شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

وبا قربانی می گیرد


برای نخستین بار این بیماری توسط بقراط و همچنین در دستنوشته های سانسكریت تعریف شد. نخستین همه گیری گسترده وبا به سال ۱۵۶۳ باز می گردد. در آن سال یك پزشك پرتغالی در «گویا» هند این بیماری را معرفی كرد. بعد از آن چندین همه گیری دیگر نیز توسط این بیماری مرگبار ایجاد شد. در سال ۱۸۸۳ رابرت كخ پزشك مشهور آلمانی توانست عامل ایجاد وبا را از مدفوع یك بیمار جدا كند. نخستین گسترش بزرگ وبا در اروپا و آمریكا در سال ۱۸۱۷ آغاز شد و تا آغاز قرن بیستم ۶ موج مختلف وبا سراسر دنیا را درنوردید. تا سال ۱۹۶۱ این بیماری صرفا به جنوب شرقی آسیا محدود بود اما از آن سال به بعد یكباره تهاجم جهانی وبا آغاز شد به نوعی كه هفتمین همه گیری جهانی را به نام خود ثبت كرد.
كشورهای آمریكای جنوبی نیز در دهه ۹۰ چند همه گیری خطرناك وبا را تجربه كردند. این بیماری تاكنون چندین و چند بار در كشورهای آفریقایی، آسیایی، آمریكای لاتین و حتی اروپا و آمریكا هزاران نفر را به كام مرگ كشانده و هنوز هم بیماری بسیار خطرناك و مرگباری محسوب می شود. اصلی ترین راه انتقال این بیماری آب آلوده است. عامل ایجاد این بیماری از طریق مدفوع یك فرد آلوده وارد آب شده و افراد سالم با مصرف آب به این بیماری مبتلا می شوند. باكتری ایجاد كننده این بیماری یك ویبریون است. این باكتری در روده فرد تكثیر شده و كلونی هایی از باكتری ایجاد می كند. این باكتری ها مسیر جذب آب و املاح را مختل می كند و بعد از گذشت چند روز بیمار دچار اسهال بسیار شدیدی می شود و همین اسهال كشنده بیمار را به كام مرگ می كشاند. عامل ایجاد وبا با ترشح سم، پمپ های مربوط به انتشار آب و الكترولیت ها را از كار می اندازد. اگر بیمار به موقع درمان نشود ممكن است در اثر دفع شدید آب و املاح و از كار افتادن كلیه ها در مدتی كمتر از ۳ ساعت بمیرد. اما معمولا با پیشرفت بیماری، شوكی شدید در اثر دفع آب به بیمار وارد می شود كه این شوك می تواند در مدت زمانی معادل ۱۸ ساعت بیمار وبایی را از پا درآورد. بیمار مبتلا به وبا تقریبا بدون هیچ مقدمه ای دچار اسهال بسیار شدید می شود. پروتئین، قند و سایر املاح در حجم وسیعی از بدن دفع شده و آب و الكترولیت ها از خون و سایر بافت ها برداشت و داخل روده ترشح شده و در نهایت دفع می شوند. دفع آب باعث بی آبی (دهیدراتاسیون) بدن می شود. داخل اسهال آبكی بیمار دانه هایی شبیه دانه های برنج دیده می شود كه مملو از باكتری است. كاهش پتاسیم باعث اختلال ضربان قلب و گردش خون می شود. یك بیمار وبایی پیش از هر چیز نیاز به جبران آب و املاح از دست رفته دارد. چون اگر جایگزینی سریع آب و املاح صورت نگیرد، كلیه ها و قلب از كار افتاده و بیمار قطعا خواهد مرد. بعد از افزودن و جبران آب و املاح از دست رفته، باید پادزهر سم ویبریون وبا به بیمار تزریق شود. اگر بیمار سریع به مراكز درمانی منتقل شود شانس نجات، بسیار بالا خواهد بود. هند در زمینه بیماری وبا یكی از آلوده ترین مناطق دنیاست. رسم خاص برخی هندیان در انداختن اجساد به رودخانه مقدس گنگ یكی از اصلی ترین دلایل آلودگی بالای بسیاری از مناطق كشور هندوستان است.
منبع : خبرگزاری فارس