دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا
خردورزی و دین باوری
احمد حسین شریفی
حسن یوسفیان
ناشر: كانون اندیشه جوان
اگر «عقل» و «وحی» را دو شاهراه كسب آگاهی و شناخت بدانیم، اولی نزد همه انسان ها عمومیت دارد و دومی راهی اختصاصی است كه تنها در اختیار گروه اندكی از آدمیان است و همه به صورت مستقیم توان بهره گیری از این منبع معرفتی را ندارند. یكی از مباحث مهم عصر حاضر كه رهاورد ظهور و بروز مدرنیته است، سنجش همین نسبت میان دین و عقل است. در این بین عده ای با هدف پاسداشت حرمت وحی، منزلت عقل را فرو كاستند و جمعی نیز با استناد به دستاوردهای خیره كننده عقل تجربی، دین را تضعیف كرده اند و آن را مایه عقب ماندگی پنداشته اند. اما در دیدگاهی معتدل و دور از هرگونه افراط و تفریط از یك سو مقام و منزلت عقل انكارناشدنی است و از سوی دیگر به لحاظ كاستی ها و ناتوانی های عقل، وجود ابزاری معرفتی ضروری است.
اما بیشتر اختلاف ها و كشمكش هایی كه در طول تاریخ در باب نسبت عقل و دین صورت گرفته است، در زمینه استفاده از عقل به عنوان یك منبع استنباطی در كنار سایر منابع - همچون كتاب و سنت - بوده است. از این رو، در مسأله ارتباط دین و خرد، اصل منزلت عقل در دین مورد انكار و تردید قرار نگرفته است، بلكه پرسش اصلی و محوری درباره مقدار نفوذ عقل در دین است. آنچه همیشه ذهن اندیشمندان این حوزه را مشغول كرده است، یافتن پاسخی برای چنین پرسش هایی است؛ آیا می توان عقل را منبعی برای استنباط معارف و احكام دین به شمار آورد یا این كه تنها نقش دفاع از دین را به عهده دارد و اگر خرده گیران بر دین، وجود نمی داشتند، جایگاه خود را از دست می داد؟
آیا عقل، معیار و ترازوی صحت و سقم گزاره های وحیانی است یا وحی، میزان درستی یا نادرستی عقل است؟ آیا تمامی گزاره های دین خردپذیرند یا وجود قضایای خردگریز نیز اجتناب ناپذیر است؟ آیا تقسیم ادوار تاریخی بشر به «عصر دین» و «عصر خرد» تقسیمی خردمندانه است؟
این نمونه ای از پرسش های فراوانی است كه درباره ارتباط عقل و وحی و تعیین قلمرو خردورزی و دین داری قابل طرح و بحث است كه مؤلفان اثر حاضر - احمدحسین شریفی و حسن یوسفیان - سعی دارند هر چند به اختصار و دور از حاشیه نویسی پاسخی برای پرسش های فوق بیابند و بدین منظور مباحث خود را در پنج فصل با این عناوین تدوین و تنظیم كرده اند: معناشناسی عقل و وحی، خردگرایی افراطی، خردستیزی افراطی، خردگرایی معتدل، عقل در اندیشه اصیل اسلامی.
منبع : روزنامه ایران
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
رهبر انقلاب رافائل گروسی حج مجلس شورای اسلامی انتخابات دولت سیزدهم شورای نگهبان دولت حجاب ایران حسین امیرعبداللهیان رسانه
تهران هواشناسی شهرداری تهران فضای مجازی وزارت بهداشت قتل آموزش و پرورش سلامت شهرداری سازمان هواشناسی باران پلیس
ایران خودرو قیمت دلار قیمت طلا بانک مرکزی خودرو قیمت خودرو بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان مسکن قیمت تورم
تئاتر محمدعلی علومی نمایشگاه کتاب تلویزیون سریال مهناز افشار دفاع مقدس سینمای ایران صدا و سیما سینما صداوسیما مهاجرت
مغز دانشگاه آزاد اسلامی دانش بنیان
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه آمریکا فلسطین حماس جنگ غزه روسیه اوکراین طوفان الاقصی طالبان رفح
پرسپولیس فوتبال استقلال لیگ برتر لیگ برتر ایران نساجی رئال مادرید بازی بارسلونا سپاهان جواد نکونام باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی اپل سامسونگ فناوری آیفون گوگل باتری مایکروسافت اندروید ناسا ماهواره ویندوز
رژیم غذایی مواد غذایی بیمه چای زیبایی ویتامین دندانپزشکی کاهش وزن آلرژی سبزیجات