فصل جدید در روابط دیپلماتیک ایران و امارات

سفر محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری اسلامی ایران به امارات متحده عربی، در تعاملهای منطقه ای و بین المللی اهمیت بسیار زیادی دارد. وجه برجسته این سفر آن است كه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، هیچ یك از رؤسای جمهوری كشورمان، به امارات سفر نكرده و این سطح از دیدارها - بخصوص به لحاظ ویژگیهای زمانی آن - می تواند فتح بابی در روابط و مناسبات دو كشور تلقی شود. سایر ویژگیهای این سفر عبارتند از:
۱) روابط ایران و امارات از دیرباز با فراز و فرودهایی همراه بوده است. انجام این سفر نشان می دهد كه عوامل نزدیكی میان دو كشور، به مراتب بیشتر از عواملی است كه آنها را از یكدیگر جدا می سازد. به عبارت دیگر، این سفر می تواند الگوی جدیدی از سطح روابط منطقه ای ارایه نماید كه بر مبنای آن، كشورهای منطقه در عین برخورداری از برخی اختلافها، بتوانند همكاریهای گسترده ای را نیز با یكدیگر به انجام رسانند.
۲) در روابط دو جانبه موجود میان ایران و امارات، مباحث اقتصادی نیز جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. نقش واسطه گری دوبی در سرتاسر منطقه خلیج فارس، و اینكه حدود ۵ میلیارد دلار از حجم واردات داخلی ایران از طریق منطقه آزاد دوبی صورت می گیرد، نشان می دهد در ابعاد اقتصادی نیز همكاریهای گسترده ای میان دو كشور جریان دارد.
براساس آمار، هم اینك بیش از سیصد هزار ایرانی در دوبی استقرار داشته و در امور بازرگانی و تجارت مشغول به كار هستند. این مطلب نیز از نهادینه شدن همكاریهای متقابل جامعه ایران و امارات حكایت دارد.
۳) ابعاد منطقه ای این سفر نیز ویژگیهای كم نظیری به آن بخشیده است. كارشناسان سیاسی بر این باورند كه سفر اخیر «دیك چنی» معاون رئیس جمهوری ایالات متحده به كشورهای منطقه، عمدتاً با هدف گیری سیاسی علیه ایران صورت گرفته است؛ موضوعی كه تلویحاً در سخنان جرج بوش هم مورد اشاره قرار گرفته بود.
این موضوع ضرورت تنش زدایی میان ایران و كشورهای منطقه را دو چندان ساخته است، بخصوص آنكه دولت آمریكا پیوسته به ایجاد شكاف میان ایران و همسایگان جنوبی آن چشم دوخته و به بسیاری از این كشورها به عنوان پایگاهی برای تهدیدهای امنیتی علیه ایران می نگرد. دولتمردان ایرانی وظیفه دارند ساز و كارهایی را به منظور كاهش زمینه های عملی شدن این تهدیدها در نظر بگیرند.سفر دكتر محمود احمدی نژاد به امارات، گام بلندی در تحقق این هدف ارزیابی می شود.
۴) علاوه بر كشور امارات، ضرورت تنش زدایی در مورد تك تك شیخ نشینان حوزه خلیج فارس، به عنوان همسایگان راهبردی ایران نیز حایز اهمیت است. ایران در بحرانهای مختلف - از جمله در بحران عراق - سعی كرده با گسترش همكاریها و ارتباطهای منطقه ای، تضادهای منطقه ای را كاهش داده و با ایجاد همكاری میان كشورهای منطقه، زمینه های دخالت قدرتهای خارجی و سلطه گر را به حداقل برساند.
یقیناً تكرار این تجربه در ارتباط با كشورهای حوزه خلیج فارس - با توجه به حضور نظامی آمریكا در این كشورها - از اهمیت راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران برخوردار است. انجام این سفر می تواند زمینه های هرگونه احساس تهدید از طرف ایران را كه پیوسته از سوی آمریكا القا می شود، كاهش داده و هرگونه بهانه برای استمرار حضور نظامی آمریكا در منطقه خلیج فارس را به حداقل برساند؛ موضوعی كه بیش از هر چیز به نفع امنیت ملی ما خواهد بود.
۵) علاوه بر اتحاد ملی، مسأله «انسجام اسلامی» نیز در نامگذاری سال جاری مورد توجه مقام معظم رهبری قرار داشته است. ریشه یابی این موضوع، نشان دهنده خطری است كه معظم له در ارتباط با واگرایی و چنددستگی در جهان اسلام احساس كرده اند.
تجربه نشان داده قدرتهای سلطه گر - بویژه در شرایط فعلی - به ایجاد شكاف میان كشورهای اسلامی از یك سو و در طرف دیگر، ایجاد فتنه های قومی و مذهبی در داخل این كشورها به شدت چشم دوخته اند. تشخیص مقام معظم رهبری در ضرورت ایجاد انسجام اسلامی، نشان می دهد كه دامنه این تهدیدها بسیار جدی است. از این رو، سفر هر یك از رهبران جهان اسلام به دیگر كشورهای اسلامی، می تواند كمك شایانی به تقویت این انسجام قلمداد گردد.

دكتر حسین رویوران

منبع : روزنامه قدس