گیاهخوار باشید تا زمین سرد بماند

گیاهخواری عاملی موثر در مقابل گرم شدن زمین و تغییرات آب و هوا است كه حامیان محیط زیست آن را نادیده گرفته اند. پدیده گرم شدن زمین یكی از مهم ترین تهدیداتی است كه محیط زیست در تاریخ بشر با آن مواجه شده است. با این همه از آنجایی كه تمام توجه ها به سمت انتشار گاز دی اكسیدكربن متمركز شده است، سازمان های مهم زیست محیطی در توجیه اطلاعات منتشر شده ناكام مانده اند كه این خود نشان می دهد گازهای دیگر مقصر اصلی پدیده گرمایش جهانی هستند كه امروزه شاهد آنیم. در نتیجه حمایت از رژیم غذایی گیاهی كه ممكن است موثر ترین عامل برای كاهش این پدیده باشد را نادیده می گیرند.
● گرم شدن زمین و دی اكسیدكربن
انجمن های زیست محیطی به درستی دریافته اند كه پدیده گرم شدن زمین تهدید جدی برای زمین است. دمای زمین حداقل از هزاره گذشته بیشتر شده است و شتاب افزایش آن بیشتر از چیزی است كه دانشمندان پیش بینی كرده بودند. بالاآمدن آب دریاها، گسترش بیماری ها و آب و هوای غیرعادی و انقراض گسترده نسل گیاهان و حیوانات گوناگون از عواقب آن است. متاسفانه انجمن زیست محیطی تمام تلاش های خود را صرف كاهش تولید دی اكسیدكربن كرده است و تلاش های قانونگذاران به افزایش استاندارد سوخت، حذف دی اكسیدكربن از نیروگاه های برق و پیدا كردن جایگزین برای آن از طریق منابع دیگر انرژی محدود شده است.
در مورد كاهش دی اكسیدكربن به مصرف كنندگان توصیه می شود كه اتومبیل و وسایل برقی كم مصرف بخرند و مصرف آنها را به حداقل برسانند. اما اطلاعات منتشر شده توسط دكتر «جیمز هانسن» نشان می دهد دی اكسیدكربن دلیل اصلی گرمای جذب شده توسط جو نیست. «هانسن » مدیر موسسه تحقیقات فضایی ناسا و پدر نظریه پدیده گرم شدن زمین مدت ها است كه از حامیان مبارزه با گرم شدن زمین است.
نتایج تحقیقات به طور كلی توسط متخصصان پدیده گرم شدن زمین مانند سرشناسانی چون «دكتر جیمز مك كارتی» پذیرفته شده است. این كه فقط به میزان دی اكسیدكربن توجه كنیم اشتباه بزرگی است. درست است كه بر اثر فعالیت های بشر گاز دی اكسیدكربن بسیار بیشتر از گازهای دیگر تولید می شود، اما به این معنی نیست كه عامل گرم شدن زمین فقط دی اكسیدكربن است. دیگر گازهای گلخانه ای گرما را بسیار بیشتر از دی اكسیدكربن جذب می كنند. بعضی از آنها ده ها هزار برابر قوی تر از دی اكسیدكربن هستند.
با اندازه گیری پتانسیل گازهای مختلف گلخانه ای (میزان گرمایی كه یك گاز در طول یك صد سال آینده تولید خواهد كرد) مشخص شد كه گازهایی غیر از دی اكسیدكربن بیشترین مشكل را ایجاد می كنند و منابع اولیه تولیدكننده این گازها (اتومبیل ها و نیروگاه ها) آئروسل (هواویز) هم تولید می كنند كه موجب سرد شدن دمای زمین می شود. به همین علت اثر گرمایشی دی اكسیدكربن را از بین می برند و نتیجه جالب این است كه منابع تولید دی اكسیدكربن در مرحله اول هیچ تاثیری بر روی دمای زمین ندارند!
این نتیجه در انجمن زیست محیطی مورد توجه نیست چون صنایع آلوده كننده می توانند از آن به عنوان بهانه ای برای گسترش گازهای گلخانه ای خود استفاده كنند. سازمان از متخصصان هواشناسی خواست تا آزمایش های هانسن را بررسی كنند و آنها نیز نتایج آزمایش را تایید كردند. با این وجود، سازمان كسانی را كه مخالف سوءاستفاده از نتایج آزمایش ها بودند فراخواند تا در مورد محدودیت دی اكسیدكربن بحث كنند. این انتقادها قابل اثبات نیستند. در حالی كه تاثیر دی اكسیدكربن در مرحله اول بسیار كم است اما در مدت طولانی موجب تغییرات آب و هوا می شود. چون آئروسل ها عمر كوتاهی دارند و بعد از چند ماه از بین می روند درحالی كه دی اكسیدكربن باقی می ماند و همچنان به بالا بردن دمای اتمسفر برای ده ها یا صدها سال ادامه می دهد. علاوه بر این نمی توانیم تصور كنیم كه گسترش آئروسل همزمان با گسترش دی اكسید كربن است.
اگر امروز نتوانیم با دی اكسیدكربن مقابله كنیم، مقابله با اثرات سوء آن در آینده بسیار دیر خواهد بود. با این همه این حقیقت وجود دارد كه منابع گازهای گلخانه ای غیر از دی اكسیدكربن نیز كم وبیش عامل پدیده گرم شدن زمین هستند كه امروز و طی پنجاه سال آینده مشاهده خواهیم كرد. اگر بخواهیم طی نیم قرن آینده افزایش دمای زمین را مهار كنیم باید به تدبیرهایی برای كاهش گازهای گلخانه ای غیر از دی اكسیدكربن بیندیشیم كه گیاهخواری موثر ترین راهكار است.
● متان و گیاهخواری
یكی از مهم ترین گازهای گلخانه ای غیر از دی اكسیدكربن، متان است و اولین منبع تولید آن در سراسر دنیا دامپروری است. متان به اندازه تمام گازهای گلخانه ای غیر از دی اكسیدكربن عامل گرم شدن زمین است. این گاز ۲۱ برابر قوی تر از دی اكسیدكربن است. در حالی كه غلظت دی اكسیدكربن از دوره پیش از صنعتی شدن ۳۱ درصد افزایش داشته است افزایش غلظت متان بیش از دو برابر بوده است.
از سوی دیگر میزان منابع انسانی گاز دی اكسیدكربن سه درصد منابع طبیعی است در حالی كه میزان تولید گاز متان توسط منابع انسانی ۵/۱ برابر تمام منابع طبیعی است. در حقیقت تاثیرات گاز متان تولید شده توسط منابع انسانی در كنار متان تولید شده بر اثر فساد مواد آلی در مرداب ها (اصلی ترین منبع طبیعی تولید متان) مسئله را بغرنج می كند. در نتیجه تولید متان توسط انسان نیمی از گرمای زمین ایجاد می شود، بنابراین كاهش متان باید در اولویت قرار گیرد. معدن زغال سنگ و محل دفن زباله ها از منابع تولید گاز متان است. اما اصلی ترین منبع تولید این گاز در سراسر جهان دامپروری است.
دامپروری در سال بیش از صد میلیون تن گاز متان تولید می كند و این میزان در حال افزایش است، چون میزان مصرف گوشت طی پنجاه سال گذشته پنج برابر شده است. ۸۵ درصد این گاز در فرآیند گوارش دام ایجاد می شود. در حالی كه یك گاو به طور نسبی میزان كمی گاز متان تولید می كند تاثیر صدها میلیون دام در سراسر جهان بر روی محیط زیست بسیار زیاد است. ضایعات دامی تصفیه شده كه در مرداب ها ریخته می شود ۱۵ درصد دیگر را تولید می كنند. در حال حاضر این مسئله در آمریكا به عنوان اولین منبع آلودگی آب هدف طرفداران محیط زیست است. نتیجه گیری ساده است. شاید در این دوره از زمان كاهش مصرف تولیدات حیوانی بهترین راه مبارزه با گرم شدن زمین است. با استفاده از رژیم غذایی گیاهی می توانیم یكی از منابع اصلی تولید گاز متان را كاهش دهیم.
● فواید گیاهخواری در مورد كاهش گاز دی اكسیدكربن
علاوه بر اینكه با كاهش متان گرمای زمین سریعاً كاهش می یابد، تغییر منابع غذایی تولیدكننده متان بسیار آسان تر از كاهش تولید دی اكسیدكربن است. اولاً هیچ محدودیتی برای كاهش منبع تولید گاز گلخانه ای كه در نهایت منجر به گیاهخواری می شود، وجود ندارد. در اصل كاهش صددرصدی آن با تاثیرات منفی بسیار كمی به دست می آید. در مقابل همین كاهش ها در مورد دی اكسیدكربن با تاثیرات ویران كننده آن بر اقتصاد همراه است. حتی جدی ترین راهكار كاهش دی اكسیدكربن تا ۵۰ درصد می تواند موفق باشد.
دوم اینكه تغییر در رژیم غذایی برای كاهش گاز گلخانه ای بسیار سریع تر از تغییر فناوری سوزاندن سوخت فسیلی است كه موجب تولید دی اكسیدكربن است. مدت زمان تبدیل دامپروری ها یك یا دو سال است. بنابراین همزمان با كاهش مصرف گوشت میزان گاز متان نیز به سرعت كاهش می یابد اما از طرفی مدت تبدیل سوخت اتومبیل ها و نیروگاه ها ده ها سال است. حتی اگر امروز سوخت سالم و ارزان را در اختیار داشتیم سال ها طول می كشید تا زیربنای عظیمی را كه اقتصاد ما امروز به آن وابسته است، جایگزین كنیم. برخلاف دی اكسیدكربن كه بیش از صد سال در جو باقی می ماند، متان طی هشت سال از جو خارج می شود. بنابراین با كاهش تولید متان به سرعت با افزایش دمای زمین مقابله می شود و سوم اینكه برای كاهش تولید دی اكسیدكربن باید با صنایع تجاری قدرتمندی چون صنعت نفت و صنعت اتومبیل مقابله كرد. طرفداران محیط زیست سال ها تلاش كردند تا suv های كم مصرف را مهیا كنند و نیروگاه ها را با استانداردهای زیست محیطی سازگار كنند.
در عین حال غذاهای گیاهی به آسانی در دسترس است و جایگزین گوشت در هر غذایی به راحتی امكان پذیر است، همچنین نظرسنجی ها نشان می دهند توجه به پدیده گرم شدن زمین گسترده است و طرفداران محیط زیست اغلب برای اینكه در این مورد كاری انجام دهند به كمك احتیاج دارند. بیشتر مردم فقط وقتی اتومبیل یا وسیله برقی می خرند به كم مصرف بودن یا سازگاری آن با استاندارد زیست محیطی توجه می كنند اما كاهش میزان مصرف گوشت چیزی است كه هر روز با آن مواجه هستند و به سلامت محیط زیست كمك می كند و در آخر اینكه كاهش این منبع تولید گاز متان تاثیرات جانبی مفیدی بر روی محیط زیست دارد.
با كاهش متان، ازن تروپوسفر كمتری تولید می شود كه برای سلامت انسان و محیط زیست مضر است. علاوه بر این دامپروری هایی كه عامل تولید گاز متان هستند، بیشتر ذخیره آب كشور را مصرف می كنند تا مرتع ایجاد كنند و موجب از بین رفتن جنگل ها شوند. در كشورهای در حال توسعه برای تغذیه دام هایی با نژاد غربی و استفاده از گوشت آنها جنگل ها از بین رفته و مراتع به بیابان تبدیل شده اند. مرداب های حاوی ضایعات دامپروری منبع اصلی آلودگی آب در آمریكا هستند. در حقیقت به دلیل تقاضای بالای دامپروری برای سوخت فسیلی، رژیم غذایی مردم آمریكا به طور متوسط بیش از یك كارخانه دی اكسیدكربن تولید می كند.

www.earthsave.org,Aug.۲۰۰۵
نوآم مهر
ترجمه: مریم افضلی

منبع : روزنامه شرق