جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

۲۸ ماه مه سال ۵۸۵ ـ پایان جنگ ایران و لیدی - ماجرای خورشید گرفتگی - انتقال کردها به عراق و ترکیه


خورشید گرفتگی ۲۸ ماه مه سال ۵۸۵ پیش از میلاد باعث شد که جنگ طولانی ایران و کشوری لیدی (قسمتی از آناتولی مرکزی و غربی تا اژه و مدیترانه به پایتخی سارد = سارت) پایان یابد و یک ماه بعد به فیصله اختلافات بیانجامد. طالس دانشمند یونان قدیم وقوع این خورشید گرفتگی را پیش بینی و تاریخ دقیق آن را به دست داده بود که یک ماه پیش از رویداد به اطلاع پادشاه لیدی رسیده و وی بر پایه این پیش بینی به ایرانیان اخطار کرده بود که ادامه جنگ باعث خشم خدایان خواهد شد و انسان را از نور خورشید محروم خواهند کرد.
توضیح مولف سایت:
- یک خواننده این سایت در ماه مه ۲۰۰۵ سئوال کرده است که برای خسوف سال ۵۸۵ پیش از میلاد که منجر به آتش بس جنگ ایران و لیدی شد، سه «ماه» متخلف به دست داده شده است: ۲۸ آوریل، ۲۸ یا ۲۹ مه، ۲۹ ژوئن سال ۵۸۵ پیش از میلاد، کدام «ماه» درست است؟.
پاسخ مولف: هوخشترا (هوخشتره)، شاه وقت ایران غربی که پایتختش شهر همدان بود، پس از متحد شدن با «نبوپولاسر» رئیس کشور بابل و انهدام آشوریان به پایتختی نینوا (نینوه) درصدد جنگ با کشور لیدی (قسمتی از آناتولی به پایتختی شهر سارد) برآمد. اختلافات مرزی باعث این جنگ شده بود. میدان این جنگ طولانی ساحل رودخانه «هالیس» بود.
«طالس» دانشمند یونانی از مردم «میلتوس» که سرزمین او به تصرف «الیاتس» پادشاه وقت لیدی آمده بود طبق محاسبات خود پیش بینی کرده بود که در فلان روز ( پس از تطبیق تقویم ها: ۲۸ ماه مه سال ۵۸۵ پیش از میلاد) خورشید خواهد گرفت و جهان تاریک خواهد شد. پادشاه لیدی که بعدا میلتوس را متصرف شده بود ۲۸ آوریل (یک ماه پیش از وقوع) توسط میلتوسی های دربار خود از این پیش بینی آگاه شده بود که ۳۰ روز بعد خورشید گرفتگی روی خواهد داد . این پادشاه برای ترسانیدن ایرانیان از خشم خدایان و پایان دادن به جنگ و بازگشت، به آنها اخطار کرده بود که اگر جنگ را ادامه دهند، خدایان ۳۰ روز بعد خورشید را تاریک خواهند کرد که ایرانیان آن را تا روز وقوع باور نکردند و جدی نگرفتند.
این خورشید گرفتگی روز ۲۸ و طبق برخی نوشته ها روز ۲۹ مه اتفاق افتاد و ایرانیان که درستی ادعای «الیاتس (در حقیقت پیش بینی طالس که نخستین پیش بینی علمی و درست از این دست در طول تاریخ بود)» را دیدند دست از جنگ کشیدند و به مذاکره نشستند تا خطوط مرزی را از طریق مسالمت آمیز تعیین کنند.
این مذاکرات یک ماه طول کشید و قرارداد صلح ۲۹ ژوئن امضا شد و مسیر رودخانه «هالیس» مرز دو کشور قرار گرفت.
این تاریخها را مورخین پس از تطبیق تقویم ها به دست آورده اند و برخی از آنها یک روز باهم اختلاف دارند.
مورخان مرگ هوخشترا را هم در سال ۵۸۵ پیش از میلاد نوشته اند. وی پس از انهدام آشوریان بین النهرین ( مزوپوتامیا ـ قسمتی از عراق امروز)، شماری از اتباع خود (ایرانیان از طایفه ماد) را به شمال عراق امروز کوچ داد و برجای آنها نشانید که به آشوریان مجال احیاء امپراتوری خود را ندهند و کردهای عراقی فرزند زادگان همان مهاجران ایرانی ۲۶ سده پیش هستند که ریشه زبان، نام ها و فرهنگشان را حفظ کرده اند. هوخشترا پس از توسعه مرز خود تا رودخانه هالیس، همان سیاست را تکرار کرد و شمار زیادی از اتباع ایران را از داخل کشور به آناتولی شرقی و جنوبی کوچانید که کردهای ترکیه امروز را تشکیل می دهند و از آنان خواست که با ارمنیان منطقه (ساکنان شرق آسیای صغیر ـ آناتولی) که با طوایف ایرانی از یک ریشه و نژاد هستند روابط دوستانه داشته باشند.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز