آفت کش‌ها و محیط زیست

هر ماده شیمیایی كه وارد محیط زیست می شود، تأثیرات مخربی روی آن دارد. علف كش ها و سموم دفع آفات نیز به علت آن كه از موادشیمیایی ساخته شده اند، از این امر مستثنی نیستند. این مواد در خاك تأثیر زیانباری دارند و همچنین موجب تغییر رفتار پرندگان و گیاهخواران می شوند. بیشتر علف كش ها به صورت اسپری و به وسیله دستگاه مخصوص در زمین های كوچك و به وسیله هواپیما در مزارع بزرگ استفاده می شوند. علف كش ها هر چند سریع علف های زائد را از بین می برند اما در برخی موارد اگر به صورت درست و اصولی و با نظارت متخصصان استفاده نشود سبب صدمه دیدن گیاهان و دیگر موجودات می شود.
● علف كش چیست؟
علف كش ها مواد شیمیایی هستند كه برای از بین بردن علف های هرز استفاده می شوند. سالانه میلیون ها لیتر علف كش در مزارع، باغ ها و حیاط و باغچه خانه ها استفاده می شود. علف كش ها ممكن است روی گیاهان اسپری شوند و یا در خاك و در كنار ریشه گیاه قرار گیرند و انواع گوناگونی دارند كه بنا به نوع گیاهان منطقه و شرایط آب و هوایی و همچنین میزان علف های هرز از انواع مختلف استفاده می شود. علف كش ها بیشتر به دو نوع مشخص و كلی تقسیم بندی می شوند. در نوع علف كش، تنها علف های هرز مشخص و معینی را از بین می برد و تأثیری بر دیگر علف های هرز كه از نوع دیگری باشند ندارد و در نوع كلی همه علف های هرز از بین می روند.
● آفت كش ها و تأثیر بر خاك
علف كش ها به سبب داشتن موادشیمیایی بر روی موجودات خاكی نیز تأثیر می گذارند. این موجودات كه در لایه های كم عمق زمین قرار دارند بیشترین تأثیر را از این مواد می گیرند. وجود این موجودات در خاك سبب می شود كه خاك حاصلخیزی خود را از دست ندهد و خاك تبدیل به «خاك مرده» نشود.
● آفت كش ها و سلامت انسان
مشكل دیگری كه علف كش های شیمیایی دارند تأثیر بر سلامت انسان است. این تأثیر زمانی بیشتر است كه به طور دستی و با استفاده از سمپاش به وسیله كشاورز انجام شود. استفاده از ماسك و دستكش مخصوص در هنگام استفاده و همچنین شست وشوی دست ها پس از استفاده می تواند به كاهش ابتلای انسان به ناراحتی های پوستی ناشی از این آفت كش ها كمك زیادی بكند.
● زمان و مقدار استفاده از آفت كش ها
زمان استفاده از آفت كش ها در تأثیر آنها مؤثر است. به عنوان مثال سمپاشی باید در مواقعی باشد كه بارندگی نباشد تا سموم جذب گیاه شوند و با باران یا باد در فضای اطراف پراكنده نشوند. همچنین مقدار مصرف سموم نیز باید مشخص باشد. استفاده بی رویه از آفت كش ها و سموم شیمیایی نه تنها به گیاه ضربه می زند بلكه سبب ناراحتی های پوستی و تنفسی نیز می شود.
● آفت كش ها چگونه بر پرندگان تأثیر دارند؟
هر چند آفت كش ها تنها برای از بین بردن علف های هرز استفاده می شوند، اما تأثیرات زیانبار آن تا مدت ها روی محیط زیست باقی می ماند. پرندگان به طور مستقیم به این آفت كش ها آلوده می شوند و این آلودگی بر نحوه زندگی، غذای مصرفی و تولیدمثل آنها تأثیر بسزایی دارد. پرندگان و گیاهان جزیی از اكوسیستم و چرخه طبیعی هستند. مسلم است كه با آسیب دیدن یكی از آنها، كل سیستم دچار اختلال می شود و ادامه بقا برای دیگر موجودات به خطر می افتد. پرندگان و گیاهخواران ۲ دسته عمده هستند كه تأثیرات سموم روی آنها بیشتر از دیگر جانوران است اما پرندگان به دلیل آن كه بیشتر در لای شاخ و برگ گیاهان لانه دارند در سمپاشی هوایی بیشترین آسیب را می بینند.

ترجمه: علیرضا قدردوست نخچی

منبع : روزنامه ایران