علایم جسمانی افسردگی

بیشتر ما نسبت به علایم هیجانی افسردگی مانند احساس ناامیدی، غمگینی، تحریک‎پذیری یا اضطراب، احساس گناه یا بی‎ارزشی، کاهش علایم و انگیزه‎های زندگی، اشکال در تصمیم‎گیری تفکر در مورد مرگ یا خودکشی و ... تا حدودی آگاهی داریم اما ممکن است نسبت به علایم جسمانی ناشی از افسردگی بی‎اطلاع باشیم. در زیر به برخی از مشکلات و علایم جسمانی بخش‎های مختلف بدن اشاره می‎شود.
▪ سر و گردن
مشکلاتی مانند سردرد، خستگی‎ و گرفتگی گردن و سرگیجه ممکن است دلایل بی‎شماری از قبیل استرس و تنش داشته باشد. اگر ضربه‎ای به سر شما وارد نشده باشد یا به طور معمول به سردرد مبتلا نباشید، سردرد، گرفتگی و دردهای گردن شما می‎تواند علامتی از افسردگی باشد. اگر شما مستعد افسردگی باشید، در هنگام افسردگی سردردتان بدتر می‎شود. افسردگی باعث تأکید بیشتر فرد بر موارد منفی می‎گردد (این مسأله یکی از علایم افسردگی است) فرد افسرده درد را شدیدتر از حالت عادی احساس می‎کند. گرچه تعداد کمی از سردردها، مربوط به بیماری‎های کشنده می‎باشند، اما اگر سردرد شما بسیار شدید و یا با علایمی مانند تهوع و استفراغ همراه باشد بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید. از دیگر علایم شایع افسردگی بی‎خوابی است که می‎تواند باعث ایجاد کمبود انرژی و کندی حرکتی بدن شود و به شکلی که روز را به شب رساندن به عملی طاقت‎فرسا تبدیل می‎شود.
اگر شما در زندگیتان استرس دارید آن نیز می‎تواند تأثیرات جسمانی برایتان داشته باشد. در مجموع استرس و افسردگی می‎توانند به خستگی و بی‎خوابی منجر گردند. ثبت روزانه علایم در یک دفترچه یادداشت می‎تواند به شما در شناسایی الگویتان و درک آنچه ممکن است باعث شروع علایم‎تان باشد کمک نماید.
▪ سینه
دردهای سینه، تپش قلب، دردهای کتف و سرشانه می‎توانند از علایم افسردگی و اضطراب باشند که متخصصین، آن را (افسردگی مضطرب) می‎نامند در صورت وجود این علایم باید مشکلات قلبی بررسی شوند و اگر مشکل قلبی مطرح نباشد این علایم می‎تواند مربوط به سوزش سردل، افسردگی و یا اضطراب باشد. مطالعات نیز نشان می‎دهند یک ارتباط پیچیده و بیولوژیک بین اضطراب، افسردگی و قلب وجود دارد.
افسردگی خطر بیماری قلبی را افزایش می‎دهد یکی از دلایل این است که افسردگی باعث تغییرات بیولوژیک می‎شود که بر لخته شدن خون و دیگر عوامل مرتبط قلبی اثر می‎گذارد و می‎تواند عواملی را که به مشکل قلبی منجر می‎گردند، تشدید نماید. استرس یا حمله پانیک نیز می‎تواند باعث ترشح هورمون‎های استرس مانند کورتیزول (که بخشی از ترشح آن از واکنش‎های طبیعی بدن محسوب می‎گردد) شود که این هورمون‎ها علایمی مانند سینه درد، تپش قلب و کتف دردی ایجاد می‎کند که ظاهراً مانند یک حمله قلبی احساس می‎شود. این افزایش ناگهانی هورمون‎های استرس نیز خطر مشکلات قلبی را افزایش می‎دهد.
