ایران سرزمین استعدادها

مهمترین تولیدكننده خودرو در آلمان و بسیاری از قویترین خودروسازان و دیگر تولیدكنندگان صنعتی، برای یكه تازی در عرصه تولید و صنعت از نیرویی قدرتمند و بی بدیل بهره می جویند و آن نیروی خلاق مخترعان و پژوهشگران است. چنین ابرسازندگانی با كشف این نیروها از لایه های پنهان جوامع مختلف و جذب و حمایت آنها علاوه بر بهره جویی از ذهنیت خلاق آنها برای حل و فصل مسایل و مشكلات، بقا و دوام خود و محصولات خود را با بهره مندی از قدرت نوآوری و ابداع چنین افرادی تضمین می كنند.
استفاده از مغزهای متفكر و متخصص- مشروط بر داشتن امكانات كافی برای بهره جویی بهینه از آنها- یكی از راهكارهای اصلی برای رسیدن به ارتقای مدیریت كیفیت محسوب می شود و طرح این مسئله در شرایطی كه سخن از فرار مغزها به كرّات شنیده می شود و این پدیده به معضلی تلخ، تاسف بار و جبران ناپذیر تبدیل شده، ضرورتی دوچندان یافته است.
پرگلِ كلانتری، جوانترین مخترع جهان در سال۲۰۰۵ در جشنواره اختراعات آلمان است. وی تاكنون موفق به دریافت۳ گواهینامه ثبت اختراعات در ایران، یك مدال طلا از مسابقات بین المللی اختراعات، ابتكارات و تكنولوژی های جدید در سال۲۰۰۵ از كشور سوئیس و دو مدال نقره از جشنواره اختراعات آلمان در سال۲۰۰۵ شده است. همچنین وی برگزیده هفتمین دوره جشنواره خوارزمی و نماینده رسمی برگزاری المپیادهای آموزشی است و به تازگی در مسابقات بین المللی اختراعات مالزی موفق به كسب دیپلم افتخار بین المللی شده است.
اختراع دستگاه كنترل كننده علایم حیاتی راننده، دستگاه كمك آموزشی ردیاب نوری، دستگاه نظارت كننده بر چراغها و فیوزهای خودرو، كمربند ایمنی هوشمند، اندازه گیری فشار خون با استفاده از میدان مغناطیسی از موفقیت های پژوهشی این مخترع۱۸ ساله است.
● نخستین درخشش ذهنی شما برای آغاز حركت بسوی تحقیق و اختراع از كجا شروع شد؟
البته از ابتدا به تحقیق در مورد فن آوری های صنعت خودرو بسیار علاقمند بودم و كماكان تحقیقات پراكنده ای در این زمینه انجام داده بودم. به یاد دارم شبی در یك برنامه رادیویی گزارش سفر مخترعان شركت كننده در مسابقات بین المللی سوئیس از سوی سرپرست آن تیم پخش می شد. لحظه ای به این مسئله فكر كردم كه می توانم تحقیقات خود را برای ساخت یك دستگاه جدید به كار برم و به آن وجه ای بین المللی ببخشم. در همان روزها روزی شاهد تصادفی بودم، سكته مغزی یك راننده هنگام رانندگی منجر به تصادف و مرگ وی و بروز خسارت به محیط اطراف حادثه شده بود. همان لحظه جرقه طراحی سیستم نشانگر علایم حیاتی در خودرو در ذهنم روشن شد و این سرآغازی بود برای تبدیل تحقیقات به تئوری و سپس تبدیل تئوری به تولید یك دستگاه جدید. براساس یكی از تعاریف اختراع، اختراع جرقه ایست كه در زمان و شرایطی خاص در ذهن فردی خاص شكل می گیرد و ممكن است در همان زمان گروهی از متخصصین در همان رشته بر روی همان مسئله متمركز شده باشند و به نتیجه ای نرسند. بدین ترتیب مهمترین قدم كه »ایده و هدف« بود برداشته شد و پس از آن مطالعه و تحقیق در این زمینه را آغاز كردم. دستگاه ساخته شده با نام »دستگاه كنترل كننده علایم حیاتی راننده«، پس از دریافت گواهینامه اختراع، موفقیت های بسیاری بدست آورد وبه مرور زمان كامل تر شد.
