مسوا‌ک‌زدن‌تان را بهبود بخشید

مسواک‌زدن را شاید بتوان یکی از تثبیت‌شده‌ترین عادات بهداشتی دانست. ما حتی هنگام مسافرت مسواک‌مان را همراه می‌بریم. خیلی از افراد حتی نمی‌توانند روزی را بدون یک یا دوبار مسواک‌زدن بگذرانند. و ظاهرا پول کافی از فروش مسواک و سایر وسائل مربوط به بهداشت دندان در می‌آید که شرکت‌ها پول فراوانی را صرف تبلیغات در مورد آنها می‌کنند. تصور کنید چه وضعی پیش می‌آمد اگر در مورد سایر عادات بهداشتی– مانند ورزش، خوردن غلات سبوس‌دار، خوابیدن به اندازه کافی- نیز بودجه تبلیغاتی به‌اندازه محصولات کرست یا کلگیت صرف می‌شد. اما تنها اینکه ما کاری به صورت منظم انجام می‌دهیم، به معنای آن نیست که آن را درست انجام می‌دهیم. مسواک‌زدن ناکافی پلاک‌های مملو از میکروب- ماده سفیدی که میان دندان‌ها و نزدیک لبه لثه‌ها جمع می‌شود- را به‌جای می‌گذارد که باعث پوسیدگی دندان و بیماری لثه می‌شوند. مسواک‌زدن شدید هم مشکل‌‌‌‌آفرین است، زیرا دندان را خراش می‌دهد و به بافت لثه آسیب می‌رساند، به‌طوری که اتصال محکم و درست لثه با دندان از دست می‌رود، و راه برای عفونت و آسیب جدی‌تر لثه گشوده می‌‌شود. اما به چه کسانی باید در مورد نحوه درست مسواک‌زدن آموزش داد؟ راستش را بخواهید بیشتر ما به چنین آموزشی نیازمندیم!این هفت توصیه می‌‌تواند به شما در تمیزکردن درست دندان‌های‌تان کمک کند:
۱) دندان‌های‌تان را برای مدتی درازتر از آنکه فکر می‌کنید لازم است، مسواک کنید.
تحقیقات نشان داده است که اغلب افرادی که مدعی هستند، دندان‌های‌شان را دو تا سه دقیقه مسواک می‌کنند، در واقع نیمی از این زمان را صرف این کار می‌کنند. یک مسواک‌زدن خوب و کامل دست‌کم دو دقیقه وقت می‌گیرد، چه از مسواک دستی استفاده کنید، چه از مسواک برقی.
۲) به طور نظام‌مند مسواک کنید.
افراد اغلب زمان بیشتری را صرف مسواک‌کردن دندان‌های جلویی‌شان می‌کنند، و معلوم شده است که افراد راست‌دست طرف راست دهان‌شان و افراد چپ‌دست، طرف چپ دهان‌شان را نادیده می‌گیرند. برخی از دندانپزشکان توصیه می‌کنند که دهان را به چهار ربع تقسیم کنید و به‌طور روشمند از بخش بالایی راست به بخش بالای چپ و بعد به بخش پایینی راست و در نهایت به بخش پایینی چپ دهان بروید. البته مهم‌تر از رعایت این ترتیب پیشنهادی، مسواک‌کردن کامل هر بخش دهان است.
۳) از مسواکی استفاده کنید که موهای نرم با بلندی‌های متغیر داشته باشد.
مسواک‌‌های نرم برای لثه‌ و دندان مناسب‌ترند و معمولا کار تمیزکردن میان دندان‌ها را بهتر انجام می‌‌دهند. در تبلیغات شرکت‌ها در مورد مسواک‌های تولیدی‌شان اغلب گفته می‌شود که این مسواک‌ها موهای نرمی دارند، اما تعریف آنها از نرمی دلبخواهی است، بنابراین لازم است مسواک را امتحان کنید. در گذشته مسواک‌ها طوری ساخته می‌شدند که موهای آنها ارتفاع یکسان داشته باشد. اما اکنون مسواک‌ها معمولا دارای موهایی با ارتفاع‌های متفاوت هستند. نشان داده شده است که این طراحی جدید تمیزکردن میان دندان‌ها و شیار میان دندان‌ها و لثه‌ها را بهبود می‌بخشد.
۴) مسواک‌تان را دست‌کم هر سه‌ماه یک‌بار عوض کنید.
هنگامی که موهای مسواک خمیده می‌شوند، کارایی آنها کاهش پیدا می‌کند. و مسواک‌های فرسوده با احتمال بیشتری حاوی باکتری‌های دهانی‌اند و هربار که مسواک می‌کنید، دوباره آنها را به دهان شما باز می‌گردانند. شما باید مسواک‌تان را تقریبا هر سه‌ماه یک‌بار عوض کنید.
۵) مسواک دستی به همان اندازه مسواک برقی خوب است، اما...
بسیاری از تحقیقات نشان داده که مسواک‌های معمولی دستی به همان اندازه مسواک‌های برقی موثرند. اما ممکن است مسواک‌های برقی در تمیزکردن بین دندان‌ها بهتر عمل کنند. افراد سالمندتر ممکن است تمایل داشته باشند از مسواک برقی استفاده کنند، چراکه قدرت و مهارت دستی‌‌شان کاهش پیدا کرده است. محل دستگیره مسواک‌های برقی بزرگ‌تر است و راحت‌تر می‌توان آن را در دست گرفت و حرکت خودکار مسواک هم مسواک‌زدن را ساده‌تر می‌کند. لازم هم نیست که از مدل‌های لوکس و گران‌قیمت مسواک برقی استفاده کنید، یک مسواک باتری‌‌دار ارزان‌قیمت هم کفایت می‌کند. در عین حال اگر درست مسواک کنید، همان مسواک قدیمی دستی‌تان هم سلامت دندان‌های‌تان را حفظ کند.
۶) اگر شیوه مسواک‌زدن‌تان موثر است، به همان شیوه ادامه دهید
اگر وارد دنیای پژوهش‌ها در مورد مسواک‌زدن شوید، درخواهید یافت که شیوه‌‌های مختلفی وجود دارد. روش باس (Bass) مسواک‌زدن با زاویه ۴۵ درجه، با (حرکت نوسانی کوتاه مسواک) روش باس اصلاح‌شده، روش Fone حرکت (چرخشی مسواک)، روش Charter مسواک‌زدن با زاویه ۹۰ درجه و فشردن مسواک میان (دندان‌ها) و روش Leonard مسواک‌زدن با حرکت ساده به بالا و پایین (که اکثر ما از کودکی همین روش را یاد گرفته‌‌ایم.) اما مسواک‌زدن کاری است که در آن هدف، وسیله را توجیه می‌کند. اگر شما نتایج خوبی از یک روش مسواک‌زدن به دست می‌‌آورید، بهتر است همان شیوه را ادامه دهید. وگرنه، شاید دندانپزشک‌تان بتواند در این مورد شما را راهنمایی کند.
۷) و بالاخره نخ دندان کشیدن را فراموش نکنید!
دومین فرمان در بهداشت دندان پس از «مرتب مسواک کنید»، نخ دندان کشیدن است. مسواک‌زدن به‌خصوص از نوع دستی نمی‌تواند به‌طور کامل بین دندان‌ها را تمیز کند. مسواک‌های برقی ممکن است از این لحاظ بهتر عمل کنند، اما حتی آنها نیز نیاز به نخ دندان کشیدن را برطرف نمی‌کنند. عادت کردن به نخ دندان کشیدن ممکن است مشکل باشد، به‌خصوص برای آنهایی از ما که تنها با عادت به مسواک‌زدن بزرگ شده‌‌اند. اما باید با خودتان قرار بگذارید که زمان کافی به مسواک‌زدن «و نخ دندان کشیدن» اختصاص دهید. کمی احساس گناه ایجاد کردن در این مورد ضرری ندارد. به خودتان بگویید که تا زمانی که نخ دندان نکشیده‌اید، کارتان در مورد بهداشت دهان و دندان‌تان به پایان نرسیده است.

Harvard Health Letter June ۲۰۰۸

منبع : روزنامه کارگزاران