پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا


ای‌ زمین‌ دهان‌ باز کن‌!


ای‌ زمین‌ دهان‌ باز کن‌!
با خنده‌ گفت‌: وگرنه‌ چی‌ ؟مثلا می‌خوای‌ چی‌ كار كنی‌؟
از عصبانیت‌ نفهمیدم‌ دارم‌ چی‌كار می‌كنم‌? یه‌ دفعه‌ به‌ خودم‌ اومدم‌ دیدم‌ مردم‌ دورم‌ حلقه‌ زدند و با تعجب‌ مرا نگاه‌ می‌كنند. از خجالت‌ سرم‌ را به‌ زیر انداختم‌ و جمعیت‌ را شكافتم‌ و به‌ سمت‌ خانه‌ حركت‌ كردم‌.
كنار خیابان‌ ایستاده‌ بودم‌. عجله‌ داشتم‌ باید زودتر می‌رسیدم‌. یك‌ دفعه‌ صدایی‌ توجهم‌ را به‌ خودم‌ جلب‌ كرد. جوانی‌ داخل‌ یك‌ ماشین‌ مدل‌ بالا نشسته‌ بود، شیشه‌ ماشین‌ را پایین‌ كشیده‌ بود و می‌گفت‌: خانوم‌ كجا می‌رید؟! ما می‌تونیم‌ در خدمتتون‌ باشیم‌. این‌ اتول‌ قراضه‌ متعلق‌ به‌ خودتونه‌.
اعتنایی‌ نكردم‌. اون‌ هم‌ پس‌ از مدتی‌ معطلی‌، راهش‌ را گرفت‌ و رفت‌. بعد از آن‌ یك‌ ماشین‌ دیگر نگه‌ داشت‌ و شبیه‌ همان‌ حرف‌ها را تكرار كرد. در آن‌ لحظه‌ آرزو می‌ كردم‌ زمین‌ دهان‌ باز می‌كرد و مرا می‌بلعید. پیش‌ خودم‌ فكر كردم‌ من‌ چه‌ وجه‌ شباهتی‌ با آن‌ دخترانی‌ كه‌ آنها فكر می‌كنند از آن‌ دسته‌ هستم‌ دارم‌؟! بالاخره‌ تاكسی‌ آمد و سوار شدم‌. كنارم‌ یك‌ جوان‌ ۲۲ و ۲۳ ساله‌ نشسته‌ بود. وقتی‌ ماشین‌ حركت‌ كرد، نگاهی‌ به‌ من‌ انداخت‌ و لبخندی‌ تحویلم‌ داد. چند لحظه‌یی‌ نگذشته‌ بود كه‌ احساس‌ كردم‌ چیزی‌ پهلویم‌ را می‌آزارد. وقتی‌ توجه‌ كردم‌ دیدم‌ همان‌ جوان‌ است‌ كه‌ با آرنجش‌ به‌ پهلویم‌ می‌زند. به‌ صورتش‌ نگاه‌ كردم‌. اشاره‌یی‌ به‌ دستش‌ كرد و در دستش‌ كاغذی‌ مچاله‌ شده‌ بود. آن‌ را روی‌ پای‌ من‌ انداخت‌. من‌ كه‌ كنجكاو شده‌ بودم‌ بدانم‌ درون‌ كاغذ چه‌ چیزی‌ نوشته‌ شده‌ آن‌ را برداشتم‌ و باز كردم‌ روی‌ آن‌ نوشته‌ بود سیاوش‌ تلفن‌...
سرتاپایش‌ را نگاه‌ كردم‌ و با غیظ‌ كاغذ را از پنجره‌ به‌ بیرون‌ انداختم‌. پس‌ از آن‌ به‌ او تذكر دادم‌ كه‌ درست‌ بنشیند وقتی‌ راننده‌ فهمید چه‌ اتفاقی‌ رخ‌ داده‌ ماشین‌ را نگه‌ داشت‌ و او را از ماشین‌ پیاده‌ كرد و گفت‌: كسی‌ كه‌ به‌ ناموس‌ مردم‌ رحم‌ نكنه‌، مردم‌ هم‌ به‌ ناموس‌ او رحم‌ نمی‌كنند.
بحث‌ مزاحمت‌ كه‌ به‌ علت‌ فقر فرهنگی‌ و عدم‌ آشنایی‌ با حقوق‌ اجتماعی‌ افراد در ایران‌ به‌ وضوح‌ دیده‌ می‌شود، حاصل‌ یك‌ جامعه‌ ناهنجار است‌ كه‌ بدین‌ صورت‌ خود را نشان‌ می‌دهد.
دكتر مرضیه‌ یزدانی‌ آسیب‌شناس‌ اجتماعی‌ در این‌ باره‌ می‌گوید: مزاحمت‌ خیابانی‌ محصول‌ یك‌ جامعه‌ مریض‌ است‌. وقتی‌ در جامعه‌یی‌ امنیت‌ اجتماعی‌ وجود نداشته‌ باشد، این‌ نوع‌ آسیب‌ در جامعه‌ ریشه‌ دوانده‌ و به‌ نوعی‌ امنیت‌ كلی‌ اجتماع‌ به‌ خطر می‌افتد. از سوی‌ دیگر اكثر كسانی‌ كه‌ دست‌ به‌ این‌ كار می‌زنند افرادی‌ هستند كه‌ دارای‌ فقر عاطفی‌، كمبودهای‌ اجتماعی‌ و فرهنگی‌ هستند به‌ گونه‌یی‌ كه‌ با این‌ كار می‌خواهند مقداری‌ از مشكلات‌ و عقده‌های‌ درونی‌ خود را تخلیه‌ كنند. معمولا این‌ افراد به‌ نوعی‌ دچار یك‌ حالت‌ روان‌پریشی‌ هستند كه‌ به‌ این‌ صورت‌ نمایان‌ می‌ شود. وی‌ در ادامه‌ می‌افزاید: از سوی‌ دیگر وقتی‌ در جامعه‌ شرایط‌ ازدواج‌ و اشتغال‌ فراهم‌ نباشد، جوانان‌ دچار نوعی‌ حقارت‌ می‌شوند و یك‌ نوع‌ بروز این‌ عقده‌های‌ حقارت‌، مزاحمت‌های‌ خیابانی‌ است‌. البته‌ این‌ نوع‌ مزاحمت‌ها منوط‌ به‌ ایران‌ نیست‌ بلكه‌ در تمام‌ كشورهای‌ دنیا این‌ نوع‌ آسیب‌ اجتماعی‌ وجود دارد. خوشبختانه‌ در ایران‌ به‌ دلیل‌ پایبندی‌ بسیاری‌ از جوانان‌ به‌ مسائل‌ شرعی‌، آمار مزاحمت‌ها كم‌ است‌ و امنیت‌ اجتماعی‌ تقریباص فراهم‌ است‌. دكتر یزدانی‌ در ادامه‌ به‌ رفتار خانم‌ها اشاره‌ كرده‌ و تاكید می‌كند:همیشه‌ مزاحمت‌های‌ خیابانی‌ به‌ دلیل‌ رفتارهای‌ ناهنجار آقایان‌ نیست‌ بلكه‌ خانم‌ها نیز در ایجاد مزاحمت‌ سهیم‌ هستند. وقتی‌ یك‌ دخترخانم‌ با مانتویی‌ تنگ‌ و كوتاه‌،آرایش‌ بسیار غلیظ‌، ناخن‌هایی‌ نقاشی‌شده‌ و شلواری‌ كوتاه‌ بیرون‌ می‌آید،چه‌ انتظاری‌ است‌ كه‌ همه‌ پسران‌ چشم‌ خود را نگه‌ دارند و به‌ واسطه‌ ایمان‌ و اعتقادات‌ از كنار او به‌ آسانی‌ بگذرند. همه‌ افراد جامعه‌ دارای‌ دید اعتقادی‌ نیستند. هستند جوانانی‌ كه‌ به‌ واسطه‌ نوع‌ پوشش‌ و آرایش‌ دختران‌ از راه‌ به‌ در شده‌ و راه‌ مزاحمت‌ برای‌ آنان‌ را پیش‌ می‌گیرند. همچنین‌ دكتر مجید ابهری‌ ریشه‌ مزاحمت‌های‌ خیابانی‌ را بیكاری‌ جوانان‌ دانسته‌ و می‌افزاید: بیكاری‌ جوانان‌ باعث‌ بروز بسیاری‌ از آسیب‌های‌ اجتماعی‌ می‌شود. وقتی‌ جوانی‌ بیكار است‌ به‌ واسطه‌ بیكاری‌ ممكن‌ است‌ به‌ سراغ‌ بزه‌ و اعتیاد برود. مزاحمت‌ خیابانی‌ نیز یك‌ نوع‌ بزه‌ است‌.جوانان‌ از روی‌ بیكاری‌ و گاهی‌ برای‌ پركردن‌ اوقات‌ فراغت‌ خود در كوچه‌ و خیابان‌ برای‌ دختران‌ مزاحمت‌ ایجاد می‌كنند. این‌ مزاحمت‌ها در ابتدا رنگ‌و بوی‌ شوخی‌ و تفریح‌ دارد اما به‌ مرور زمان‌ و با اولین‌ ارتباطی‌ كه‌ به‌ واسطه‌ این‌ مزاحمت‌ها ایجاد می‌شود،این‌ آسیب‌ به‌ یك‌ عادت‌ برای‌ برقراری‌ ارتباط‌ با جنس‌ مقابل‌ تبدیل‌ می‌شود.وی‌ در ادامه‌ به‌ نوع‌ دیگر مزاحمت‌های‌ خیابانی‌ اشاره‌ كرده‌ و می‌گوید:با تغییر ساختارها و هنجارهای‌ جامعه‌، مزاحمت‌های‌ خیابانی‌ نیز دختر و پسر ندارد.بدین‌ ترتیب‌ كه‌ «گاهی‌» دیده‌ شده‌ كه‌ دختران‌ برای‌ پسرها ایجاد مزاحمت‌ كرده‌ و آنان‌ را آزار می‌دهند.نوع‌ مزاحمت‌ها به‌ دلیل‌ بافت‌ مذهبی‌ جامعه‌ و محدودیت‌های‌ عرفی‌ بسیار كم‌ است‌ اما نباید آزار را نادیده‌ گرفت‌.دكتر ابهری‌ در پایان‌ به‌ وظیفه‌ دولت‌ در این‌ باره‌ اشاره‌ كرده‌ و اظهار می‌دارد: اگر دولت‌ برای‌ مساله‌ اشتغال‌ و ازدواج‌ جوانان‌ فكری‌ نكند، علاوه‌ برمزاحمت‌های‌ خیابان‌ باید منتظر مسائل‌ دیگری‌ باشد كه‌ برای‌ جامعه‌ معضل‌ خواهد شد.باید در نظرداشت‌ كه‌ جوان‌ به‌ واسطه‌ كار و اشتغال‌ از آسیب‌های‌ اجتماعی‌ در امان‌ خواهد ماند زیرا دیگر فرصتی‌ برای‌ گرایش‌ به‌ آسیب‌ها ندارد مگر اینكه‌ فرد، دارای‌ شخصیت‌ متزلزل‌ و عدم‌ اعتماد به‌ نفس‌ باشد.بحث‌ مزاحمت‌های‌ خیابانی‌، در جامعه‌ اعتقادی‌ ما جزو آسیب‌های‌ بزرگ‌ به‌ حساب‌ می‌آید.این‌ آسیب‌ اجتماعی‌ دلایل‌ مختلفی‌ دارد و تبعات‌ آن‌ هم‌ مسلما جامعه‌ را با مشكل‌ مواجه‌ خواهد كرد.جا دارد كه‌ نیروی‌ انتظامی‌ با برخوردی‌ مدبرانه‌ و نه‌ مستقیم‌ و فیزیكی‌ جلوی‌ اینگونه‌ مزاحمت‌ها را بگیرد.فرهنگ‌سازی‌ و ایجاد بستر مناسب‌ برای‌ تقویت‌ مسائل‌ اعتقادی‌ جوانان‌ راهكار دیگری‌ است‌ كه‌ می‌تواند تاحدی‌ از بروز آسیب‌ جلوگیری‌ كند.البته‌ باید در نظر داشت‌ مسائل‌ جوانان‌ را باید از دیدگاه‌ و منظر خودشان‌ مشاهده‌ كرد.اگر با جوان‌ به‌ زبان‌ خود او سخن‌ بگوییم‌ مطمئنا آن‌ را می‌پذیرد و به‌ آن‌ عمل‌ می‌كند.
شقایق‌ طالبی‌
منبع : روزنامه اعتماد