مقایسه لینوکس و ویندوز

در این مقاله به بررسی و مقایسه انواع، واسطه گرافیكی كاربر، واسطه متنی، هزینه، دستیابی به سیستم عامل، اجرای برنامه از طریق سی دی، نرم افزار كاربردی، كسب نرم افزار كاربردی، نصب نرم افزار كاربردی، ویروس ها و جاسوس ها، كاربرها و رمز عبور، خطای برنامه ای، محدودیت های نرم افزاری، ابزارهای سخت افزاری پشتیبانی شده، سخت افزاری كه OS بر روی آن عمل می كند، دسته بندی، كابران متعدد، شبكه بندی، تقسیم بندی دیسك سخت، فایل های ذخیره شده روی دیسك سخت، سیستم فایل ها، درجه بندی فایل ها، فایل های مخفی، case، مودم، تهیه فایل آغازگر، برنامه راه انداز چاپگر، كمك، داده های كاربر، خاموش كردن، پرداخته می شود.
● انواع:
ویندوز و لینوكس انواع مختلفی دارند. تمامی انواع ویندوز را مایكروسافت تولید می كند، اما توزیع متنوع لینوكس از سوی شركت های متعددی مانند Linspire، Red Hat، SuSE، Ubunta، Mandriva، Knoppix، Slackware و Lycoris صورت می گیرد. ویندوز دو خط اصلی دارد كه می توان آنها را Win۹x كه شامل ویندوزهای ۹۵، ۹۸، ۹۸SE، Me و كلاس NT كه ویندوزهای NT، ۲۰۰۰ و XP را در خود جای داده است، اشاره كرد. ویندوز در واقع كار خود را با نسخه ۳.x آغاز كرد و پس از چند سال ویندوز ۹۵ را روانه بازار كرد.
انواع لینوكس به عنوان توزیع از آن یاد می شود. تمامی توزیع های لینوكس كه در چارچوب زمانی یكسان منتشر شده، از یك هسته اصلی(مهمترین بخش سیستم عامل) تبعیت می كنند. تفاوت آنها در نرم افزارهای اضافی ارائه شده، واسطه گرافیكی كاربر، فرایند نصب، قیمت، اسناد سازی و پشتیبانی های فنی است. ویندوز و لینوكس هر دو در desktop و ویرایش های سروری ظاهر می شوند.
لینوكس می تواند كارایی خود را بالا برد كه ویندوز نمی تواند. نسخه های هدفمند ویژه از لینوكس وجود دارد. به عنوان مثال NASLite نسخه ای از لینوكس است كه بااستفاده از یك فلاپی دیسك، رایانه قدیمی را تبدیل به یك فایل سرور می كند. این نسخه از لینوكس قادر به اتصال به شبكه، تقسیم فایل ها و عملكرد به عنوان یك وب سرور است.
● واسطه گرافیكی كاربر:
ویندوز و لینوكس قادر هستند به ارائه واسطه گرافیكی كاربر و واسطه خط فرمان بپردازند. واسطه گرافیكی كاربر ویندوز از ویندوز ۱/۳ به ویندوز ۹۵، ویندوز ۲۰۰۰ و ویندوز XP تغییر یافته است و انتظار می رود در نسخه بعدی ویندوز كه جایگزین XP خواهد شد، دوباره تغییر كند.
لینوكس به طور نمونه به ارائه دو واسطه گرافیكی كاربر، KDE و Gnone می پردازد. در توزیع های عمده لینوكس، لیندوز موجب شده واسطه كاربر شباهت بیشتری به ویندوز داشته باشد. همچنین XPde for Linux نیز در شباهت لینوكس به ویندوز نقش موثری دارد. واسطه گرافیكی كاربر در سیستم های لینوكس اختیاری است و حال آن كه این واسطه جزء جدایی ناپذیرOS در ویندور است.
سرعت، كارایی و اطمینان در اجرای یك سرور به جای لینوكس كه فاقد واسطه گرافیكی كاربر است، افزایش یافته است و این در حالی است كه دیگر نسخه های سرور ویندوز قادر به انجام چنین عملی نیستند. در واقع واسطه گرافیكی كاربر در لینوكس، اجرا و كنترل از راه دور را برای یك رایانه لینوكس آسانتر و طبیعی تر از رایانه ویندوز جلوه می دهد.
● واسطه نمای متنی:
این واسطه به عنوان یك مفسر دستوری نیز شناخته شده است. كاربران وینداز برخی اوقات از آن به عنوان یك اعلان از سوی DOS نیز یاد می كنند. كاربران لینوكس آن را به عنوان یك برنامه واسطه معرفی می كنند. هر نوع از ویندوز به یك مفسر دستوری مجهز است، اما انواع مختلف ویندوز از مفسرهای مختلفی نیز برخوردارند. به طور كلی، مفسرهای دستوری ویندوز سری ۹x شباهت زیادی به یكدیگر دارند و نسخه های كلاس NT نیز مفسرهای دستوری مشاهبی را در خود جای داده اند. اما تفاوت هایی در بین این دو دسته از ویندوز وجود دارد. لینوكس مانند دیگر نسخه های یونیكس، از مفسرهای دستوری چندگانه پشتیبانی می كند، اما معمولاً از یك نوع كه به عنوانBASH شناخته می شود، استفاده می كند. از دیگر مفسرها می توان از Korn shell، Bourne shell، ash و C shell یاد كرد.
● هزینه:
برای یك desktop و یا كاربرد خانگی، می توان گفت لینوكس خیلی ارزان و یا رایگان است در حالی است كه ویندوز گران است. در كاربرد سرور نیز لینوكس در مقایسه با ویندوز بسیار ارزان است. مایكروسافت اجازه می دهد، یك كپی از ویندوز تنها برای یك رایانه استفاده شود. برای اولین بار در ویندوز XP، آنها با استفاده از نرم افزاری به اعمال این قانون(در ابتدا فعال سازی تولید ویندوز و سپس ویندوز Genuine) می پردازند. در مقایسه، تنها با یك بار خرید لینوكس، شما می توانید در هر چند رایانه با هیچ گونه هزینه اضافی از آن استفاده كنید.
می توان كتاب لینوكس و سیستم عامل كه شامل كتاب است را به رایگان تهیه كرد. همچنین می توان لینوكس را به صورت رایگان از فروشندگان آن مشروط بر این كه به یك ارتباط اینترنتی پر سرعت و یك CD burner مجهز باشید، و یا از سایت www.linuxiso.org دانلود كرد.
● دستیابی به سیستم عامل:
برای دستیابی به لینوكس باید رایانه ای جدید را كه لینوكس از پیش بر روی آن نصب شده خریداری كرد. لیندوز كه در حال حاضر لینسپایر نامیده می شود، لیست تمامی فروشندگانی كه رایانه هایی مجهز به لیندوز را به فروش می رسانند، ارائه می دهد. اگر شما خواستار نصب لینوكس هستید، می توانید به خرید رایانه ای بدون سیستم عامل از Dell و یا Wal-Mart كه برای نصب انواع لینوكس كامل است، اقدام كنید.
نصب ویندوز همیشه یكسان است و این در حالی است كه توزیع های مختلف لینوكس برنامه های نصب خود را دارند كه حتی این امر می تواند در نسخه های مختلف توزیع یكسان، تغییر یابد.
● اجرای برنامه از طریق سی دی:
یكی از كارهایی كه لینوكس می تواند انجام دهد و ویندوز نمی تواند، اجرا شدن از روی سی دی است. برای اجرا، ویندوز باید ابتدا بر روی دیسك سخت نصب شود. اگر نصب ویندوز در مقطعی قطع شود، نمی توان رایانه را راه اندازی كرد. برنامه ای رایگان با نام BartPE وجود دارد كه می تواند برخی از برنامه های ویندوز را از طریق سی دی bootable اجرا كرد.
به طور عادی، لینوكس نیز از طریق یك دیسك سخت اجرا می شود، اما تعداد خیلی كمی از نسخه های لینوكس هستند كه بدون نصب شدن بر روی دیسك سخت، كاملاً از طریق سی دی اجرا می شوند.
در نسخه های لینوكس مبنی بر سی دی، كاربرد از دیسك سخت متفاوت است. برخی از آنها مانند لیندوز، هیچ چیزی را بر روی دیسك سخت حك نمی كنند و تجربه لینوكس را به راحتترین و امنترین نحو امكان می سازند.
● نرم افزار كاربردی:
در مقایسه لینوكس و ویندوز می توان گفت، نرم افزارهای كاربردی بیشتری برای ویندوز موجود است.
● كسب نرم افزار كاربردی:
اگر به خرید یك كپی از ویندوز بر روی CD-ROM اقدام كنید، نمی توانید به نرم افزارهای كاربردی آن دسترسی پیدا كنید. اما اگر به خرید یك یا چند كپی از لینوكس بپردازید، می توانید نرم افزارهای كاربردی آن را به صورت رایگان دریافت كنید. رایانه ای جدید به همراه ویندوزی كه از پیش بر روی آن نصب شده نیازمند به نرم افزارهای كاربردی دارد. هر توزیع لینوكس با انواع متعددی ارائه می شود. هر چه نسخه گرانتر باشد، نرم افزارهای بیشتری نیز خواهد داشت.
● نصب نرم افزارهای كاربردی:
نصب كاربردها تحت ویندوز در حالی كه استاندارد نشده اند، معمولاً همسان است. نصب نرم افزار تحت لینوكس در هر توزیع متغایر است و به راحتی، سادگی و آشكاری ویندوز نمی باشد. لیندوز به كاربران اجازه می دهد به نصب نرم افزارها در شرایطی شبیه به بهنگام كردن ویندوز بپردازند. در لینوكس كاربردها پس از دانلود شدن، به طور خودكار نصب می شوند كه این سرویس دهی به صورت رایگان صورت نمی پذیرد.● ویروس ها و جاسوس ها:
انواع مختلفی از برنامه های نرم افزاری بد اندیش وجود دارد كه معمولترین آنها به عنوان ویروس و جاسوس نامیده می شوند. جاسوس در ویندوز به مشكلی بزرگ تبدیل شد در حالی كه مایكروسافت به خرید یك شركت نرم افزاری ضد جاسوس اقدام كرد و تولیدات خود را با عنوان برنامه ضد جاسوس مایكروسافت در سال ۲۰۰۵ روانه بازار كرد. بخش عظیمی از این نرم افزارهای مخرب در ویندوز عمل می كنند.
● كاربران و اسم رمز:
لینوكس و ویندوز ۲۰۰۰/XP هر دو نیازمند نام كاربر و اسم رمز و زمان ره اندازی هستند. ویندوزهای XP و ۲۰۰۰ و لینوكس از نمونه های متعدد و یا طبقه های مختلفی از كاربران حمایت می كنند. لینوكس و ویندوز می توانند كاربران را به گروه های مختلف دسته بندی كنند و مزایا را برای یك گروه نسبت به یك كاربر ارائه می دهند. اما فایل ها در لینوكس تنها متعلق به یك كاربر و یا گروه، معین شده است.
● خطاهای برنامه ای:
تمامی نرم افزارها خطاهای برنامه های دارند و خواهند داشت. لینوكس در داشتن خطاهای نرم افزاری كمتر در مقایسه با ویندوز شهرت دارد. تفاوت در اسلوب شناسی ها توسعه ای OSمی تواند به توضیح این كه چرا لینوكس از ثبات بیشتری برخوردار است بپردازد. ویندوز از سوی برنامه نویسانی طراحی می شود كه اشتباهات آنها به دلیل این كه مایكروسافت به انتشار كدهای اصلی خود برای ویندوزنمی پردازد، مخفی می ماند. در مقایسه لینوكس از سوی هزاران برنامه نویس در سراسر جهان طراحی می شود. آنها به انتشار كد منبع برای سیستم عامل می پردازند و هر برنامه نویس علاقمند می تواند به بررسی آنها اقدام كند.