▪ دست و بازوان
در صورت بروز درد در انگشتان و دست، ابتدا مشکل آرتروز به ذهن می‎رسد در صورتی که این دردها می‎تواند از علایم افسردگی باشد. افسردگی به روی همان مسیرهایی که در انتقال پیام‎های درد درگیرند، تأثیر گذار می‎باشد. بنابر این بروز دردهای خفیف یا دردهایی در مفاصل می‎تواند از علایم افسردگی باشد.
▪ شکم
مشکلات گوارشی، دردهای معده و تغییرات در اشتها می‎تواند علل مختلفی از قبیل زخم روده، برگشت غذا به مری، سنگ صفرا، مشکلات رژیمی، ورزش نکردن یا استرس داشته باشد. اما می‎تواند از علایم افسردگی نیز باشد. وقتی مردم افسرده هستند گاهی دچار مشکلات گوارشی مانند تهوع و یبوست می‎شوند. بخشی از آن به این دلیل می‎باشد که روده، همانند مغز دارای گیرنده‎های سرتونین و نوراپی نفرین می‎باشد. در مجموع نگرانی،‌اضطراب و استرس می‎توانند منجر به مشکلات روده‎ای گردند. افزایش یا کمبود اشتها در افراد افسرده نیز می‎تواند منجر به کندی عملکرد روده‎ها و نهایتاً باعث مشکلات شکمی گردد.
▪ پاها
اگر مشکلات پا بر اثر صدمات، کشیدگی یا رگ به رگ شدن نباشد می‎تواند با افسردگی و دردهای جسمانی ناشی از آن مرتبط باشد. افسردگی توجه فرد را به دردهای خفیفی که تا کنون نادیده گرفته می‎شدند معطوف می‎دارد و این درد و ناراحتی، را افزایش می‎دهد. افسردگی همچنین می‎تواند ناراحتی‎های مشابهی را ایجاد کند. بخشی به این دلیل که افراد افسرده انگیزه‎ای برای ورزش کردن ندارند بدنشان ضعیف می‎شود و این وضعیت زمینه را برای درد بیشتر مستعد می‎سازد.
▪ پشت
تقریباً همه افراد زمانی در طول دوره زندگی خود گرفتگی‎های عضلانی را تجربه کرده‎اند. برخی از دردها و اسپاسم‎های خفیف که ناشی از صدمات فیزیکی نباشند می‎توانند از علایم افسردگی محسوب گردند. افراد افسرده بیشتر به دردهای آزاردهنده‎ای که تا کنون نادیده گرفته می‎شدند، توجه دارند و آنها را تشدید می‎نمایند. شاید به این دلیل که افراد افسرده انگیزه‎ای برای ورزش ندارند،‌ این وضعیف با تضعیف بدن زمینه را برای درد بیشتر فراهم می‎نماید.
به نظر می‎رسد افسردگی با عدم تعادل شیمیایی در مغز مرتبط باشد. این مسئله در این که شما درد را چگونه احساس می‎کنید نقش مهمی دارد. برخی از متخصصین معتقدند که افسردگی می‎تواند در شما به نسبت سایرین دردهای متفاوتی ایجاد کند. در بیشتر موارد درمان افسردگی از طریق روان‎درمانی یا دارو درمانی و یا ترکیبی از این دو مشکل جسمانی شما را حل خواهد کرد.
شما در بیان وضعیت خود به پزشک حتماً علایم جسمانی را مد نظر داشته باشد. این علایم نیز به درمان نیاز دارند. برای مثال اگر شما بی‎خوابی داشته باشید، پزشک با تجویز یک داروی ضد اضطراب به شما کمک می‎کند، با آرامش و راحت‎تر بخوابید.
زمانی که درد و افسردگی با هم تظاهر می‎نمایند گاهی تسکین درد شما به افسردگی‎تان کمک می‎نماید و بالعکس. برخی از داروهای ضد اضطراب از قبیل fluoxetin و citalopram ممکن است به دردهای مزمن شما کمک نمایند. همچنین دیگر درمان‎ها مانند روان‎درمانی شناختی رفتاری می‎تواند شیوه‎های مقابله با دردهایتان را به شما آموزش دهد و در بهبود آنها مؤثر باشد.

منبع : انستیتو روانپزشکی تهران