پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

۲۵ دی ـ ۱۵ ژانویه ـ ... و به این سان قیام مسلحانه کمونیستهای آلمان شکست خورد


۲۵ دی ـ ۱۵ ژانویه ـ ... و به این سان قیام مسلحانه کمونیستهای آلمان شکست خورد
۱۵ ژانویه سال ۱۹۱۹ قیام مسلحانه كمونیستهای آلمان در شهر برلن باقتل دو رهبر اصلی قیام، «رزا لوكزمبورگ» و «كارل لیب نكت» شكست خورد . بانو «رزا» و كارل كه دو روز پیش از این احساس كرده بودند پیروزی شان دشوار است در یك هتل پناه گرفته بودند كه ماموران دولت آلمان آنان را در آنجا دستگیر كردند و پس از باز جویی، هنگام انتقال از هتل، هردو كشته شدند!. «رزا» هنگام انتقال از هتل به دست راستگرایان كه با تبانی قبلی ماموران دولت در خارج از ساختمان گرد آمده بودند مضروب و از دست ماموران خارج و با شكنجه فراوان كشته شد و جسدش را به كانال آب افكندند كه كشف نشد. ماموران كارل را با اتومبیل بردند ولی پس از طی مسافتی خودشان او را در اتومبیل كشتند. دولت وقت آلمان دستور رسیدگی داد و بعدا دو مامور متهم به قتل دستگیر شدند و ....
قیام مسلحانه یك هفته طول كشیده بود، ولی از ۱۲ ژانویه ــ چهارمین روز قیام، پیدا بود كمونیستها كه مهارت جنگی سربازان را نداشتند برنده نخواهند بود. تلفات این جنگ خیابانی بسیار سنگین بود و روزها طول كشید تا اجساد كشتگان را از خیابانها و ساختمانها جمع آوری كردند.
حزب سوسیالیست آلمان از مدتها پیش در آستانه انشعاب قرار گرفته بود . جناح تند رو به نام «شاخه اسپارتاكوس» به رهبری «رزا» و «كارل» با تعیین نامزد برای انتخابات عمومی ۱۹ ژانویه مخالفت كرد و راه رسیدن به سوسیالیسم را قیام مسلحانه اعلام داشت و چون با مخالفت ضمنی رو به رو شد اول ژانویه دست به انشعاب زد و تحت نام حزب كمونیست «اسپارتاكیست ــ گرفته شده از نام اسپارتاكوس انقلابی دوهزار سال پیش از آن» درآلمان اعلام جمهوری سوسیالیستی كرد. در سراسر آلمان كارمندان و مقامات سوسیالیست از همكاری با دولت دست كشیدند و این، تنها همكاری جناح دیگر با تندروها بود.
در آغاز قیام، اسپارتاكیست ها موفق به تصرف بسیاری از سازمانهای دولتی آلمان شدند. سوسیال دمكراتها نه تنها از آنان حمایت نكردند بلكه در مواردی هم به ارتش و ناسیونالیستها (راستها) كمك كردند. توان قیامگران از روز چهارم پس از بركناری رئیس پلیس برلن كه یك سوسیالیست بود رو به كاهش گذارد و تا ۱۵ ژانویه به شكست كامل انجامید.
«رزا» رهبر كمونیستهای سپارتاكیست در نظر داشت یك نظام سوسیالیستی شورایی مشابه روسیه در آلمان كه آمادگی بیشتر و شرایط مناسبتر داشت بر قرار كند . بسیاری از اصحاب نظر گفته اند كه اگر قیام كمونیستهای آلمان در آن زمان پیروز شده بود سوسیالیسم جهانگیر می شد و جهان چهره دیگری داشت.
كمونیستهای آلمان تا سال ۱۹۹۰ سوسیال دمكراتها را كه در قیام مسلحانه ژانویه ۱۹۱۹ به آنان كمك نكرده بودند «خائن» می خواندند كه از این سال بار دیگر میان دو حزب نوعی همكاری بر قرار شده است. سوسیال دمكراتها برای دفاع از خود گفته بودند و هنوز هم تكرار می كنند كه برنامه آنان دستیابی تدریجی به سوسیالیسم و از طریق همزیستی با نظامهای كاپیتالیستی و موجود است تا قیام مسلحانه و انقلاب كه در آن، دوره تخریب كوتاه و سریع و دوران بازسازی بسیار كند است و با كوچكترین غفلت و اشتباه ممكن است هرگز دست ندهد. در بخش « اندیشه » در سایت امروز اشاره كوتاهی به افكار «رزا لوكزمبورگ» شده است.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز