اطلاعات عمومی در مورد آبزیان

● بارش ماهی
بارش ماهیها در مناطق مختلف دنیا دیده شده است. در تشریح آن میتوان گفت كه این ماهیها از دریا بوسیله گردباد به هوا برده شده ومانند ابری در مناطق دیگر به زمین میریزند.
در سال ۱۸۶۰ در بندر اسن Essen آلمان یك ماهی كپور ۳۸ سانتیمتری در چنین وضعی پیدا شد. در شهر جلاپور هندوستان ماهی دیگری بوزن ۷/۲ كیلوگرم از آسمان به زمین افتاد.
● خواب طولانی
در كویرهای استرالیا نوعی قورباغه زندگی می كند كه می تواند در طول سال ۱۱ ماه زیرخاك بخوابد ، این قورباغه در فصل كوتاه بارندگی كه طول آن از یك ماه تجاوز نمی كند ، از زیر خاك بیرون می آید. بدن خود را از آب پر كرده وبه تغذیه فعال می پردازد . پس از آن تخمگذاری كرده وبزودی خود را برای ۱۱ ماه خواب دیگر آماده می سازد.
● زندگی ماهی در خشكی
حدود ۴۰۰ میلیون سال قبل برخی از ماهیها از طریق ایجاد اعضاء شش مانندی در خود توانستند از هوای دنیای خارج از آب استفاده نمایند. همین امر در نهایت سبب ایجاد مهره داران زمینی گردید. در خلال دوره دونین بسیاری از منابع آبهای شیرین خشك شدند ویا بصورت مرداب درآمدند. در طول این تغییرات تنها ماهیهائی توانستند زنده بمانند كه قادر به استفاده موقت از اكسیژن هوا وجستجوی منابع دیگر آب شیرین بودند. ماهیان دو ریه ای امروزی در واقع بازماندگان همین ماهیها می باشند.
برخی از ماهیها میتوانند برای مدتی محیط آبی خود را ترك كنند. جالب اینكه برخی هم مانند ماهی آناباس Anabas میتواند با باله های تغییر فرم یافته خود، از درختها بالا رود ومدتی را در آنجا مانده واز اكسیژن هوا استفاده نماید.
نوعی گاو ماهی بنام Mudskipper كه در ایران به آن بوشلمبو گفته میشود پس از خروج از آب ، سر خود را بالا گرفته وبا چشمان نسبتاً بزرگ قورباغه مانند خود به اطراف خیره میشود. جالب اینكه در همین حالت به شكار حشرات وپشه ها هم می پردازد، وبه مجردی كه احساس خطر كرد به جای اول خود برمیگردد. این ماهی وقتی در خشكی است با پوست دمش نفس می كشد. اگر این ماهی مدت زیادی در خشكی بماند ، سرپوش برانشی آن ممكن است در اثر خشك شدن به آبشش ها بچسبد.
دیده میشود كه این ماهی مدتی پس از قرارگرفتن در خشكی هربار یكی از كره های بزرگ چشمش را بداخل فرو میبرد. اینكار برای فشار آوردن به مخزن آبی است كه درون گوش داخلی ماهی قرار دارد. در هر فشار ماهی مقداری آب را به درون آبشش ها وزیر شكاف سرپوش برانشی هدایت می كند تا از خشك شدن آنها جلوگیری كند.
● پرواز ماهی در آسمان :
دنیای ماهیها بسیار پرتنوع وپرجنبش است. حتی ماهیهائی وجود دارند كه براحتی وبا زیبائی خیره كننده برروی آب پرواز میكنند. برخی از ماهیهای پرنده میتوانند از یك سوی كشتی بطرف دیگر آن پرواز كنند، وبرخی هم در حین پرواز روی عرشه كشتی می افتند. طول ماهی پرنده معمولی ۱۸ تا ۲۵ سانتیمتر است. این ماهی عمدتاً در آبهای مناطق گرم واستوائی یافت میشود.وقتی ماهی پرنده بدلیلی تحریك شود سرخود را كمی بطرف بالا برده وبشدت دمش را با لرزشهای شدید بحركت درمی آورد تا وقتی كه بدنش كاملاً از آب خارج شود. پس از خروج از آب ، ماهی باله های سینه ای خود را كه بسیار وسیع وپهن وبال مانند است می گستراند در فاصله ۲ تا ۳ متری سطح آب بپرواز در می آید. در یك فاصله زمانی بسیار كوتاه ماهی میتواند تا ۵۰ متر با همان سرعت اولیه پرواز كند واگر همزمان ، باله دمی خود را حركت دهد میتواند تا حدود ۲۰۰ متر را در هوا بپیماید. آنچه مسلم است ماهی پرنده هنگام شكافتن هوا با باله های خود مانند پرندگان بال نمی زند ، بلكه آنها را بطور ثابت وبصورت باز نگه میدارد.
● شناسنامه گویای ماهیان :
خیلی ها فكر می كنند كه فلس تنها مسئولیت حفاظت وپوشش سطح بدن ماهیها را به عهده دارد. بعضی هم می دانند كه از روی فلس بیشتر ماهیها ، می توان به سن آنها پی برد.آنچه مسلم است اهمیت فلس به مراتب بیشتر است ویك فلس معمولی در واقع شناسنامه گویایی است كه می تواند اطلاعات لازم در زمینه های زیر را در اختیار بررسی كننده قرار دهد:
۱) نوع وتا حدی گونه ماهی
۲) سن ماهی
۳) تعداد دفعات تخم ریزی (بیشتر در ماهیهای مهاجر)
۴) سن ماهی در هر بار تخمریزی
۵) طول ماهی در آخر هر سال از عمر گذشته آن
۶) وزن ماهی در آخر هر سال از عمر گذشته آن
۷) تعداد دفعات وسالهایی كه ماهی مریض شده است.
بدیهی است این ویژگیها در مورد تمامی ماهیها ونیز در همه مناطق صدق نمی نمایند.
برای مثال در مورد ماهیهای غیر مهاجر، و نیز ماهیهای استوائی ، همه این ویژگی ها قابل بررسی نیستند.
● خاصیت تغییر رنگ :
گروهی از ماهیها می توانند هنگام لزوم و بمنظور محافظت خود در برابر دشمنان ، در زمان بسیار كوتاه رنگ وطرح بدن خود را بگونه ای خیره كننده تغییر دهند كه دشمن را گیج ومنحرف سازند. این تغییرات در نوعی ماهی هامور، چاقو ماهی و فرشته ماهی دریایی وجود دارد.
● كنفرانس دلفین ها :
دلفین ها نه تنها جانوران خوبی برای آموزش دادن هستند ، بلكه در دنیای خود آنها نیز اكثراً موارد و نكات بسیار جالبی دیده می شود. دلفین ها قبل از انجام كار دسته جمعی كنفرانس تشكیل می دهند. برای این منظور گروهی از آنها به اعماق آب رفته و روبروی هم قرار می گیرند. سپس هر كدام در كمال احترام نسبت به دیگران به نوبت شروع به حرف زدن می كند و
پس از مشورت با هم شروع به انجام آن كار می نمایند.
● زبان ماهیها :
همه ماهیها زبان دارند وزبان آنها با اینكه سخت ومحكم است ولی برخلاف پستانداران فاقد اسكلت مخصوص زبان هستند كه باعث تحرك همه جانبه آنها می گردد. بنابراین زبان ماهیها عملاً ثابت است وتنها می تواند با حركت اسكلت زیر زبان تحركی محدود در جا داشته باشد.
● آواز نهنگ :
نهنگ ها می توانند صداهای گوناگونی را ایجاد كنند كه نهنگهای دیگر توان شنیدن آنها را از فواصل دور داشته باشند. نوع صدای نهنگ ها بستگی به صحبت كردن آن برای نر یا ماده ، در خطر بودن ، ویا صحبت كردن عادی در زمینه آب وهوا یا غذا دارد. بررسی های دقیق دانشمندان نشان داده كه زبان نهنگ دارای علائم ، اصوات پیشوندی وغیره است كه حاكی از ارتباطلات پیچیده آنها می باشد. نهنگ گوژپشت نر برای ماده خود آواز جالبی میخواند كه بصورت صفحه ضبط شده و یكی از پرفروش ترین صفحات آوازی می باشد.
درفصل جفت یابی ، نهنگ ها دور هم جمع شده ودریك جشن جالب ، بیش از یك روز كامل آواز میخوانند. یك آواز معمولی آنها حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول میكشد. هر آواز معمولاً دارای ۸ ریتم موسیقی مختلف است كه پشت سرهم تكرار میشود. آواز نهنگ ها در طول حیاتشان تغییراتی پیدا میكند.
هر گروه از آنها ‎آواز مخصوص به خود را میخوانند. در ابتدای مراسم جشن و به یاد سال گذشته، آخرین آوازی را كه با هم خوانده اند ، یكبار دیگر میخوانند. با پیشرفت فصل جفت یابی ، نهنگ ها روی صداها كار كرده وملودی جدید وویرایش یافته ای را اضافه مینمایند. نهنگ های باله دار صداهائی را تولید میكنند كه ممكن است از صدها مایل شنیده شود. در اعماق مشخصی از آب ، صدا بطور طبیعی ومعمولی پخش نمیشود. اثرات فشار آب ، درجه حرارت وشوری باعث متراكم وكانالیزه شدن صدا میگردد. اگر نهنگی بتواند از انتهای یكی از كانالهای زیرآبی فریاد بزند ، صدای او قبل از اینكه آنقدر ضعیف شود كه توسط نهنگ های دیگری شنیده نشود ، تمامی مسیر اقیانوس ها را خواهد پیمود!
● ماهی های عجیب وقریب :
▪ طوطی ماهی رنگین كمان :
طوطی ماهی رنگین كمان هنگام استراحت شبانه نوعی تار بنام لباس شب بدور خود می بندد.
▪ ماهی تیرانداز میتواند با پرتاب قطرات آب بسوی حشرات، آنها را بداخل آب انداخته وبخورد.
▪ باله های عقرب ماهی ، دارای شعاعهای باله بلند وجدا از یكدیگرست كه بعضی از آنها سمی می باشند.
▪ ماهی دمنده مثل جوجه تیغی می تواند شكم خود را باد كرده وخارهای روی بدنش را بصورت گسترده نگهدارد تا دشمنان نتوانند آن را ببلعند.
▪ ماهی دیسكوس دارای بدن پهن است ولی بدن آن پهلو به پهلو پهن و فشرده می باشد
نوزادان این ماهی بطریق غیر عادی از مخاط روی بدن والدین تغذیه میكنند.

منبع : علوی