و آماده اند هزینه اش را بپردازند.
بر این پایه بود كه سناتور كری گفت آمریكایی خواهد ساخت كه در داخل امن و قوی و در خارج معتبر و محترم باشد و هر دو نامزد روی حفظ مقام جهانی آمریكا تاكید كردند و با اندك تفاوت در روش ، قول ضدیت با گسترش سلاحهای هسته ای دادند و با سیاستهای تازه پوتین در تمركز قدرت در مسكو ضدیت كردند. در قبال مسئله عراق نظرات دو نامزد، كاملا از هم متفاوت بود و از یكدیگر انتقاد كردند. سناتور كری در این زمینه گفت: جورج بوش با شتاب زیاد ، بدون تصویب كنگره و حتی توصیه ژنرال پاول وزیر امور خارجه اش، نیروهای تحت فرماندهی ژنرال فرانكس را كه قرار بود كار اسامه بن لادن را خاتمه دهند مامور عراق كرد. بن لادن خطر اصلی بود یا صدام حسین؟ كه اینك معلوم شده است نه اسلحه كشتارجمعی داشت و نه با القاعده در ارتباط بود. صدام حسین كه به ما حمله نكرد، بوش ( پدر) به همین دلیل در سال ۱۹۹۱ از بصره بالاتر نرفت. اگر من به جای بوش ( اشاره به رقیب انتخاباتی خود ) بودم منتظر نتایج بررسی بازرسان سازمان ملل می شدم، حلقه تحریم را تنگتر می كردم و بعدا اگر لازم بود یك ائتلاف جهانی به وجود می آوردم ، نه این كه به انگلستان و استرالیا اكتفا می كردم و دست به حمله می زدم، كه بوش گفت: لهستان هم با بود. كری گفت: در افغانستان، در آن زمان كه اسامه را در «تورا بورا» محاصره كرده بودیم، چرا ادامه كار را به سركردگان قبایل افغان سپردیم و خودمان را كنار كشیدیم و او باقی مانده است. وی از بسط كشت خشخاش در افغانستان انتقاد كرد.
بوش درپاسخ گفت كه نباید حرفهایی زد كه علامت نادرست به دشمنان بدهد. در پاسخ به این سئوال مجری مناظره كه آیا با تجربه عراق، به كشور دیگری خواهید رفت؟ كه بوش پاسخ داد: امیدوارم كه نه. امیدوارم كه نیروی مسلح بكار نبرم. در هرحال من وظیفه محافظت از آمریكا را دارم. ضمن اشاره به مسلح شدن كره شمالی به اسلحه اتمی، جان كری گفت كه اینك ۴۰ ـ ۵۰ كشور می توانند بمب اتمی بسازند و ایران در صدر جدول است، چاره كلی باید كرد. ما باید با كره شمالی مذاكره دوجانبه كنیم. ژنرال پاول و دولت چین هم همین را گفته اند، از مذاكرات شش جانبه نتیجه حاصل نخواهد شد.
در این مناظره اشاره به اظهارات كوفی عنان كه اشغال نظامی عراق را غیر قانونی خوانده بود و عذرخواهی اخیر تونی بلر كه گفته است اطلاعات نادرست باعث شد تا نیروهای انگلستان را به عراق بفرستد اشاره نشد.
در این مناظره هنگامی كه صحبت از كمك لهستان به میان آمد، بوش فرصت نداد كه كری جوابش را بدهد( لهستان پس از تعرض نظامی آمریكا به عراق، به آمریكا و انگلستان پیوست ). جورج بوش چندین بار بر درستی و ضرورت اشغال نظامی عراق تاكید كرد و گفت كه آمریكا را امن تر خواهد كرد، كه جان كری جواب داد با وجود استخدام صدها مترجم ( عمدتا عربی و فارسی برای ترجمه مكالمات ضبط شده و نامه ها ) هنوز هزاران مكالمه و نامه به حال خود باقی مانده است و ....
با این كه قرار نبود دراین مناظره درباره مسائل داخلی صحبت شود، در یك مورد جان كری هنگامی كه جورج بوش از بازسازی عراق سخن به میان آورد گفت: دولت بوش تاكنون یك سنت ( پنی ) صرف جاده سازی و تعمیر پلهای كشور نكرده است . با این كه از انحلال بلوك شرق و شوروی سالها گذشته است ، جورج بوش در این مناظره بارها از «دنیای آزاد» سخن به میان آورد كه عبارتی مربوط به زمان جنگ سرد بود.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز