تأثیرآنزیم‌فیتاز روی عملکرد جوجه‌های‌گوشتی‌(نر و ماده) سویه‌تجاری رأس۵۰۸

مصرف آنزیم در خوراك دام و طیور به صورت آزمایشی در سال ۱۹۴۰ شروع شد و كاربرد آن در دامداریها، مرغداریها در سال ۱۹۵۰ متداول گردید. هدف از كاربرد آنزیم در جیره طیور، برطرف‌كردن چسبندگی مدفوع و برطرف‌كردن ضعف جوجه‌های گوشتی برحسب رشد و بازده غذائی بود. در حقیقت این ایده در مورد برطرف‌كردن چسبندگی مدفوع، از صنعت آبجوسازی نشات گرفته بود، زیرا در این صنعت برای تصفیه‌كردن جوانه‌های غلات از آنزیم بتاگلوكاناز استفاده می‌كردند. در آمریكا و روسیه از قارچ آسپرژیلوس و باسیلوس سابتیلیس، مخلوط آنزیمها را جدا كردند. آنزیم فیتاز به‌وسیله قارچ Aspergillus ficuum تولید می‌شود و این‌آنزیم ظاهراً فسفر را از فیتات غلات در دستگاه گوارش جوجه‌ها آزاد می‌كند. البته فیتاز بوسیله باكتریها هم تولید می‌گردد . در حدود ۳۰ سال پیش در آلمان مقدار زیادی از فیتاز مصرف می‌شد و تحت نام تجاری ناتوفوس معروف شد. امروز این آنزیم را با كمك فن‌آوری‌های زیستی و مدرن پیشرفته با استفاده از Aspergillus niger phytase gene كه در Aspergeillus niger وجود دارد تولید می‌كنند . فیتاز یك فسفوتاز می‌باشد. فسفوتازها قادرند هیدرولیز اتصال فسفاتی را تسهیل نمایند. مصرف ناتافوس در جیره طیور اثر مثبتی روی بهداشت محیط از راه كاهش دفع آلوده‌كننده یعنی P و N (NH۳) دارد. از سال ۱۹۹۱ فیتاز میكروبی به مقدار زیادی در تغذیه طیور مصرف می‌شود زیرا نتایج تحقیقات نشان داده است كه ناتافوس در آزاد كردن فسفر از فیتات بسیار مؤثر است و همچنین در شكستن اتصال‌های دوتایی و سه‌تایی كاتیونها نقش دارد. بنابراین ناتافوس علاوه بر اثر آزادكردن فسفر از فیتات اثرات دیگری نیز روی توان تولیدی جوجه‌‌ها دارد.به منظور تعیین اثر آنزیم فیتاز تجارتی به نام ناتافوس روی جوجه‌های گوشتی، آزمایشی انجام شد. تعداد ۳۷۵ قطعه جوجه گوشتی نر و ۳۷۵ قطعه جوجه گوشتی ماده از سویه تجاری رأس ۵۰۸ از سن ۱ تا ۴۹ روزگی در تعداد ۳۰ جایگاه بر روی بستر پرورش یافتند. جیره‌های آزمایشی در هر مرحله شامنل جیره كنترل (الف)، جیره كنترل+ ۵۰ گرم آنزیم ناتافوس ۱۰۰۰۰ (ب) و جیره حاوی ۵۰ گرم آنزیم ناتافوس ۱۰۰۰۰ (ج) كه تركیبات معادل ۵۰ گرم آنزیم در تنظیم جیره‌ها لحاظ گردیده بود. میانگین وزن جوجه‌هایی كه جیره (ب) را دریافت نموده بودند در تمامی دوره‌ها از دو گروه دیگر بالاتر بود . میانگین وزن گروه (الف) و (ج) در سن ۴۹ روزگی تفاوت معنی‌دار نداشت . میانگین ضریب تبدیل غذایی در سن ۲۸ روزگی جوجه‌هایی كه جیره (ب) را دریافت نموده بودند نسبت به گروه (ج) و (الف) بهتر بود. شاخص تولید در جوجه‌هایی كه جیره (ب) را دریافت نموده بودند در مقایسه با دو گروه دیگر (ج) و (الف) به ترتیب ۹ و ۳ درصد بالاتر بود. نتایج این آزمایش نشان داد كه درصد خاكستر استخوان انگشت پای جوجه‌هایی كه آنزیم ناتافوس دریافت نموده بودند بیشتر بود.

منبع : مؤسسه مرغداری ایران