جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا
مسعود دهنمکی: موافقان <ملت> هستند مخالفان <عوام >؟
خیلیها به نحوه داوری جشنواره بیست و پنجم فیلم فجر اعتراض داشتند اما ناراضیترین چهره سینمایی بیهیچ تردیدی مسعود دهنمكی بود. كارگردان تازهوارد سینمای كشور در مراسم اختتامیه قصد نداشت روی سن برود اما سرانجام با اصرار بالا رفت و كلامش را اینگونه آغاز كرد: <نه مرغ میخواهیم نه سیمرغ...>
دهنمكی اعتقاد داشت داوران به دلایلی خاص نظر مردم را نادیده گرفتند و به فیلم او بیتوجهی كردهاند به همین خاطر مثل همیشه جنجالساز شد. اعتراض او آنقدر تند بود كه پرویز پرستویی در همان مراسم، كارگردان جوان را به آرامش دعوت كرد: <كاش همه ما كمی صبورتر باشیم.>
به هر حال آن اتفاقات و حرفهایی كه روزهای بعد در موردش زده شد خیلیها را به این فكر انداخت كه <اخراجیها> در گیشه چه سرنوشتی پیدا خواهد كرد. این ابهام خیلی زود برطرف شد فیلم دهنمكی در سه روز اول هفتاد میلیون فروخت و یك ركورد تازه بر جای گذاشت! در مورد اینكه چرا یك فیلم جنگی تا این اندازه سر و صدا كرده و اینكه فروش خوب آن از چه عواملی ناشی شده حرفهای خود دهنمكی خواندنی است او با مطلع شدن از وضعیت گیشه حالا
ـ آقای دهنمكی! از وضعیت فروش فیلم راضی هستید؟
دهنمكی: تا امروز كه به من خبر دادهاند گفتهاندخیلی خوب بوده معمولا روزهای آخر زمستان به خاطر گرفتاریهای مردم فصل مرده سینما محسوب میشود و كسی به سینما نمیرود اما خدا را شكر مردم به این فیلم توجه كردند.
ـ فكر میكردید <اخراجیها> در گیشه موفق باشد؟
دهنمكی: در مورد جشنواره مطمئن بودم چون آنجا مخاطب خاص است و شرایط خودش را دارد اما حالا میبینم در اكران عمومی هم مردم استقبال میكنند و این جای خوشحالی دارد البته این را هم بگویم كه مردم كار خوب را تشخیص میدهند این چیز غریبی نیست.
ـ دوست داشتید فیلم چه موقعی اكران شود؟
دهنمكی: همین الان هم برایمان بد نبوده اگر به آن طرف سال و ایام تعطیلات برسد مردم وقت بیشتری دارند و قطعا شرایط خوبی رقم میخورد ما زیاد نگران زمان اكران فیلم نبودیم.
ـ چه فروشی را برای <اخراجیها> پیشبینی میكنید؟
دهنمكی: نمیدانم. مبلغ فروش برایم اهمیت ندارد. تعداد آدمهایی كه میروند و فیلم را میبینند خیلی مهم است اما مبلغ نه. اگر اتفاق خاصی نیفتد، توطئه نكنند، جوسازی نكنند و CD فیلم را از بعضی جاها بیرون ندهند در نهایت فروش خوبی خواهیم داشت.
ـ ولی میزان فروش برای تهیهكننده مهم است.
دهنمكی: حتما مهم است، تهیهكننده هزینهای را كه صرف كرده جبران خواهد كرد و احتمالا رضایت دارد هر چند در بخش خصوصی هم كسانی بودند كه میخواستند تهیه فیلم را برعهده بگیرند و نشد.
ـ نام میبرید!
دهنمكی: نه! چون كار انجام نشده بهتر است بگذاریم برای بعد.
ـ تهیهكننده فعلی چقدر هزینه كرد؟
دهنمكی: حدود پانصد میلیون تومان.
ـ ساخت اخراجیها چقدر طول كشید؟
دهنمكی: مراحل تولید حدود سه ماه اما نگارش فیلمنامه برای خود من حدود یك سال طول كشید به اعتقاد من تمام بخشهای كار اهمیت دارد و نمیتوان فقط مراحل تولید را معادل زمان ساخت فیلم در نظر گرفت.
ـ برای توجه مردم به <اخراجیها> چه دلایلی را میتوانید بشمارید؟
دهنمكی: چند عامل در این موضوع موثر بود:
۱) مضمون فیلم كه متفاوت بود یك نوع كلیشهشكنی بود كه نگاه دیگری داشت به آدمهای واقعی. آدمهایی كه مخاطب فیلم آنها را در كوچه پس كوچههای شهر میبیند نه آدمهای یكدستی كه مدنظر بعضی افراد است و اكثر فیلمها آن طور ساخته میشود این كلیشهشكنی در جلب رضایت خیلی موثر بود:
۲) تعدد بازیگرها و بازیهای خوب آنها نوع نگاه ما متفاوت از كلیشه غالب فیلمهای جنگی بود. بازیگرهایی كه غالبا در فیلمهای جنگی بازی میكردند و شهید میشدند در این فیلم با آدمهای جدید همراه شدند و این جذاب بود.
۳) اسم ژورنالیستی اخراجیها.
۴) حواشی موجود در اطراف فیلم و حضور خود من.
ـ چرا حضور خودتان را جزو عوامل توجه مخاطب میدانید؟
دهنمكی: ترجیح میدهم این سوال شما باشد.
ـ خب سوال ماست مسعود دهنمكی چه ویژگی خاصی دارد كه باعث توجه مردم به فیلمش میشود؟
دهنمكی: طرح دیدگاههای من همیشه جنجالبرانگیز بوده چه آن زمان كه كار سیاسی میكردیم چه وقتی فیلم مستند ساختیم. حتی وقتی در كار مطبوعاتی بودیم نشریاتمان بسیار پرمخاطب بود و مورد توجه مردم قرار میگرفت.
ـ با این اوصاف چرا <اخراجیها> در هیچ بخش مورد توجه داوران جشنواره قرار نگرفت؟
دهنمكی: تصور من درباره جشنواره قبل از برگزاری آن، طور دیگری بود یعنی فكر میكردم آقایان براساس یك میزان و معیاری تصمیم میگیرند اما الان میدانم داوری جشنواره یك امر كاملا سلیقهای است و معیار استاندارد هم ندارد. یك عده مینشینند دور هم و به یك فیلم یا بازیگر جایزه میدهند. بهترین نوع داوری آن بود كه رایدهندگان، فیلمها را به روی تیتراژ نگاه میكردند.
ـ چرا به روی تیتراژ؟
دهنمكی: اگر در نظر نمیگرفتند كارگردان این فیلم مسعود دهنمكی است یا مثلا مسعود كیمیایی نحوه قضاوتها هم فرق میكرد چه اهمیتی دارد این فیلمها را كدام كارگردانها ساختهاند. برای قضاوت شما باید خود فیلم را با نكات ضعف و محتواییاش بررسی كنید یعنی نبینی چه كسی میگوید ببینی چه چیزی میگوید. به هر حال دیگر جشنواره را جدی نمیگیرم این چیزی است كه اتفاق میافتد.
ـ اگر در روز اختتامیه هم چنین احساسی داشتید اعتراض نمیكردید؟
دهنمكی: خیلیها میخواستند اعتراض كنند و جرات نداشتند من رفتم حرفشان را زدم چه اشكالی دارد. آن موقع احساس كردم نسبت به سایر عوامل فیلم وظیفه دارم آنها به خاطر من نادیده گرفته شده بودند اگر سكوت میكردم در حقشان ظلم شده بود اگر عصبانی نبودم چیزهای دیگری هم میگفتم اما عصبانیت باعث شد نتوانم خیلی چیزها را بگویم.
ـ بعد از جشنواره با پرویز پرستویی صحبت نكردید؟
دهنمكی: چرا من به ایشان علاقه دارم و فردای آن روز تلفنی از ایشان عذرخواهی كردم. متاسفانه بعضیها میخواستند از پرستویی علیه من استفاده ابزاری كنند آنها همه چیز را همین طوری نگاه میكنند حتی بحث عدالت در داوریها را بیارزش كردند.
ـ چرا بحث عدالت؟
دهنمكی: من همه حرفم این بود كه عدالت را رعایت كنید وقتی مخاطب جشنواره فیلم را میبیند و میپسندد شما یك گوشهای هر آن را در نظر بگیرید نمیگویم در بخش كارگردانی، در بخش بازیگری یا هر بخش دیگر بحث ما این عدالتی بود كه رعایت نشده اما گفتند دنبال پراید و سمند است یعنی عدالت را تا حد پراید و سمند پایین آوردند در حالی كه خود شما میدانید اهل سینما آنقدر چشم و دلش سیر است كه دنبال یك ماشین نباشد.
ـ اگر مردم از فیلم استقبال نمیكردند باز هم نظرشان اینقدر اهمیت داشت و میگفتید عدالت در مورد <اخراجیها> رعایت نشده؟
دهنمكی: فیلم از طرف كارشناسان سینما هم مورد توجه قرار گرفت و خیلیها تاییدش كردند. این برای اولین بار بود فیلمی كه كنایهای به نظام نداشت و فیلمی جنگی - عرفانی بود مورد توجه مردم واقع شد و ما فهمیدیم میتوانیم با این زبان هم با مردم حرف بزنیم این موفقیت بزرگی بود كه خیلیها متوجه شدند اما داورها متوجه نشدند گذشته از این در بعضی بخشها مثل فیلمنامه یا بازیگری حرف برای گفتن داشتیم بازیهای آقایان عبدی، حیایی و... واقعا عالی بود.
ـ بعضی منتقدان میگویند <شریفینیا> در تولید فیلم نقش زیادی داشت و بدون حضور او چنین فیلمی به وجود نمیآمد بدون تعارف میگویند كارگردانی را شریفینیا انجام داده است؟
دهنمكی: آقای شریفینیا در انتخاب بازیگر به ما مشاوره دادند كما اینكه در فیلم مهرجویی و خیلی فیلمهای دیگر چنین كاری انجام میدهند اما در سایر بخشها علیرغم اصرار بنده وقتی نگذاشتند چون همزمان درگیر چهار فیلم دیگر بودند در واقع ایشان در سایر فیلمها مایه بیشتری هم میگذارد اما در اخراجیها فقط همان بحث انتخاب بازیگر بود.
ـ گرانترین بازیگری كه در اخراجیها حضور داشت چه كسی بود؟
دهنمكی: اكبر عبدی.
ـ در انتخاب بازیگر مشكلی نداشتید؟ یعنی هنرپیشهها به راحتی بازی در فیلمی كه كارگردانش مسعود دهنمكی بود را میپذیرفتند؟
دهنمكی: هر كسی مورد نظر ما بود و فیلمنامه را خواند راحت قبول كرد و هیچ مشكلی در این بخش پیش نیامد.
ـ فیلمهای بعدی را هم با همین گروه كار میكنید؟
دهنمكی: ببینیم خدا چه میخواهد. بستگی به موضوع فیلم دارد و فیلمنامهای كه نوشته میشود. شخصا از همكاری با این عزیزان لذت بردم.
ـ در میان سایر فیلمهای جشنواره كدام یك توجهتان را جلب كرد؟
دهنمكی: پاداش سكوت.
ـ و كدام بازیگر؟
دهنمكی: پرویز پرستویی در پاداش سكوت.
ـ در میان بازیگران اخراجیها چطور؟
دهنمكی: ارژنگ امیرفضلی، اكبر عبدی، امین حیایی، شریفینیا، خانم فروزنده، آقای صدیقشریف، آقای جواد هاشمی و...
ـ یعنی همه؟
دهنمكی: تقریبا بله!
ـ بعضی منتقدان میگویند چون فیلم <عامهپسند> ساختهاید مورد توجه قرار گرفته این عده استدلال میكنند كه اگر فلان فیلم شارون استون در تهران اكران شود برای دیدنش صف كشیده میشود اما طبعا هیچكس به آن جایزه نمیدهد.
دهنمكی:این دیگر توهین به شعور مردم است یعنی به كسانی كه در جشنواره فیلم را دیدهاند توهین شده شما كه نمیتوانید به مخاطب جشنواره بگویید عوام، اتفاقا همین امسال همه خوشحال بودند كه مخاطب جشنواره زیاد شده و فلان و بهمان، تازه هیچكس حق ندارد به بقیه مردم هم لقب عوام بدهد. نمیدانم چرا در این كشور هر وقت مردم نظر موافق میدهند میشوند <ملت> و هر وقت نظر مخالف میدهند میشوند <عوام> این را من در این چند سال خوب فهمیدهام.ـ نگاه نشریات به <اخراجیها> چطور بود؟
دهنمكی: نشریات بیشتر نگاه سیاسی داشتند و با من همانطور برخورد كردند كه قبلا در عالم سیاست انجام شده بود به جای اینكه فیلمها را نقد كنند خودم را نقد كردند البته از حق نگذریم بعضیها هم منصفانه به موضوع پرداختند كه دستشان درد نكند. من نمیگویم كسی از فیلم تعریف كند ولی خواهش میكنم <اخراجیها> همان طور كه هست نقد شود فارغ از اینكه من كی بودم و كی هستم.
ـ كسی به شما اعتراض نكرد كه چرا فیلم جنگی مایه طنز دارد و حال و هوایش مثل بقیه فیلمهای جنگی، عرفانی نیست؟
دهنمكی: بعضیها كه سینما را نمیشناسند اعتراض كردند من مضمون عرفانی را با زبان طنز در ژانر جنگی ساختم كه با مخاطب ارتباط برقرار كرد كل داستان اخراجیها همین است.
ـ ولی آن چیزی كه در تلویزیون از جنگ نشان داده میشود با آن چیزی كه در اخراجیها دیدم كاملا متفاوت است، نسل سوم كه جنگ را ندیده كدام یك از اینها را باید باور كند؟
دهنمكی: اتفاقا اخراجیها یك نوع اعتراض به همان تعریف كلیشهای و محدود از آدمهای جنگ است ما جنگ واقعی را به تصویر كشیدیم نه یك جنگ خیالی با دشمنی ترسو كه با یك صلوات ما فرار میكند. طی این سالها هر وقت صحبت از جنگ شده یك طرف شجاع بوده و طرف دیگر ترسو ما شهامت را كنار ترس قرار ندادیم فقط دشمن را كوچك كردیم و عظمت دفاع هم با آن كوچك شد. این نگاه تكبعدی باید اصلاح شود.
ـ یعنی تلویزیون جنگ واقعی را نشان نمیدهد؟
دهنمكی: بحث تلویزیون نیست نشریات هم همین طور عمل میكنند فرمانده ما شهید خرازی میگفت: مطبوعات جنگ را درشت مینویسند درست نمینویسند این چیزها آن موقع كه هنوز جنگ در جریان بود و مردم به روحیه احتیاج داشتند توجیهپذیر بود اما الان كه دیگر كسی نمیخواهد برود جبهه چرا واقعیت را نگوییم؟
ـ چقدر طول كشید تا كارگردانی را یاد بگیرید؟
دهنمكی: حدود یك سال.
ـ چطوری؟
دهنمكی: آموزش كارگردانی چند مرحله دارد اول باید تئوری بخوانی تا همه چیز را خوب یاد بگیری بعد باید بروی طرحكاد و دوره آموزش بگذرانی در مرحله سوم باید یك كار تجربی انجام بدهی تا نقطه ضعفهایت را پیدا كنی مثلا من ضربه آخر را ساختم. چهارمین و آخرین مرحله هم با دقت فیلم دیدن است كه خیلی كمك میكند. وقتی فیلم میبینی چیزهای جدیدی یاد میگیری.
ـ طرحكاد را كجا گذراندید؟
دهنمكی: رفتم سر فیلم ابراهیم خلیلا... و همه چیز را از نزدیك دیدم دوستان هم لطف داشتند و ما را پذیرفتند.
ـ ساختن فیلم مستند سختتره یا فیلم سینمایی؟
دهنمكی: فیلم مستند خیلی سختتره یعنی سوژه همیشه آماده نیست باید سوژه را شكار كنی اما در فیلم سینمایی یا داستانی همه چیز دست خودت است بازیگر، داستان، لوكیشن و فیلمنامه.
ـ الان فیلمنامهای در دست دارید؟
دهنمكی: بله دارم مینویسم.
ـ مستند یا داستانی؟
دهنمكی: داستانی.
ـ اگر فیلمنامهای برای كارگردانی پیشنهاد كنند میپذیرید؟
دهنمكی: بستگی به فیلمنامه دارد اگر خوب باشد چرا كه نه؟
ـ فیلمسازی را با كار مطبوعاتی مقایسه كنید!
دهنمكی: هر كدام سختی خاص خودش را دارد.
در كار نشریه نتیجه كارت را خود در نهایت یك هفته یا یك ماه بعد میبینی اما ضریب حضور بالاست در حالی كه در فیلمسازی یك سال وقت داری اصلاح كنی البته كار فیزیكی سختتری دارد اما از فیلمنامه گرفته تا تولید و بعد تدوین در هر مرحله امكان اصلاح كار وجود دارد در نهایت فكر میكنم سینما تاثیرگذار است و حرفش بیشتر تاثیر میگذارد هر چند مطبوعات هم مخاطب خاص خود را دارند.
ـ در سینما به كسب درآمد هم فكر میكنید؟
دهنمكی: همیشه سعی كردهام نانم وابسته به تفكراتم نباشد به همین خاطر كار آرمانیام را از منبع درآمد جدا میكنم. سینما برای من كار آرمانی است پس دنبال درآمدش نیستم.
ـ منبع درآمدتان چیست؟
دهنمكی: كتاب مینویسم.
ـ چه كتابی؟
دهنمكی: دایرهالمعارف اسارت كه پنجاه جلد است.
ـ باز هم فیلم جنگی میسازید؟
دهنمكی: در مورد جنگ حرف نگفته زیاد است ما حق نداریم آنها را فراموش كنیم اما این حرف مفهومش این نیست كه در بقیه مضامین اجتماعی چیزی نمیسازم.
ـ مثل <فقر و فحشا> و كدام استقلال كدام پیروزی؟
دهنمكی: بله شخصا این مستندها را خیلی دوست دارم.
ـ چرا این كارها زیاد مورد توجه قرار نگرفت؟
دهنمكی: به همان دلایلی كه اكنون <اخراجیها> مظلوم واقع میشود. امكان اكران در سینما كه وجود نداشت تلویزیون هم پخش نكرد <اخراجیها> هم اگر سر و صدایی كرده به خاطر مردم است وگرنه اگر دست بعضی آقایان بود این یكی هم راه به جایی نمیبرد.
ـ در كارهای بعدی هم مردم را در نظر میگیرید و سعی میكنید با آنها ارتباط برقرار كنید؟
دهنمكی: در سینما شما ناچار هستید مردم را در نظر بگیرید. یك حرفی دارید كه میخواهید به مردم بگویید پس باید بتوانید با آنها ارتباط برقرار كنید. اینكه محوركارتان باید عدالت و واقعیت باشد یك موضوع جداگانه است. این ویژگیها را كه نمیتوانید به زور به مردم تحویل دهید باید یك جوری بگویید كه بفهمند و بپذیرند.
ـ یعنی معتقدید هیچ حرفی با زور مورد قبول واقع نمیشود؟
دهنمكی: شما جور دیگری فكر میكنید؟
ـ ممكن است روزی همه تفكرات مسعود دهنمكی تغییر كند و او را در قالب محسن مخملباف ببینیم؟
دهنمكی: آدم هر چقدر آگاهیاش بالاتر برود دیدش بازتر میشود و این موضوع درباره همه آدمها صادق است فرقی نمیكند چه كسی باشد و در چه جایگاهی آن آگاهی حرف اول و آخر را میزند در مورد خودم هم باید بگویم یك هدفی دارم با یك فوندانسیون فكری كه در جوانی شكل گرفته و محوریت آن عدالتطلبی است البته این تفكرات با زبانهای مختلف بیان میشود و تا امروز هم اصل و اساس آن تغییر نكرده است.
ـ ورود مسعود دهنمكی به سینما را نمیتوان مترادف با تغییر او دانست؟
دهنمكی: من به سینما آمدم كه حرفم را بزنم نیامدم كه در سینما حل شوم.
سینما وسیله است هدف نیست قبلا هم گفتم دنبال درآمد یا سایر جاذبههای سینما نیستم فقط فكر میكنم حرفم اینجا تاثیرگذارتر است. خب ما هم باید از ابزار تاثیرگذار استفاده كنیم.
ـ یعنی شما مثل مخملباف <سكس و فلسفه> نمیسازید؟
دهنمكی: فكر نكنم. این فیلم قبلا یكبار ساخته شده (باخنده)
ـ بیشتر چه موضوعاتی برایتان جذاب هستند؟
دهنمكی: هر مسئلهای كه درد اجتماع باشد و نیاز به بررسی آن احساس شود ارزشمند است من زمانی كه فقر و فحشا را ساختم احساس كردم جامعه دارد صدمه میخورد در مورد كدام استقلال كدام پیروزی هم وضعیت مشابه بود نباید یك بعدی باشیم و خودمان را در یك سری مسائل خاص محدود كنیم.
ـ بزرگترین معضل سینما چیست؟
دهنمكی: این سوال را از كسانی بپرسید كه چندین سال سابقه دارند ما كه تازه وارد هستیم.
ـ فكر میكنید فیلمهای بعدیتان هم اینقدر مورد توجه قرار بگیرد؟
دهنمكی: اخراجیها چون اولین ساخته سینمایی من بود از این لحاظ شانس زیادی برای موفقیت داشت اما كار دوم، اثر این فاكتور كمرنگ میشود و این جذابیتهای خود فیلم است كه باید مخاطب را جذب كند اما خب برای كار بعدی من هم باتجربهتر هستم و حرفهای تازهای دارم.
ـ اگر در جشنوارههای بعدی هم فیلمهایتان مورد توجه قرار نگرفت چه كار میكنید؟
دهنمكی: نمیدانم. شاید بنشینم و برای كسانی كه جایزه گرفتند دست بزنم. گفتم كه دیگر به داوریهای سلیقهای اهمیت نمیدهم همین كه مردم حرفم را بفهمند و قبول كنند كافی است.
ـ یعنی برای دفاع از همكاران هم اعتراض نمیكنید؟
دهنمكی: اگر حقشان را نادیده بگیرند حرفهایم را میزنم.
ـ و اگر گوش نكردند؟
دهنمكی: ما حرفمان را میزنیم خواستند گوش كنند نخواستند بروند حرفهای خودشان را بزنند.
ـ چند سال طول میكشد تا به یك كارگردان كاركشته تبدیل شوید؟
دهنمكی: كارگردانی ریزهكاریهای زیادی دارد هر چقدر بیشتر تلاش كنی و مطالعه داشته باشی زودتر عیبهایت از بین میرود. به هر حال من نباید در جا بزنم باید تلاش كنم اینكه چقدر طول میكشد تا بهتر شوم به تلاش خودم بستگی دارد.
ـ دوست دارید یك فیلم ماندگار بسازید؟
دهنمكی: هر كارگردانی دوست دارد كارش ماندگار شود اما اگر هم ماندگار نشود و در زمان خودش تاثیرگذار باشد راضیكننده است.
منبع : مجله خانواده سبز
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
انتخابات عراق مجلس شورای اسلامی حسن روحانی دولت سیزدهم نیکا شاکرمی دولت چین مجلس رهبر انقلاب بابک زنجانی شهید مطهری
ایران تهران هواشناسی یسنا سیل هلال احمر روز معلم آتش سوزی پلیس معلم شهرداری تهران آموزش و پرورش
قیمت خودرو سهام عدالت قیمت طلا بازار خودرو حقوق بازنشستگان طلا خودرو قیمت دلار بانک مرکزی ایران خودرو سایپا ارز
عمو پورنگ موسیقی لیلا بلوکات سریال تلویزیون سینمای ایران عفاف و حجاب مسعود اسکویی سینما تئاتر
رژیم صهیونیستی اسرائیل فلسطین غزه آمریکا جنگ غزه روسیه حماس ترکیه نوار غزه انگلیس اوکراین
استقلال فوتبال پرسپولیس علی خطیر سپاهان باشگاه استقلال تراکتور لیگ برتر جواد نکونام لیگ برتر ایران رئال مادرید لیگ قهرمانان اروپا
هوش مصنوعی ناسا تبلیغات اپل اینستاگرام گوگل تلفن همراه عکاسی
خواب فشار خون کبد چرب