اثر حاملگی بر صرع

اغلب خانمهای مبتلا به صرع حاملگی های بدون حادثه را پشت سر می گذارند. اثر حاملگی روی فركانس حملات می تواند متغییر باشد. به موجب منابع مختلف ۱۵ تا ۵۰ درصد بیماران در طول حاملگی افزایش فركانس حملات و تقریبا در ۲۵ درصد بیماران كاهش فركانس حملات دیده می شود در حالی كه در درصد قابل توجهی از خانمها تغییری در فركانس حملات در دوران حاملگی ایجاد نمی شود. در مروری از ۲۷ مطالعه كه روی ۲۱۶۵ خانم حامله مبتلا به صرع انجام شده ، در ۲۴ درصد بیماران افزایش فركانس حملات ، در ۲۳ كاهش فركانس حملات و در ۵۳ درصد بیماران تغییری در فركانس حملات مشاهده نشده است.
سن بیمار ، نوع حمله ، رژیم AED یا فركانس حملات در دوران قبل از حاملگی نمی توانند پیشگویی كننده تغییرات احتمالی در فركانس حملات برای یك خانم حامله باشند. محققین نتیجه گیری كرده اند كه خانمهایی كه قبل از حاملگی كمتر از یك حمله هر ماه ۹ ماه داشته اند در طول حاملگی با خطر افزایش فركانس حملات روبه رو نخواهند بود. بر عكس خانم هایی كه قبل از حاملگی بیش از یك حمله در ماه داشته باشند در دوران حاملگی افزایش فركانس حملات خواهند داشت.
به علاوه بعضی از محققین گزارش كرده اند كه داشتن سابقه حملات مكرر قبل از حاملگی و بیماران مبتلا به اپی لپسی فوكالی ، در طول حاملگی بیشتر با خطر افزایش فركانس یا كثرت وقوع حملات روبه رو می شوند محققین دیگر این نتیجه گیری را تایید نمی كنند. اخیرا Sabers و همكارانش دریافته اند كه ۲۱ درصد از ۱۵۱ حاملگی در ۱۲۴ خانم مبتلا به صرع ، در طول حاملگی افزایش فركانس حملات داشته و این افزایش به نوع حمله بستگی ندارد.
تصور می شود كه در بعضی از بیماران مصروع حامله عوامل متعددی در افزایش فركانس حمله ایفای نقش می كنند كه شامل عدم تبعیت از رژیم درمانی ، افزایش تهوبه ریوی ( كه موجب آلكالوز جبرانی خفیف می شود ) ، هیپوكالسمی ترقیقی ، كم شدن سدیم و منیزیم خون ، استرس عاطفی ، كمبود خواب ، تغییر در حركات دستگاه گوارش ، تهوع و استفراغ و تغییرات كبدی می باشند. در بعضی از مدلهای حیوانی استروژنها از طریق كم كردن آستانه تشنج و افزایش شدت حملات ، اپی لپتوژنیك ( صرع زا ) هستند. به علاوه مطالعات حیوانی نشان داده كه افزایش شدت غلظت گونادوتروپین می تواند باعث افزایش فركانس تخلیه های گهگیر در مغز شود. استروژن با افزایش تحریك پذیری ،گیرنده GABA A را تحت تاثیر قرار می دهد در حالی كه پروژسترون اثرات مهاری دارد. بنابراین حاملگی هم چنین بلوغ ، سیكل قاعدگی و یائسگی همگی مواردی هستند كه فعالیت حمله ای را تغییر می دهند.
كمبود خواب و استرس عاطفی می توانند حملات را افزایش دهند. به طور كلی حاملگی می تواند باعث كمبود خواب شود زیرا خانمها بعلت درد عضلانی اسكلتی احساس ناراحتی می كنند. به علاوه حاملگی همراه با فشار عاطفی و اضطراب است ، چون مادران تازه برای حوادث تغییر دهنده زندگی آماده می شوند. یكی از مهم ترین عوامل كه فركانس حملات را در حاملگی تحت تاثیر قرار می دهد تغییر در غلظت خونی AED است. غلظت خونی نرمال AEDs در دوران حاملگی كم می شود. بیشتر خانمها به خاطر ترس از تاثیر سوء داروی ضد صرع روی جنین خود و یا به علت ترس از این كه دارو تهوع یا استفراغ ایجاد كرده یا آنها را تشدید كند. از رژیم درمانی توصیه شده كمتر تبعیت می كنند.
