هومیوپاتی چیست؟

طب هومیوپاتی روش درمانی خاصی است كه در آن با تحریك دقیق سیستم ایمنی و حیاتی بیمار توسط داروهای خاص هومیوپاتی بیماران را می توان به شفا رساند. بر اساس اصول اولیه هومیوپاتی هر ماده ای ( یا عاملی) كه بتواند در بدن سالم ایجاد یك سری علائم بیماری كند می تواند در صورت تجویز به فردی بیمار با همان علائم بیماری وی را درمان نماید به شرط آنكه علائم موجود در بیمار و علائمی كه آن ماده دارویی می تواند ایجاد كند تا حد ممكن مشابه باشند. هومیوپاتی برای درمان از اصل همانندی (Law of Similarity) استفاده می كند . به این معنی كه درمانگر مقدار بسیار كم از ماده ای را كه باعث بیماری شده برای بیمار تجویز می كند .برای این كار ، درمانگر علاوه بر توجه به نشانه های بیماری ، به عوامل روانشناختی ، رفتاری و ژنتیكی فرد نیز توجه می كند.به عبارت دیگر در این طب از داروهایی برای درمان استفاده می شود كه بتوانند دقیقا علائم بیمار را پوشش دهند تا با تحریك مناسب سیستم ایمنی و حیاتی بیمار و در نتیجه هوشیار نمودن سیستم دفاعی بدن بیماری را درمان نمایند. این به معنای آن است كه در هومیوپاتی تكیه بر درمان بیمار توسط قوای حیاتی و درمانی خود بیمار است .
● تاریخچه هومیوپاتی چیست؟
هومیوپاتی توسط دكتر ساموئل هانمان پزشك المانی كشف و سیستم درمانی مبتنی بر آن به جهانیان ارائه شد. در طی ۲۰۰ سال اخیرهومیوپاتی با اقبال هر چه بیشتر بیماران و توجه پزشكان به این طب روندصعودی خود را طی نموده بخصوص در ۲۰ سال اخیر كه مورد توجه شایانی قرار گرفته است.
● در هومیوپاتی از چه داروهایی استفاده می شود؟
داروهای هومیوپاتی عموما منشا طبیعی دارند كه بیش از ۷۰% از گیاهان ۲۰% از عناصر وكانیها مواد طبیعی (فلزات نمكها اسیدها (و باقی از منابع حیوانی (سموم مار زنبور ...) تهیه می شوند اما نكته قابل توجه در مورد داروهای هومیوپاتی این است كه این داروها از غلظت بسیار اندك ماده اولیه برخوردارند بعبارت دیگر بسیار رقیق شده اند اما از سوی دیگر توسط روشهای خاص داروسازی هومیوپاتی از خواص دارویی فوق العاده ای برخوردار می باشند بطوریكه داروهای هومیوپاتی عموما در اندازه ای بسیار كوچك و مقادیر و دفعات بسیار كم تجویز می شوند اما اثرات درمانی فوق العاده زیادی را دارا می باشند. آخرین تحقیقات بعمل آمده مبین این امر است كه خواص بنیادی مواد توسط روشهای داروسازی هومیوپاتی به مولكولهای آب منتقل می شود و تغییر آرایش مولكولهای آب همچون نسخه برداری از ماده اولیه عمل می نماید. به عبارت ساده تر خواص ماده اولیه كه دارو از آن تهیه می شود همچون تصویری بر روی مولكولهای آب نقش می بندد.
داروهای هومیوپاتی از نظر ظاهری اكثرا بصورت دانه های ریز از جنس قند می باشند كه در تعداد محدود در فواصل زمانی مشخص ( چند روز تا یك ماه) بایستی مصرف شوند و هیچ طعم و بوی نامطلوبی ندارند . بوسیله له كردن مواد گیاهی ، حیوانی یا مواد معدنی و قرار دادن آن در یك حلال مثل الكل گندم تهیه می شود. سپس این عصاره در مخلوط آب و الكل رقیق می شود. این فرایند که اثر شفا بخشی مواد را افزایش می دهد ، بارها تكرار می شود تا به غلظت مناسبی که برای درمان با اثرات جانبی بسیار كم بکار می رود دست یابیم.