●برای محقق ساختن طرح خود از چه امكاناتی استفاده كردید؟
از نظر امكانات باید بگویم من در یك مدرسه دولتی در اراك تحصیل می كردم و این مدرسه از نظر تجهیزات پژوهشی هیچ گونه امكاناتی نداشت. اولین پژوهش های خود را در پژوهشگاه دانش آموزی آغاز كردم. پس از آنكه به اتفاق یكی از دوستان در جشنواره خوارزمی برگزیده استان مركزی شدیم، باشگاه پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی ما را به عنوان اعضای خود پذیرفت و این اولین باری بود كه دانش آموزانی در این باشگاه به عضویت در می آمدند. در كل می توان گفت از نظر امكانات با محدودیت های بسیاری مواجه بودیم. از طرفی دیگر اطلاع رسانی بسیار ضعیفی در این زمینه وجود داشت به طوری كه حتی از وجود سازمانی كه اختراعات را به ثبت برساند
بی خبر بودم و نمی دانستم در كجا باید فعالیت های علمی خود را مطرح كنم. تنها و تنها پیگیری ها و تلاش و جستجوی من برای یافتن راه ورود به جامعه و پشتیبانی های بی دریغ خانواده، مسیر را برای من همواره ساخت، به همین دلیل هم اكنون بسیار علاقمندم به دیگر جوانانی كه تازه در این راه گام برداشته اند مسیر را نشان دهم تا زمان و انرژی كمتری در مواجه با این موانع و محدودیت ها به هدر رود.
در مورد عملكرد و ساختار دستگاه »كنترل كننده علایم حیاتی راننده« بیشتر توضیح دهید؟
این دستگاه از طریق سنسورهایی كه روی فرمان اتومبیل قرار دارد، می تواند ضربان قلب و دیگر علایم حیاتی بدن راننده را هنگام رانندگی كنترل كند. صفحه نمایشگری در مركز فرمان خودرو قرار می گیرد كه به محض خارج شدن علایم حیاتی راننده از حالت عادی، به وی هشدار می دهد. البته پس از اختراع این دستگاه، دستگاه دیگری را ساختم كه تجهیز دستگاه قبلی به این دستگاه توانایی كنترل عملكرد فیوزها و چراغهای خودرو، میزان سرعت و دیگر موارد از این قبیل به توانایی های قبلی این دستگاه اضافه شد. همچنین این دستگاه علاوه بركنترل علایم حیاتی و عملكرد صحیح خودرو دارای حافظه ای است كه تمامی این اطلاعات را در آن ثبت می كند و اگر حادثه ای رخ دهد پلیس می تواند با استفاده از این اطلاعات ثبت شده در این حافظه به دلایل پنهان حادثه پی ببرد. مزیت دیگر این دستگاه این است كه اگر وضعیت حیاتی راننده از حالت عادی خارج شود و هیچ عكس العملی از سوی راننده صورت نگیرد این دستگاه به صورت خودكار و پس از گذشت مدت زمان معینی شروع به هشدار دادن به خوروهای اطراف می كند.
این دستگاه هم در جشنواره خوارزمی برنده شد و هم موفق به دریافت مدال طلای مسابقات بین المللی اختراعات سوئیس در سال۲۰۰۵، جایزه ویژه جشنواره بین المللی اختراعات آلمان در سال۲۰۰۵ و دیپلم افتخار بهترین اختراع مسابقات بین المللی مالزی شد.
این اختراع در آلمان بسیار مورد توجه قرار گرفت و از نظر برگزاركنندگان این جشنواره از اهمیت فوق العاده ای برخوردار بود. پیش از این در این كشور تحقیقات گسترده ای در همین زمینه صورت گرفته بود كه تاكنون به مرحله اجرا در نیامده بود. من در آلمان توانستم به وسیله این دستگاه بدون كمترین خطا ضربان قلب را اندازه گیری كنم. همین طور كمربندایمنی هوشمند را نیز به عنوان دستگاه تكمیلی این دستگاه اختراع كردم.در مورد دیگر اختراعات به ثبت رسیده خود بگویید.
یكی دیگر از اختراعات به ثبت رسیده دستگاه كمك آموزشی ردیاب نوری است. این دستگاه برای اولین بار در دنیا طراحی و ساخته شده است كه با استفاده از آن می توان بدون اینكه به وسایل رصدی نیازی احساس شود، در هر لحظه زاویه و طرز قرار گرفتن خورشید، ماه و زمین را مشاهده كرد.
همچنین مشاهده كسوف و خسوف بدون نیاز به وسایل رصدی با استفاده ازاین دستگاه امكان پذیر است.
قوانین حاكم بر مسابقات بین المللی و داوری در این مسابقات بر چه اصولی استوار است؟
مسابقات بین المللی در سطح دنیا در زمینه اختراعات دارای امتیازاتی براساس عواملی مانند اهمیت و ارزش نوآوری، هزینه تمام شده برای ساخت دستگاه اختراع شده، سن مخترع و عواملی از این قبیل است. براساس این ملاك ها به هر شركت كننده نمره ای تعلق می گیرد. نمره بالاتر از۷۰ مدال طلا، نمره۶۰ تا۷۰ مدال نقره و نمره۵۰ تا۶۰ مدال برنز را دریافت می كند.
در مسابقات بین المللی اختراعات در سوئیس در سال۲۰۰۵ ، ایران برای دومین بار حضور یافته بود و با وجود شركت كنندگان بسیار از۴۲ كشور جهان توانست به مقام اول دست یابد و مدال طلای این دوره از مسابقات به دستگاه »كنترل كننده علایم حیاتی راننده« داده شد. زمانی كه پرچم ایران به عنوان كشور برتر افراشته می شد و سرود ملی ایران فضای سالن را پر كرده بود وصف ناشدنی ترین و با شكوه ترین لحظه ای بود كه تاكنون تجربه كرده بودم.
شرایط حضور در جشنواره آلمان و مسابقات مالزی نیز تنها از نظر گروه بندی شركت كنندگان با مسابقات سوئیس تفاوت داشت اما نحوه سنجش و ملاك های ارزیابی یكسان بود.
●فضای حاكم در این مسابقات را چگونه ترسیم می كنید؟
در این زمینه نكته ای كه برایم بسیار جالب و افتخار آمیز است تعداد شركت كنندگان ایرانی در چنین مسابقات بین المللی است و جالب تر اینكه نیمی از مخترعانی كه از سوی كشورهای دیگر آمده بودند هم ایرانی الاصل بودند.
در این مسابقات اختراعات ایرانی از سطح علمی بالایی نسبت به دیگر اختراعات برخوردار بود و به واسطه همین مسئله برخورد با مخترعین ایرانی بسیار محترمانه و گرم صورت می گرفت.
همچنین تیم شركت كننده ایرانی، جوانترین تیم مخترع در میان دیگر تیم های شركت كننده بود و این مسئله چندین روز متوالی در روزنامه های سوئیس مطرح می شد.