ممكن است در حاملگی كاهش جذب AEDs وجود داشته و باعث كاهش غلظت خونی دارو شود. استفراغ شدید جذب دارو را آسیب می زند. به علاوه ، افزایش مصرف كلسیم و داروی ضد اسید در حاملگی میتواند جذی داروهای ضد صرع را كاهش دهد. افزایش حجم توزیع و افزایش در كلیرنس كلیوی می تواند غلظت خونی دارو را كاهش دهد.
مصرف مكمل اسید فولیك كه معمولا در دوران حاملگی تجویز می شود می تواند با افزایش آنزیم های كبدی كه منجر به افزایش متابولیسم AED می شود غلظت داروهای ضد تشنج را در خون كاهش دهد. توجه به این نكته مهم است كه گرچه غلظت توتال AED تقریبا در همه خانمها در دوران حاملگی كم می شود ، در اكثریت این خانمها فعالیت حمله زیاد نمی شود كه علت آن این است كه در حاملگی غلظت آلبومین خون كم می شود و در نتیجه درصد داروی آزاد افزایش می یابد. از آنجایی كه اكثر آزمایشگاه های اندازه گیری كننده غلظت داروها در خون ، غلظت توتال داروها را اندازه گیری می كنند باید قبل از اقدام به تغییر در دوز داروها ، وضعیت بالینی بیمار بررسی شود. كاهش در غلظت توتال پلاسمایی یك AED ، به طور اتوماتیك بیانگر این نیست كه باید دوز داروی ضد صرع را افزایش داد. باید در نظر داشت كه غلظت داروی آزاد است كه كنترل حملات و اثرات روی سیستم عصبی مركزی را اعمال می كند.
اگر بیمار حامله عاری از حمله باشد بعضی از متخصصین زنان غلظت AED را هر سه ماهه اندازه گیری می كنند. هر وقت بیماری نشانه های مسمومیت دارویی نشان دهد حتی اگر غلظت خونی توتال دارو پایدار باشد باید دوز دارو كاهش داده شود زیرا ممكن است غلظت داروی آزاد افزایش یافته باشد. چهار تا پنج نیمه عمر طول می كشد تا پس از تغییر دوز غلظت پایدار جدید برقرار شود ، لذا پزشك باید از اندازه گیری غلظت خونی زودتر اجتناب كند.
وقتی غلظت خونی دارو اندازه گیر شود و خون گیری درست قبل از مصرف دارو انجام گیرد تا غلظت تراف اندازه گیری شده باشد. و بالاخره ، ذكر این نكته مهم است كه ممكن است غلظت خونی AEDs به علت كاهش كلیرنس كلیوی و حجم توزیع در طول چند هفته اول پس از زایمان افزایش سریع داده باشد. به علاوه ، پس از زایمان تبعیت ما در برای استفاده از دارو زیادتر می شود زیرا ترس از خطر عوارض جانبی برای جنین منتفی شده است. بنابراین ، به ویژه اگر در دوران قبل از زایمان ، دوز دارو افزایش یافته باشد پس از زایمان ممكن است نیاز به كاهش سریع دوز دارو وجود داشته باشد.
اگرچه اكثریت خانمهای مبتلا به صرع حاملگی های بدون مخاطره ای را خواهند داشت ولی از بعضی از مطالعات در خانمهای مبتلا به صرع در مقایسه با گروههای كنترل نتایج بد حاملگی گزارش شده است. این نتایج سوء شامل زایمان زودرس ، تولد بچه با وزن كم ، دور سركوچك تر ، تولد نواد مرده ، شاخص آپگار كم ، پرده اكلامپسی ، زایمان با سزارین ، نقص های مادرزادی و مرگ و میر نزدیك زایمان می باشند. خانم های حامله مبتلا به صرع كه از داروهای ضد صرع استفاده می كنند به جای ۲ الی ۳ درصد احتمال وقوع ذكر شده برای خانمهای عادی ، میزان ناهنجاری مادرزادی ۴ تا ۸ درصد می باشد. هم چنین خطر نقص های مادرزادی جزیی نیز دو برابر می شود.
فرض بر این است كه علاوه بر مصرف AED عوامل دیگری مثل حملات مارد ، ارثی بودن صرع مارد ، ترومای فیزیكی ضمن حملات ، وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی نامطلوب مسؤول افزایش میزان نقص های مادرزادی هستند. با وجود این ، اغلب محققین عقیده دارند كه حملات مارد در طول حاملگی اثری روی كثرت نقص مادرزادی بچه های این مادرها ندارد. توافق عام بر این است كه مسؤول اصلی برای نتایج سوء حاملگی در مادران مبتلا به صرع ،به ویژه افزایش نقص های مادر زادی در جنین AEDs مصرف شده در درمان صرع می باشد نه خود صرع.

منبع : موسسه اطلاع‌رسانی طعام اسرار