داروهای هومیوپاتی با شماره و حروف الفبا شناسایی می شوند كه غلظت و قدرت درمانی آنها را نشان می دهد . برای مثال ”۳۰C “ یعنی : ۳۰ بار با نسبت یك قسمت ماده موثره به ۹۹ قسمت الكل و آب رقیق شده است . (C به معنی ۱۰۰ قسمتی است یا نسبت ۱:۱۰۰ ) ” ۶X“ یعنی ۶۰ بار با نسبت یك قسمت ماده به ۹ قسمت الكل و آب رقیق شده است . ( X به معنی ۱۰ قسمتی است یا نسبت ۱:۱۰ ) بعد از اینكه ‌ ماده موثره كاملاَ رقیق شد ،به یكی از اشكال معمول داروها مثل قرص ، روغن، ‌شربت یا اسپری تهیه می شود .
طرفداران هومیوپاتی ،‌ معتقدند كه پروسه رقیق كردن ، ذات شفای نیرومند را بوجود می آورد . منتقدان به این استدلال می كنند كه بیشتر داروهای هومیوپاتی آنقدر رقیق شده اند كه بررسیهای شیمیایی آزمایشگاهی نمی تواند ماده فعال اولیه را نشان دهد . آنها عقیده دارند كه معالجات هومیوپاتی نتیجه اثرات تلقینی است كه بیمار به درمانگر یا به روش دارد .هر چند بعضی از تحقیقات اخیر ، دلالت بر این دارد كه این اثرات فقط تلقین نیست .
● هومیو پاتی چگونه موجب درمان بیماری می گردد؟
در هومیوپاتی اعتقاد بر این است كه ساختار بدن( جسمی و روانی) دارای قدرت ترمیم بیماری می باشد و آنچه باعث عدم بهبودی و مزمن شدن بیماری می شوند اشكال در ساز و كار سیستم حیاتی (ایمنی ) بدن است كه در صورت حل این مسئله براحتی می توان بر بیماری غلبه نمود . داروهای هومیوپاتی از آنجایی كه خود قدرت تحریك نقاط مختلف سیستم حیاتی بدن را دارند قادرند فیزیولوژی بدن را به نحو مطلوبی در جهت رسیدن به سلامت تحریك و تقویت نمایند.یك تفاوت عمده هومیوپاتی با پزشكی كلاسیك ( رایج) در این است كه در هومیوپاتی سعی در باز گرداندن تعادل به بدن است در صورتیكه در پزشكی رایج درمان عموما از طریق از بین بردن عامل بیماریزا به دست می آید ( كه متاسفانه این عوامل بیماریزا را در اكثریت موارد نمی توانیم از بین ببریم و یا حتی شناسایی كنیم ( بجز باكتریها) مثلا اگر عوامل بیماریزا از جنس استرسهای زندگی باشند چه كاری می توان برای آنها نمود ؟ از سوی دیگر حتی قادر به نابودی ویروسها نیز نیستیم.
▪ یك مثال:
داروی هومیوپاتی تهیه شده از پیاز از داروهای مهم درمان آلرژی فصلی و سرماخوردگی می باشد چرا كه پیاز همانطور كه می دانید می تواند ایجاد آبریزش بینی و چشم كند ( موقع پوست كندن) با این شباهت خصوصیت كه بین پیاز و سرماخوردگی وجود دارد می توان از داروی هومیوپاتی پیاز برای درمان استفاده نمود. مثال دیگر داروی هومیوپاتی قهوه است كه در هومیوپاتی برای درمان بی خوابی استفاده می شود ! ( در نظر بگیرید كه قهوه خود ایجاد بی خوابی می نماید) تمامی داروهای هومیوپاتی ابتدا روی افراد داوطلب امتحان شده و تمامی خواص آنها بر روی انسان سالم ثبت شده است و سپس با داشتن اطلاعات مربوط به هر دارو پزشك هومیوپات در مواجهه با هر بیمار دارویی را تجویز می كند كه بیشترین پوشش علائم را داشته بلاشد و شبیه ترین علائم را بتواند ایجاد نماید. البته در هومیوپاتی تنها بر اساس یك علامت نمی توان دارو داد حتما باید تمام علائم جسمی و روحی بیمار با خواص دارو پوشش داده شوند. در عمل بیماری كه نزد پزشك هومیوپات می آید نه تنها از بابت درد اصلی به دقت مورد سوال قرر می گیرد بلكه تمامی ناراحتیهای به ظاهر بی ربط جسمی و روحی مورد توجه قرار می گیرند و تجویز دارو بر اساس مجموعه نارحتیهای بیمار صورت می گیرد و از سوی دیگر تمام ناراحتیهای بیمار بایستی برطرف شود .
هومیوپاتی یك طب كل نگر می باشد به این معنا كه یك بیماری كل بدن را درگیر می كند و هیچ بیماری موضعی ( آنگونه كه در پزشكی كلاسیك در نظر گرفته می شود) وجود ندارد منتها ممكن است ناراحتیها در یك قسمت خود را بیشتر نشان دهند علائم مختلف در یك بیمار هریك تكه ای از پازل بیماری اصلی می باشند كه در هومیوپاتی به دقت بررسی شده و با كنار هم گذاشتن این جزئیات پراكنده و به ظاهر مختلف به یك تشخیص ریشه ای می رسیم ( مثلا سردرد و نفخ شكم بی خوابی عرق كردن بیش از اندازه و افسردگی در یك بیمار همگی تنها به عنوان علامت یك بیماری كه تمام این خصوصیات را شامل می شود محسوب می گردد و تنها با یك داروی هومیوپاتی تمامی آنها بر طرف می شود). تاكید هومیوپاتی بر مصرف حداقل دارو و نیل به درمانی بدون عوارض در بهترین شكل ممكن است و انسان سالم كسی می باشد كه نه تنها از درد جسمی رنج نبرد بلكه فارغ از هر گونه آزار روانی و روحی بی هیچ مانعی از زندگی لذت برد و هدف درمان در هومیوپاتی رساندن هر بیمار به این نقطه ایده آل است.
● چه بیماریهایی با هومیوپاتی قابل درمان می باشند؟
هومیوپاتی یك طب كامل می باشد و تقریبا برای اكثر قریب به اتفاق بیماریهای رایج راه حل درمانی دارد از بیماریهای جسمی همچون سردرد كمر دردها دردهای مزمن مشكلات گوارشی تنفسی روماتیسمی بیماریهای با منشا هورمونی و پوستی تا بیماریهای روان همچون افسردگیها اظطرابها ترسها و حتی رفتارها و عادات ناپسند . اما باید توجه نمود كه در هومیوپاتی هر بیمار برای درمان شدن باید به دقت تشخیص داده شود امری كه همیشه رخ نمی دهد پزشكان هومیوپات مجرب در برخورد با بیماریهای مختلف موفقیتی بیش از ۶۰% موارد دارند كه بسته به علم و تجربه هومیوپات و نوع و شدت بیماری و اینكه در چه مرحله ای از بیماری مراجعه نموده اند متفاوت خواهد بود در كل اكثر بیماران می توانند به درمانی كامل برسند بدون آنكه نیاز باشد تا آخر عمر از داروهای شیمیایی برای كاهش آلام خود استفاده كنند. طب هومیوپاتی برای تمام سنین قابل توصیه می باشد بطوریكه از نوزادان تا افراد كهنسال می توانند از درمان هومیوپاتی منتفع شوند.● از هومیوپاتی چه انتظاری می توانید داشته باشید؟
اگر شما می خواهید با روش هومیوپاتی یك بیماری مزمن را درمان كنید بهترین كار این است كه یك طبیعی درمانگر مجاز یا یك پزشك كه به طور منظم برای درمان از هومیوپاتی استفاده می كند پیدا كنید زیرا بیشتر از ۲۰۰۰ ماده در داروهای هومیوپاتی استفاده می شود که باید تحت نظر یك متخصص حرفه ای تجویز شود .