● محدودیت های نرم افزاری:
برنامه ای كه از سوی لینوكس نوشته شده نمی تواند تحت ویندوز عمل كند و بالعكس. این امر یك قانون است، اما می توان گفت كه چندین استثنا نیز وجود دارد. این استثناها نصب یك سیستم عامل را بر روی دیگری فراهم می سازد. به عنوان مثال، در رایانه ای كه با لینوكس اجرا می شود می توان به نصب كپی از ویندوز پرداخت. در ویندوز OS كه تحت لینوكس اجرا می شود نیز می توان به نصب تمامی برنامه های ویندوز اقدام كرد. در آن واحد یك رایانه می تواند با دو سیستم عامل اجرا شود.
● ابزارهای سخت افزاری پشتیبانی شده:
در مقایسه ابزارهای سخت افزاری پشتیبانی شده می توان گفت، سخت افزار بیشتری در استفاده از ویندوز كار می كند و این به دلیل این است كه فروشندگان سخت افزاری راه اندازهای بیشتری برای ویندوز می نویسند كه این امر در لینوكس صدق نمی كند. هنگامی كه ویندوز XP به بازار ارائه می شود، بسیاری از دستگاه های جانبی موجود فعالیت نخواهد كرد، زیرا XP به راه اندازهای جدید نیاز دارد و فروشندگان انگیزه كمی برای نوشتن راه انداز برای سخت افزارهای قدیمی دارند.
● سخت افزاری كه OS بر روی آن عمل می كند:
لینوكس در بسیاری از پایگاه های سخت افزاری قابل اجرا است كه این امر در ویندوز امكان پذیر نیست. به عنوان مثال، ویندوز NT تا هنگامی كه مایكروسافت ذهن خود را تغییر نداده باشد، در MIPS CPU قابل اجرا است.اما برای لینوكس كسی وجود ندارد تا ذهن خود را تغییر دهد. لینوكس در دامنه وسیعی از رایانه ها اجرا می شود. به دلیل تواناییش در اجرا شدن بدون واسطه گرافیكی كاربر، از سخت افزار كمتری در مقایسه با ویندوز نیاز دارد. لینوكس می تواند در رایانه های شخصی بسیار قدیمی نیز اجرا شود.
● كاربران متعدد:
لینوكس سیستم چند كاربری است كه ویندوز این گونه نمی باشد. ویندوز طوری طراحی شده كه در یك زمان یك كاربر می تواند از آن استفاده كند. دیتابیس هایی كه تحت ویندوز اجرا می شوند، موجب می شوند چند كاربر همزمان به آن دسترسی داشته باشند، اما سیستم عامل تنها برای سر و كار داشتن با یك نفر ساخته شده است. لینوكس مانند دیگر گونه های یونیكس برای سر و كار داشتن با چندین كاربر همزمان طراحی شده است.
● شبكه بندی:
هر دو سیستم می توانند تی سی پی و یا آی پی را اجرا كنند. لینوكس می تواند شبكه بندی ویندوز را انجام دهد كه این بدین معنی است كه لینوكس می تواند در شبكه ویندوز رایانه ها ظاهر شود و در فایل ها و چاپگرها سهیم شود. لینوكس می تواند بر روی شبكه بندی ویندوز شركت كنند كه این مسئله برای ویندوز نیز صادق است.
● تقسیم بندی دیسك سخت:
ویندوز باید از سوی یك تقسیم بندی ابتدایی بوت شود. اما لینوكس می تواند یا از طریق یك تقسیم بندی اولیه و یا از طریق تقسیم بندی استدلالی قرار گرفته در یك تقسیم بندی توسعه یافته بوت شود. ویندوز باید از سوی اولین سخت افزار بوت شود و لینوكس می تواند از سوی هر نوع دیسك سخت در رایانه به این امر اقدام كند.
● فایل های ذخیره شده بر روی دیسك سخت:
ویندوز برای این گونه فایل ها از فایل مخفی استفاده می كند كه این فایل ها مانند OS در تقسیم بندی یكسان قرار می گیرد. لینوكس از تقسیم بندی اختصاصی برای فایل های ذخیره شده در دیسك سخت استفاده می كند.
● سیستم فایل ها:
ویندوز در سیستم فایل ها از FAT۱۲، FAT۱۶، FAT۳۲ و یا NTFS استفاده می كند كه بهترین انتخاب است.سیستم های فایلی FAT قدیمی تر هستند. لینوكس نیز سیستم های فایلی مخصوص به خود دارد. سیستم دیفالت كه برای لینوكس استفاده می شود ext۲ است كه هم اكنون به ext۳ تغییر یافته است.
● درجه بندی فایل ها:
ویندوز و لینوكس از راه كاری متفاوت در درجه بندی فایل های خود استفاده می كنند. ویندوز از درجه بندی فایل ها بر مبنای حجم استفاده می كند، لینوكس طرحی یكپارچه را به كار می بندد. ویندوز برای نشان دادن ابزارها و تقسیم بندی های سخت افزاری متفاوت از حروف الفبا استفاده می كند. تحت ویندوز شما باید از حجم یك فایل برای انتخاب آن مطلع باشید. در لینوكس تمامی دایركتوری ها به دایركتوری اصلی ضمیمه شده است. در لینوكس استانداردی در این كه كدام دایركتوری های فرعی برای كدام ابزار استفاده می شود، وجود ندارد و این در حالی است كه دیسك A همیشه برای فلاپی درایو استفاده می شود و دیسك سی بخشی از تقسیسم بندی بوت شده است.
● فایل های مخفی:
هر دو سیستم از فایل مخفی، فایل هایی كه كاربر در هنگام لیست كردن در یك دایركتوری آنها را نمی بیند، برخوردار هستند.
● Case:
Case با دستورات همانگونه كه با اسامی فایل ها یكسان است. هنگامی كه به دستوری در یك DOS وارد می شویم dir با DIR یكسان است، اما در لینوكس dir دستوری متفاوت با DIR می باشد.
● راه انداز چاپگر:
اجرای چاپگر بر روی یك رایانه خیلی قدیمی و یا نسخه جدید ویندوز ممكن است عمل كند و یا عمل نكند. اما این در مقایسه با لینوكس كه از چاپگرهای خود حمایت نمی كند، شرایطی بهتر است.
● داده های كاربر:
برنامه های ویندوز موجب می شود اطلاعات كاربران را در هر كجا ذخیره كنند. این امر هارد را برای پشتیبانی از فایل های داده های كاربر غیر ممكن می سازد. لینوكس تمامی داده های كاربر را در دایركتوری ذخیره می كند كه شرایط را برای جابجایی از یك رایانه قدیمی به یك رایانه جدید آسانتر می سازد.
● خاموش كردن:
در هر دو سیستم باید دستور داده شود تا عمل خاموش شدن انجام گیرد. خاموش كردن ویندوز از سوی بخش استارت و با انتخاب شات داون صورت می گیرد. لینوكس نیز می تواند با دستور شات داون خاموش شود. دستور شات داون می تواند با خاموش كردن فوری سیستم همراه باشد و یا رایانه را در زمانی داده شده در آینده خاموش كند.
● انتخاب لینوكس به جای ویندوز:
پیش بینی ها از آینده روشن لینوكس خبر می دهند. دلیل این امر، رایگان بودن، بیشتر شدن كاربرد آن، استفاده از Open Office به عنوان یك تولید شگفت آور، شباهت زیاد آن به واسطه گرافیكی كاربر، كیفیت بالا و مقاومت آن در برابر هزاران ویروس و كرم ویندوز نام برده شده است.

فاطمه احمدی

منبع : سایت آمل تک