حیرت جهان از فرار موسولینی و تصرف کبک توسط انگلستان ، مرگ مون کالم

۶۴ سال پیش در روز ۱۲ سپتامبر سال ۱۹۴۳ میلادی ، جهان با حیرت از ماجرای نجات و فرار بنیتو موسولینی از بازداشت خانگی در منطقه دست نیافتنی «لانه عقاب» در کوه گران ساسو توسط یک گروه کماندویی اس اس به فرمانده سروان اوتو اسکورزنی آگاه می شود.
بنیتو موسولینی ، دیکتاتور سابق ایتالیا از سوی پادشاه ایتالیا ویکتور امانوئل سوم و شورای عالی فاشیست از کار برکنار شده بود و به دستور دولت در یک مکان دست نیافتنی موسوم به «لانه عقاب» در کوه گران ساسو به ارتفاع ۲۹۱۲ متر در رشته کوه های آبروز در بازداشت خانگی به سر می برد.
موسولینی به دستور آدولف هیتلر ، رهبر آلمان نازی در یک عملیات حیرت آور توسط یک گروه کماندویی اس اس و چتربازان آلمانی به فرماندهی سروان اوتو اسکورزنی آزاد شده و به آلمان منتقل می شود.
نیروهای متفقین در روز ۱۰ ژوییه سال ۱۹۴۳ میلادی جزیره سیسیل ایتالیا متحد آلمان نازی را تصرف کرده و سپس در ۳ سپتامبر وارد کالابریا جنوبی ترین بخش خاک ایتالیا شده و در روز ۹ سپتامبر سال ۱۹۴۳ میلادی تا کامپانیا پیشروی می کنند.
نزدیک شدن متفقین به شهر رم موجب وحشت طبقه سیاسی ایتالیا می شود.
ویکتور امانوئل سوم پادشاه ایتالیا و شورای عالی فاشیست بنیتو موسولینی را از مقام نخست وزیری برکنار کرده و او را به بازداشتگاه خانگی محکوم می کنند.
آنها در روز ۲۳ ژوییه سال ۱۹۴۳ میلادی بادولیو را به مقام نخست وزیری منصوب می کند.
نخست وزیر جدید ایتالیا با شتاب با متفقین در مورد آتش بس به مذاکره می پردازد.قرارداد آتش بس در روز ۸ سپتامبر فاش می شود.
هیتلر که حاضر به قبول شکست نبود ۳۰ لشکر را تحت فرمان مارشال هوایی کسلرینگ قرار داد که با نیروهایش مدت ۲ سال در خطوط دفاعی دورا و گوستاو به شدت در مقابل نیروهای متفقین مقاومت کرد.
هیتلر متقاعد شده بود که تنها دوچه (لقب موسولینی) قادر است نیروهای ناسیونالیست ایتالیایی را تحکیم کرده و دوباره مبارزه در کنار او را از سربگیرد.
هیتلر از نیروی هوایی آلمان «لوفت وافه» می خواهد عملیات فرار موسولینی را طرح ریزی کند.
آلمانی ها به دلیل آنکه محل زندان موسولینی چندین بار تغییر کرده بود برای یافتن مکان او دچار مشکلاتی می شوند.
سرانجام موسولینی را در «لانه عقاب» در قله کوه گران ساسو واقع در ۱۲۰ کیلومتری شمال شرقی شهر رم می یابند.
موسولینی در هتل کامپو ایمپراتوره برفراز یک صخره دست نیافتنی که تنها با تله کابین قابل دسترسی بود ، در بازداشت به سر می برد.
در روز ۱۰ سپتامبر در یک پرواز شناسایی برفراز این منطقه یک محوطه کوچک مسطح را در نزدیکی هتل تشخیص داده می شود.
اسکورزنی تصمیم می گیرد برای رسیدن به این مکان از هواپیماهای گرایدر استفاده کند زیرا استفاده از چتربازان بسیار خطرناک بود.
یک گروه کماندویی چترباز اس اس نیز مامور تصرف فرودگاه کوچک اکوئیلا و به دست گرفتن کنترل تله کابین می شود. عملیات ۲ روز بعد در یک هوایی ابری انجام می گیرد.
از ۱۲ فروند گرایدر تنها ۸ فروند آنها موفق به فرود در آن محوطه کم وسعت مسطح می شوند.
بلافاصله نیروهای کماندویی آلمانی برای نجات بنیتو موسولینی اقدام می کنند و نگهبانان ایتالیایی در مقابل آنها کمترین مقاومتی از خود نشان نمی دهند.
اسکورزنی برای فرار دادن دوچه از یک هواپیمای کوچک شناسایی مدل فیسلر استورخ که خلبانی آن را گرلاخ خلبان مشهور به عهده داشت ، استفاده می کند.
گرلاخ در یک اقدام جسورانه موفق به فرود می شود اما برخاستن دوباره با ۲ مسافر اسکورزنی و موسولینی بدون آنکه اثاثیه دیکتاتور فراموش شوند به دشواری انجام شد.
این عملیات به اندازه ای سریع انجام شد که هنوز آخرین گرایدر آلمانی فرود نیامده بود.
موسولینی اندکی پس از آزادی با خانواده اش در شهر وین تجدید دیدار کرده و سپس برای پیوستن به هیتلر به اقامتگاه او مشهور به «لانه گرگ» در پروس شرقی می رود.
اوتو اسکورزنی برای این عملیات موفقیت آمیز مدال صلیب آهنی را دریافت می کند.
دستگاه تبلیغات آلمان نازی خبر از آزادی بنیتو موسولینی نهایت استفاده را می کند.
این خبر به اندازه ای حیرت آور بود که در جلسه مجلس عوام انگلستان اعلام می شود.
هیتلر مانع از این می شود که موسولینی دوران بازنشستگی خود را در آلمان سپری کند.
موسولینی ناگزیر به سرعت به شمال ایتالیا می رود و یک جمهوری خودخوانده به نام «جمهوری سوسیال ایتالیا» را تاسیس کرده و ریاست آن را به عهده می گیرد.
به این ترتیب ، در روز ۱۲ سپتامبر سال ۱۹۴۳ میلادی جهان با حیرت از ماجرای نجات و فرار بنیتو موسولینی از بازداشت خانگی در منطقه دست نیافتنی «لانه عقاب» آگاه می شود.
موسولینی نزدیک به ۲ سال پس از این تاریخ در روز ۲۷ آوریل سال ۱۹۴۵ میلادی توسط پارتیزان های ایتالیایی به قتل می رسد و پس از اینکه جنازه او را در خیابان ها می کشند ، آن را وارونه به دار می آویزند.این فرجام کار بنیتو موسولینی ، دوچه ، رهبر فاشیست های ایتالیا بود.
۲۴۸ سال پیش در شب ۱۲ و بامداد ۱۳ سپتامبر سال ۱۷۵۹ میلادی ، نیروهای انگلیسی به فرماندهی ژنرال جیمز وولف به شهر کبک ، مرکز مهاجرنشین نوول فرانس کانادای فرانسه که تحت محاصره انگلیسی ها بود حمله کردند و ۵۰۰۰ سرباز انگلیسی از یک تپه که مشرف به شهر بود ، بالا رفتند.
مارکی لویی ژوزف دومون کالم دو سن وران فرمانده نیروهای فرانسوی مدافع شهر با ۴۰۰۰ سربازی که برایش باقی مانده بودند به مقابله با نیروهای انگلیسی پرداخت.
در این جنگ ژنرال جیمز وولف کشته شد و مون کالم که به شدت مجروح شده بود فردای آن روز در ۱۴ سپتامبر درگذشت و شهر کبک بی دفاع ماند.
مون کالم اندکی قبل از مرگ از دکتر جراح خود سوال کرده بود تا چه زمانی زنده خواهد بود. جراح گفت: به زحمت چند ساعت.
مون کالم پاسخ داد ، بهتر ، پس من انگلیسی ها را داخل کبک نخواهم دید.
پس از مرگ مون کالم ، فرانسوی ها تلاش می کنند ، نیروهای خود را دوباره متمرکز کنند اما شهر کبک که با ۶۰۰۰ مدافع از روز ۲۰ ژوئن سال ۱۷۵۹ میلادی توسط ۴۰ هزار سرباز انگلیسی و ۱۵۰ فروند کشتی جنگی انگلستان محاصره شده بود و بی وقفه زیر آتش توپخانه انگلیسی ها بود دیگر توان نداشت و در روز ۱۸ سپتامبر شهر تسلیم انگلیسی ها می شود.
چند ماه بعد ، نوبت شهر مونترال می رسد و ۱۱ هزار سرباز انگلیسی این شهر که فقط ۲۴۰۰ نفر مدافع داشت را محاصره کردند.
ودروی فرماندار فرانسوی مهاجرنشین نوول فرانس ناگزیر به تسلیم می شود.
او از انگلیسی ها تضمین می گیرد که جان و حقوق ساکنان محفوظ بماند.
سرانجام براساس پیمان پاریس در روز ۱۰ فوریه سال ۱۷۶۳ میلادی لویی پانزدهم پادشاه فرانسه مهاجرنشین نوول فرانس در کانادا را به انگلستان واگذار می کند.
سه سال پیش تصرف شهر کبک ، جنگ خونین معروف به جنگ هفت ساله در اروپا درگرفت.
در این جنگ فرانسه و اتریش با اتحادیه ای شامل انگلستان ، پروس و پادشاهی هانوور درگیر شدند.
ویلیام پیت که توسط جرج سوم ، پادشاه انگلستان در سال ۱۷۵۷ به مقام نخست وزیری منصوب شده بود ، تصمیم گرفت دامنه جنگ را به متصرفات فرانسه در هندوستان و کانادا گسترش دهد.
فرانسه لویی پانزدهم که بیش از اندازه درگیر جنگ علیه پروس در قاره اروپا بود ، نتوانست با قدرت به تهاجمات انگلیس به متصرفاتش در هندوستان و کانادا پاسخ دهد.
با این حال ، در نخستین مراحل جنگ در کانادا ، فرانسوی ها موفق شدند با حمایت متحدان سرخ پوستشان به پیروزی های چشمگیری دست یابند.
نیروهای فرانسوی تحت فرماندهی ژنرال ودروی بخشی از متصرفات انگلیس را اشغال کردند.
اما در سال ۱۷۵۷ میلادی ژنرال ودروی ناگزیر شد فرماندهی نیروهای فرانسوی را به مارکی دومون کالم واگذار کند.
مون کالم که از فرانسه به کانادا آمده بود از شجاعت چیزی کم نداشت ، اما از شرایط جنگ در منطقه ای مانند امریکای شمالی بی اطلاع بود.
مون کالم شیوه جنگ چریکی ژنرال ودروی با حمایت سرخ پوستان و مردم محلی را رها کرده و به شیوه جنگ های اروپایی رومی آورد و توجه خود را به شهرها معطوف می کند.
این در حالی بود که مون کالم بیش از چند هزار سرباز در اختیار نداشت ، اما ویلیام پیت ده ها هزار نیروی نظامی را از انگلستان به کانادا اعزام کرده و مهاجرنشین های انگلیسی نیز به آنها پیوسته بودند.
انگلیسی ها با حملات کوبنده تک تک تمام قلعه هایی که از سه شهر عمده مونترال ، کبک و تروا ریویر محافظت می کردند را تصرف نمودند.
در ۲۰ ژوئن سال ۱۷۵۹ میلادی ، یک ارتش انگلیس شامل ۴۰۰۰۰ سرباز با حمایت ۱۵۰ فروند کشتی جنگی شهر کبک را محاصره می کنند.
مون کالم برای دفاع از شهر کبک فقط ۶۰۰۰ سرباز در اختیار داشت.
توپ های کشتی های انگلیسی بی وقفه شهر کبک را بمباران می کردند.
نیروی مدافعان رو به تحلیل نهاده بود و تنها شجاعت مون کالم مانع از تصرف شهر توسط انگلیسی ها شده بود.
به این ترتیب ، در شب ۱۲ و بامداد ۱۳ سپتامبر ژنرال انگلیسی جیمز وولف با ۵۰۰۰ سرباز از ارتفاعاتی مشرف به شهر کبک بالا می رود و نیروهای خود را در منطقه آبراهام در فاصله کمتر از یک مایلی شهر مستقر می کند.
هنگامی که مون کالم آگاه می شود انگلیسی ها یک سرپل برای حمله به شهر ایجاد کرده اند با قوایی به مراتب کمتر برای آزاد کردن این موضع می شتابد.
آتش بی وقفه توپخانه انگلیسی ها صدها فرانسوی و کانادایی را به خاک و خون می کشد. مون کالم به ناچار دستور عقب نشینی می دهد.
او که در عقب سربازانش حرکت می کرد مورد اصابت یک گلوله قرار می گیرد.
مون کالم از جراحات این گلوله جان سالم به در نمی برد و در ساعت ۵ بامداد روز ۱۴ سپتامبر پس از نوشتن نامه ای به خانواده اش و خداحافظی از آنها جان سپرد.
با مرگ مون کالم انگیزه دفاع مدافعان که مدت نزدیک به ۲ ماه زیر بمباران شدید انگلیسی ها قرار داشتند از بین می رود و شهر کبک ، مرکز مهاجرنشین نوول فرانس کانادای فرانسه در روز ۱۸ سپتامبر تسلیم نیروهای انگلیسی می شود.
مارکی دومون کالم مدت ۳ سال علی رغم در اختیار داشتن نیروی اندک و نرسیدن قوای کمکی از فرانسه از مهاجرنشین نوول فرانس در مقابل نیروهای انگلیسی که ده ها برابر بودند دفاع کرد و بارها انگلیسی ها را شکست داد.
مردم نوول فرانس که بعدها ایالت کبک نامیده شد با اراده راسخ در مقابل سختگیری های انگلیسی ها با موفقیت از زبان و مذهب کاتولیک و جامعه خود دفاع کردند.
این مردم که در قرن هجدهم تعدادشان ۷۰ هزار نفر بود امروز ۷ میلیون نفر جمعیت دارند.
حضور آنها در کانادا عمده ترین تفاوت کانادا با ایالات متحده را تشکیل می دهد.

بهرام افتخاری

منبع : روزنامه جام‌جم