یك درمانگر هومیوپاتی ، باید تمامی تاریخچه سلامتی شما را با جزئیات ثبت نماید . شاید از شما درباره شروع بیماریتان ، اینكه بیماری چگونه گسترش پیدا كرده و اینكه در روح ، ذهن و احساس شما چه تغییری بوجود آورده است سئوال شود. همچنین باید علائم بیماری را دقیقاَ توضیح دهید و اینكه این علائم در كجا هستند یا چه عملی ،‌ چه ساعتی از روز و چه نوع آب و هوایی مشكل شما را بهتر یا بدتر می كند . حتی ممكن است از شما درباره غذاهایی كه دوست دارید یا ندارید هم پرسیده شود .
جواب دادن به این سئوالات به هومیوپات كمك می كند تا مشكل شما را تشخیص داده ، داروی مناسب راتجویز نماید تا پروسه شفای طبیعی بدن شما تقویت شود . داروهای هومیوپاتی می تواند برای درمان مشكلات خاص و برای تقویت مقاومت بدن در برابر بیماری یا تقویت عمومی بدن استلفاده شود . درمانگر هومیوپاتی ، مقدار داروی مناسب برای شما را به شما تجویز می نماید كه می تواند روزانه ،‌ ماهانه و یا فقط یك نوبت باشد و نتیجه را دنبال می كند .
● تاثیرات مفید هومیوپاتی بر سلامتی و درمان بیماریها چیست؟
در حالیكه اكثر فیزیكدانان معتقدند اثرات داروهای هومیوپاتی تلقینی است ، درمانگرهای هومیوپاتی استدلال می كنند كه داروهای هومیوپاتی برای همه نوع بیماری از تب یونجه گرفته تا دریا زدگی موثر است . در عصر حاضر یك سری مدارك پزشكی دال بر تاثیرات مثبت هومیوپاتی موجود است . هر چند كه هنوز نیاز به تحقیقات معتبر بیشتری وجود دارد . مدارك پزشكی موجود نشان داده كه در بعضی از موارد درمان با روش هومیوپاتی تاثیر خاصی به دنبال نداشته ، اما در برخی موارد دیگر از جمله روماتیسم ،‌ آنفولانزا و آسم ، درمان با روش هومیوپاتی موثر بوده است .از جمله ، تحقیقات اخیر در كشور آلمان نشان داده كه تعدادی از داروهای هومیوپاتی به خوبی و به سرعت داروهای شیمیایی معمول عمل می كند .
● برای درمان به روش هومیوپاتی به چه موارد احتیاطی باید دقت نمود؟
- از صلاحیت و از تخصص درمانگر خود اطمینان حاصل کنید.
- بعضی از درمانگرهای غیر مجاز ،برای تشخیص نوع دارویی که باید تجویز کنند از دستگاههای الکتریکی استفاده می کنند. درباره این روش حتی بین درمانگرهای حرفه ای که در M.D.S آموزش دیده اند هم بحث و اختلاف نظر است.
- هر چند بر کارخانه سازنده داروی هومیوپاتی نظارتهای اعمال می شود تا داروها سالم و خالص باشند،اما به هر حال ، این داروها قبل از ورود به بازار مصرف ، به روش مشابه داروهای شیمیایی معمول تست نمی شوند.
- اگر باردار هستید،قبل از استفاده از هر گونه داروی هومیوپاتی، با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر در دوران بارداری به سر می برید یا به هر دلیلی باید از مصرف الکل اجتناب کنید،از مصرف داروهای هومیوپاتی که پایه الکلی دارند، خودداری کنید.
- چنانچه با مصرف یک داروی هومیوپاتی از بیماری خاصی بهبود یافتید، دوباره بطور سر خود از آن دارو حتی برای همان بیماری استفاده نکنید .
- اگر بعد از یک هفته بهبودی در وضعیت شما پیدا نشد، مصرف دارو را ادامه ندهید. بعضی از افراد با افراط و تفریط در مصرف دارو نشانه های بیماری را تشدید می کنند.
- در بیماری های جدی نظیر سرطان،افسردگی،فشار خون بالا،دیابت و بیماری های قلبی فقط به استفاده از داروهای هومیوپاتی اکتفا نکنید.
● پزشك هومیوپات به چه کسی اطلاق می شود؟
پزشكان هومیوپات افرادی هستند كه بعد از پایان دوره عمومی پزشكی دوره هومیوپاتی ( حداقل دو ساله) را طی نموده اند و علاوه بر تبحر كافی بر پزشكی رایج از علم و تجربه كافی در زمینه طب هومیوپاتی برخوردارند. متاسفانه بعصی از افراد بدون داشتن تحصیلات لازم و طی دوره های آموزشی كافی مبادرت به درمان می نمایند كه نتایج ضعیف درمانی این عده گاه به كل جامعه هومیوپاتی منتسب می شود
● هومیوپاتی در کدام کشورها انجام می شود؟
هومیوپاتی در حال حاضر دومین طب از نظر تعداد بیماران تحت پوشش در جهان است و میلیونها نفر در سراسر جهان برای درمان به هومیوپاتها مراجعه می نمایند . در انگلستان بیش از ۵۰% پزشكان بیماران خود را در صورت لزوم نزد پزشكان هومیوپات ارجاع می دهند . در فرانسه بیشترین فروش داروها برای سرماخوردگی و آلرژی مربوط به داروهای هومیوپاتی می باشد در هندوستان بیش از ۱۰۰۰۰۰ پزشك هومیوپات فعالیت می كنند هومیوپاتی در بیش از ۴۰ كشور جهان شناخته شده است و روز به روز بر طرفداران این علم افزوده می شود اكثر كشورهای اروپایی بخصوص انگلستان آلمان فرانسه كشورهای آمریكایی همچون كانادا ایالات متحده آرژانتین و حتی كشورهای افریقایی همچون غنا افریقای جنوبی همگی شاهد گسترش هومیوپاتی هستند. سازمان بهداشت جهانی با حمایت از هومیوپاتی از كشورهای عضو در جهت ارتقا هر چه بیشترجایگاه این طب كمك می نماید .
در ایران نیز هومیوپاتی تقریبا از ۱۲ سال قبل به همت اساتیدی همچون دكتر ناصری و دكتر میرزازاده و تشكیل كلاسهای درس در دانشگاه تهران ودانشگاه آزاد تهران اغاز شد و اكنون دوره كامل آموزش هومیوپاتی در محل دانشكده دامپزشكی دانشگاه تهران برگزار می شود در حال حاضر انجمن هومیوپاتی ایران با بیش از ۱۰۰ عضو رسمی فعالیت خود را از ۲ سال قبل اغاز نموده است هومیوپاتی از نظر وزارت بهداشت و درمان ایران به رسمیت شناخته شده است و پزشكان هومیوپات با رعایت ظوابط می توانند درمان بیماران را انجام دهند.
● كلام آخر:
هومیوپاتی امیدی دوباره به درمان را به میلیونها بیمار در سرتاسر جهان باز گردانده است آنجا كه طب كلاسیك از پاسخ به بیماران ناتوان می ماند و توصیه ای جز داروهای تسكین دهنده ( و نه شفا دهنده) ندارد هومیوپاتی با نگرشی دیگر به بیمار و بیماری تجربه سلامت را بار دیگر به دردمندان نشان می دهد .

پیوندها :
۱) The Consumer’s Guide to Homeopathy: The Definitive Resource for Understanding Homeopathic Medicine and Making it Work for You, Dana Ullman, G.P., Putman’s Sons, ۱۹۹۵.
۲) Homeopathic Educational Services, ۲۱۲۴ Kittredge, Berkeley, CA ۹۴۷۰۴ ۵۱۰/۶۴۹-۰۲۹۴. (www.homeopathic.com).
۳) National Center for Homeopathy, ۸۰۱ North Fairfax St. ,Suite ۳۰۶, Alexandria, VA ۲۲۳۱۴, ۷۰۳/۵۴۸-۷۷۹۲ (www.homeopathic.org)
۴) Homeopathic educational courses : www.simillimum.com
۵) Online education on Homeopathy : www.nwch.co.uk

منبع : در گاه طب مکمل جایگزین ایران