شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا
داوری سازمانی
داوری مندرج در قانون آئین دادرسی ایران، داوری موردی یا به اصطلاح ad hoc است. زیرا نهتنها درباره امکان انجام داوری توسط اشخاص حقوقی ساکت است، بلکه با تصریح به اینکه تمام اشخاص میتوانند منازعه و اختلاف خود را «به داوری یک یا چند نفر» ارجاع دهند، به باور بسیاری از حقوقدانان و صاحبنظران امر داوری سازمانی مورد توجه قرار نگرفته است. بنابراین تا پیش از تصویب قانون داوری تجاری بینالمللی ایران - که از قواعد آنسیترال اقتباس و با تغییراتی در مضمون آن در سال ۱۳۷۶ به تصویب مجلس رسید- مقررهای که متضمن امکان تشکیل «سازمان داوری» باشد وجود نداشت و چنین مفهومی در قاموس حقوقی ایران نامانوس بود. جالب آن است که انجمن داوری آمریکا در سال ۱۹۲۶ تشکیل شده است. قانون اساسنامه مرکز داوری اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در اجرای بند ج ماده ۲ قانون اصلاح مواردی از قانون اتاق بازرگانی، در سال ۱۳۸۰ تصویب و مرکز به عنوان نهادی خصوصی تشکیل شد و هماینک با بهرهمندی از داوران مجرب متشکل از حقوقدانان سرشناس و مجرب در زمینه داوری و بازرگانان و متخصصان - که فهرست آنها در سایت اتاق بازرگانی در دسترس است – مهمترین و معتبرترین سازمان داوری در ایران است. گفتنی است که تعداد داوران انجمن داوری آمریکا در سال ۱۹۹۸ بیش از ۶۰ هزار نفر بوده است که با توجه به نوپا بودن داوری سازمانی در ایران، تعداد داوران با تعداد داوریهای قابل انجام تناسبی ندارد.
دکتر محسن محبی پیش از تصویب قانون داوری تجاری بینالمللی ایران، در سال ۱۳۷۵ مقالهای را به عنوان «نقش وکلای دادگستری در تشویق سازش و داوری» در فصلنامه کانون سابق کانون وکلا به چاپ رساندند که در زمان خودش پراهمیت و هنوز هم قائل توجه است. ایشان با تاکید بر مواردی همچون آزادی عمل طرفین اختلاف در انتخاب جزئیات داوری، هم عرض بودن رسیدگی قضایی و داوری به لحاظ اعتبار و حرفهای و غیر انتفاعی بودن سازمانهای داوری و امکان انباشت تخصصها و تجربههای مختلف در این سازمانها، پیشنهاد تاسیس انجمن سازش و داوری ایران توسط کانون وکلا را ارائه دادند. عضویت ایشان در کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بینالمللی و ICC که همچنان ادامه دارد در کنار مطالعات و پژوهشهای تخصصی در سه دهه گذشته - که با ارتباط موثر با دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا در لاهه همراه بود - ویژگی منحصر به فرد ایشان در میان متخصصان امر داوری در ایران است. هنوز هم «راهنمای درج شرط داور در قراردادها» (تدوین شده توسط ایشان) که به عنوان ضمیمه هفته نامه شماره ۱۰ اتاق بازرگانی در سال۶۶ چاپ شد، مورد استناد و ارجاع است. اینکه «مرکز داوری» به عنوان سازمان داوری به صورت زیرمجموعهای از بزرگترین و مهمترین تشکل فعالان صنعت و بازرگانی ایران ایجاد شده است موجه به نظر میرسد. زیرا بارزترین مصادیق اختلافات ناشی از قراردادهای تجاری میان اعضای این تشکل و یا به طرفیت آنها و یا طرفهای آنها محقق میشود.
همچنانکه صرف نظر از آزادی عمل اشخاص حقیقی و حقوقی در داوری و ضرورت و کارآمدی مراجعه به مرکز داوری برای حل اختلافات - با توجه به هزینههای مادی و غیرمادی مراجعه به دادگستری - باب تشکیل موسسات داوری و یا ارجاع اختلافات به داوری دیگر اشخاص حقوقی مسدود نیست. پرواضح است با توجه به اهمیت غیرقابل کتمان رویهها و عرفهای تجاری اعم از محلی، ملی و بینالمللی - که در رویه مراجع قضایی و داوری شناخته شده نیز بر آن مهر تایید زدهاند - که از جمله موضوع بند ۱ از ماده ۹ اصول قراردادهای تجاری تدوین شده توسط «موسسه بینالمللی یکنواخت کردن حقوق خصوصی» قرار گرفته است، میتوان حضور پررنگ بازرگانان و صاحبان صنایع و تولیدکنندگان را در داوریها طبیعی دانست. همچنان که بند ۲ ماده ۱۷ قواعد داوری اتاق بازرگانی بینالمللی به لزوم تبعیت از عرفهای تجاری تصریح کرده است.
تجربه سودمند داوران و وکلای ایرانی در دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا که بر اساس بیانیههای الجزایر تشکیل شده، همچنان فعالیت میکند، از آن حیث واجد اهمیت است که با اعمال بخشی از مقررات آنسیترال در قواعد رسیدگی دیوان مذکور و انجام داوری درباره پروندههای متعدد در طول سه دهه، آشنایی کافی با ساختار داوریهای تجاری و قواعد شکلی و ماهوی ناظر به آن حاصل و بررسی تخصصی و حتی تطبیقی برای الحاق به کنوانسیون نیویورک درباره اجرای احکام داوری خارجی و همچنین تدوین و تصویب قانون داوری تجاری بینالمللی انجام شد. اینها همه تمرین و تجربه باارزش برای پذیرش داوریهای سازمانی و ایجاد سازمانهای داوری است که دکتر محبی مزایای آن را بیان میفرمایند.
میترا ضرابی
منبع : روزنامه کارگزاران
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران دولت مجلس حجاب گشت ارشاد رئیس جمهور رئیسی دولت سیزدهم پاکستان کارگران رهبر انقلاب مجلس شورای اسلامی
سیل هواشناسی قتل کنکور تهران قم سازمان سنجش شهرداری تهران آتش سوزی پلیس زنان اصفهان
قیمت دلار خودرو مسکن قیمت خودرو دلار سایپا بازار خودرو قیمت طلا ارز ایران خودرو بانک مرکزی تورم
کیومرث پوراحمد پایتخت کتاب تلویزیون سینمای ایران سعید آقاخانی سریال ترانه علیدوستی فیلم موسیقی مهران مدیری سینما
کنکور ۱۴۰۳ عبدالرسول پورعباس
اسرائیل رژیم صهیونیستی آمریکا فلسطین غزه جنگ غزه روسیه چین حماس اوکراین ترکیه ایالات متحده آمریکا
فوتبال پرسپولیس جام حذفی آلومینیوم اراک استقلال فوتسال بازی تراکتور بارسلونا باشگاه پرسپولیس تیم ملی فوتسال ایران باشگاه استقلال
هوش مصنوعی گوگل سامسونگ همراه اول فناوری ربات ناسا فیلترینگ ماه
سازمان غذا و دارو مالاریا کاهش وزن آلزایمر زوال عقل