من معتقدم فعالیت و حضور مخترعان و محققان ایرانی در سطح بین المللی نه تنها نشانگر سطح علمی و توانایی تخصصی كشور است بلكه در ترسیم چهره فرهنگی ایران- كه هم اكنون هدف تهاجم تبلیغات منفی قرار گرفته، تاثیر بسزایی دارد. مسابقات بین المللی مالزی دارای۵ دیپلم افتخار بهترین اختراع بود كه تمامی آنها به مخترعان ایرانی اهداشد. در جشنواره آلمان در مراسم تقدیر از برگزیدگان، زمانی كه برای دریافت مدال در كنار رئیس جشنواره قرار گرفتم به نشانه احترام مرا بدرقه كرد. در جشنواره المان یكی از اساتید دانشگاهی كه برای بازدید از غرفه آمده بود از دیدن مخترعان كم سن و سال زن ایرانی بسیار متعجب شده بود و بنا به گفته اش تصویری كه از زن ایرانی در ذهن داشت تصویر یك زن بی اطلاع و در بند ضوابط شدید خانواده و محصور در خانه بود.
كمی از موانع و محدودیت های موجود در مسیر تحقیق و پژوهش مخترعان ایرانی بگویید.
بزرگترین محدودیت و مانع، اطلاع رسانی ضعیف است. بسیاری از جوانان با استعداد و علاقمند به پژوهش حتی روش تحقیق را نیاموخته اند. این موضوع در شهرستان های ایران بیشتر به چشم می خورد. بسیاری از استعدادهای این كشور بر اثر بی اطلاعی از بین می رود. از طرفی دیگر در ایرن هیچ ارگان خاصی از مخترعان حمایت نمی كند. من تمامی هزینه های مربوط به فعالیت خود را از هزینه های پژوهش و ساخت دستگاه گرفته تا هزینه حضور در مسابقات و هزینه سفرهایم را خود پرداخته ام. حتی به دلیل اینكه ایران عضو سازمان »مالكیت های معنوی جهانی« نیست مجبور شدم برای ثبت اختراع و حفظ اعتبار آن به این سازمان هزینه ای معادل یك میلیون تومان بپردازم. مسابقات بین المللی ورزشی و ورزشكاران ملی از سوی سازمان تربیت بدنی حمایت می شوند، شركت كنندگان در المپیاد از سوی وزارت علوم حمایت می شوند ولی هیچگونه حمایتی برای مخترعان در ایران وجود ندارد و این در حالی است كه این كشور مملو از استعدادهای ناب و سرشار است و این مسئله بسیار تاسف انگیز است.
●تاكنون از سوی چه سازمان ها، شركت ها و یا افرادی حمایت شده اید؟
دانشگاه آزاد اسلامی به دلیل اینكه در باشگاه پژوهشگران این دانشگاه بودم یك سوم هزینه مرا به سوئیس متقبل شد. همچنین شركت نفت پارس پرداخت نیمی از هزینه سفر مرا به مالزی برعهده گرفت و لازم می دانم از این فرصت استفاده كرده و مراتب قدردانی خود را از مدیرعامل محترم شركت نفت پارس اعلام كنم.
تا چه اندازه ای به این جمله كه »انسان عبارتست از انسان به علاوه محیط پیرامون و شرایط زندگیش« معتقدید؟
بسیار زیاد. من در ابتدا با یكی از دوستانم كه از نظر استعداد و هوش و میزان علاقه و پشتكار در یك سطح قرار داشتیم كار خود را شروع كردم. من توسط خانواده بسیار حمایت شدم تا جایی كه پدر و مادرم بخاطر فعالیت های من محیط زندگی و كار و حرفه خود را به تهران منتقل كردند و از هیچ هزینه ای دریغ نكردند. اما دوست با استعدادم هیچ حمایت كننده ای نداشت و هم اكنون پس از دو سال از پایان تحصیلات دبیرستانی هنوز پشت درهای بسته كنكور مانده است و این مسئله علاوه بر غمی كه به خاطر هدر رفتن چنین استعدادی در من باقی گذاشته است همواره ارزش حمایت خانواده را به من گوشزد می كند. من معتقدم حمایت از مخترعین حمایت از عظیم ترین سرمایه های معنوی ملی است.

منبع : ماهنامه نفت پارس