صرع پس لرزه زندگی زنان

به عبارت دیگر صرع عبارت است از تغییرات ناگهانی اختلاف پتانسیل بین داخل و خارج سلول عصبی و برحسب نوع سلولی که در معرض این تغییر قرار می گیرد تظاهرات بالینی گوناگونی به صورت تغییر در سطح هشیاری، فعالیت های حرکتی، تغییرات رفتاری، تغییرات حسی و سیستم عصبی خودکار ایجاد می شود. صرع انواع کوچک و ساده تر دیگری هم دارد.
به طور کلی علل صرع را می توان در دو گروه کلی زیر قرار داد:
۱) صرع اولیه (ایدیوپاتیک)که اختلال مشخصی در سیستم عصبی مرکزی وجود ندارد و اغلب زمینه ژنتیکی دارد.
۲) صرع ثانویه یا علامتی که با اختلال مشخص در سیستم عصبی مرکزی تعریف می گردد. در مجموع این دو گروه طیفی از ضربات ناگهانی سر، عفونت ها، تومورهای مغزی، اختلالات متابولیک مغز، مشکلات زایمان و فاکتورهای ژنتیک را در بر می گیرند.
بعضی از زنان دریافته اند حملاتشان درست قبل یا در دوران قاعدگی شان رخ می دهد. اکثر زنانی که متوجه تأثیرات دوره قاعدگی در حملاتشان هستند، می دانند که در هر زمان دیگری نیز ممکن است دچار حمله شوند، اما میزان بروز این حملات در حوالی زمان عادت ماهانه بیشتر است.
هنگامی که زنی نزدیک به دوران قاعدگی دچار حمله می گردد، این نوع صرع به عنوان «صرع قاعدگی» شناخته می شود.
دلیل این مسأله هنوز به طور کامل روشن نیست، این حالت ممکن است ناشی از تغییرات هورمون های جنسی (استروژن و پروژسترون) در زمان قاعدگی و یا در اثر افزایش مایعات بدن در این زمان باشد.
برای بعضی از این افراد، افزودن برخی از داروها در هفته قبل از دوران قاعدگی می تواند مفید باشد که در هر حال انجام این کار باید طبق دستور پزشک صورت گیرد.
از آنجا که امروزه روش های مؤثر جلوگیری در دسترس می باشد، داشتن فرزند به صورت امری انتخابی درآمده است. زنان مبتلا به صرع می توانند از همه روش های مرسوم جلوگیری استفاده کنند که متداول ترین آنها قرص ضدبارداری می باشد. طبق شواهد موجود، قرص های ضدبارداری هیچگونه تأثیر نامطلوبی بر روی صرع ندارد. اما داروی ضدصرع می تواند روی سوخت و ساز این قرص ها تأثیر بگذارد و اثر آن را کاهش دهد. یعنی مصرف همزمان قرص های ضدبارداری و داروی ضدصرع، می تواند اثر قرص ضدبارداری را تا حدی کم کند. اگر داروهای ضدصرع مصرف شده، حاوی آنزیم های القاکننده کبدی نباشد، قرص های ضدبارداری ترکیبی با مقادیر کم هورمون استروژن، معمولاً اثر خوبی خواهند داشت. دیدن هر لکه خون بین عادت ماهانه می تواند نشان دهنده این باشد که مقادیر هورمون استروژن کافی نبوده است. در صورت مشاهده این رخداد باید احتیاط های لازم (استفاده همزمان از یک روش دیگر جلوگیری از بارداری) به عمل آید. در چنین مواقعی احتمال دارد که نیاز به افزایش استروژن وجود داشته باشد. در این شرایط، افزایش میزان بروز عوارض جانبی استروژن با مقادیر بالا، چندان در نظر گرفته نمی شود. چون در این وضعیت، قرص ضدبارداری با سرعت بیشتری توسط بدن از بین می رود. حتی با وجود استفاده از ترکیب با مقادیر بالای استروژن، اثر بخشی قرص ضدبارداری در مقایسه با زمانی که بدون داروهای القاکننده مصرف می شوند، کاهش خواهد یافت. با این حال اثر آن با روش های دیگر قابل مقایسه است.
مسائل مربوط به قرص های ضدبارداری با مقادیر پایین نباید در کل نشانه نامناسب بودن این قرص ها برای زنان تلقی شود.
در همین حال در زمان تجویز قرص های ضدبارداری برای زنان مصروع، می بایست عوامل خطرزای دیگر نظیر سن، چاقی، افراط در سیگار و غیره را در نظر گرفت.
بارداری
برای یک زن مبتلا به صرع، ضرورت دارد قبل از بارداری و در غیر این صورت در دوران بارداری تحت نظر یک پزشک متخصص قرار گیرد. اگر زن مصروعی که داروی ضدصرع مصرف می کند، تصمیم به بارداری بگیرد، باید قبل از آن خوردن اسید فولیک مکمل (۴ تا ۵ میلی گرم در روز) را شروع کند، زیرا ثابت شده است که مکمل اسید فولیک قادر است خطر به وجود آمدن اختلالات عصبی را در جنین کاهش دهد.
صرع و وراثت
دو عامل تعیین کننده پیشرفت صرع در یک فرد، عبارتند از: میزان آمادگی شخص برای تشنج و نیز وجود سابقه صدمه مغزی. در صورت وجود شرایط مساعدکننده صرع، فرد مستعد ابتلا به این بیماری است. همچنین هر شخص دارای یک «آستانه حمله» با سطح مقاومت مشخص نسبت به حملات می باشد. آستانه حمله نشان دهنده میزان آمادگی شخص برای تشنج است. اگر آستانه حمله خیلی پایین باشد، یعنی آمادگی شخص برای تشنج زیاد است. در این صورت اغلب بیمار دچار حملات خود به خودی می شود.
اگر آستانه حمله بالا باشد، آنچنان که در بیشتر مردم چنین است، آمادگی شخص برای تشنج کم است. چنین فردی به آسانی دچار تشنج نمی شود و تعدادی عوامل محیطی مانند صدمه به مغز لازم است تا حمله آغاز شود. این آستانه بخشی از آستانه ژنتیکی شخص است و به طور ژنتیکی قادر به انتقال به هر کودک می باشد. بنابراین برای بروز صرع در هر فردی یک عامل ژنی لازم است. اما میزان بروز آن متغیر است. در بعضی خانواده ها ممکن است صرع در تعداد زیادی از افراد آن بروز کند و در خانواده ای دیگر تنها یک عضو مبتلا وجود داشته باشد. خطر وجود صرع در کودکی که از والدین مصروع به دنیا می آید بستگی به ماهیت صرع والدین و سطح آستانه حمله آنها دارد.
اگر یکی از آنها مصروع باشد احتمال ابتلا به صرع در نوزاد افزایش می یابد، اما میزان این افزایش اغلب کم است. اگر والدین هر دو مبتلا به صرع باشند، در آن صورت خطر بیشتری بچه را تهدید می کند.
یائسگی
میانگین سن زنان برای پایان دوره های ماهانه و دوران باروری، حدود پنجاه سالگی است. زنان در این زمان اغلب دچار گرگرفتگی و تغییر سریع حالات روحی می شوند. برای گرگرفتگی و دیگر نشانه های مربوط به یائسگی، اغلب درمان به روش جایگزینی هورمون استروژن، توصیه می شود. اگر با خوردن هورمون جنسی، کنترل حملات مشکل شود، باید قطع هورمون مدنظر قرار گیرد. مکمل هورمون استروژن اغلب برای پیشگیری از کاهش کلسیم تجویز می شود (کاهش کلسیم استخوان که معروف به پوکی استخوان است، باعث می شود استخوان هایی که ظریف و شکننده شده اند به آسانی بشکنند)
در بعضی از زنان، صرع می تواند در این مرحله از زندگی پیشرفت کند. بعضی از زنان که سال ها دچار حمله بودند ممکن است متوجه بهبودی یا از بین رفتن حملات در این زمان شوند.
سمیه صیادی فر

منبع : روزنامه ایران