انواع مواد و شیوه‌های مصرف

●● مواد افیونی
● تریاك
تریاك از گیاه خشخاش به دست می‌آید. منشأ هروئین،‌كدئین و مرفین نیز از همین ماده است.
▪ رنگ و شكل: تریاك معمولاً به رنگ قهوه‌ای سیر و دارای قوامی خمیری است كه بویی شبیه به آمونیاك یا ادرار مانده داده و هنگام سوختن بوی خاصی شبیه چسب دوقلو می‌دهد. بسته‌بندی آن به صورت لول، حبه قند و یا كیك می‌باشد.
▪ سوختهٔ تریاك: پس از مصرف تدخینی (كشیدن) تریاك ماده‌ای به رنگ قهوه‌ای سوخته و براق به دست می‌آید كه "سوخته" نام دارد. گاهی آن را در آب حل كرده و به صورت شربت بنفش رنگی مصرف می‌كنند.
▪ شیرهٔ تریاك: سوختهٔ تریاك را در آب حل می‌كنند و می‌جوشانند سپس آن را از صافی عبور می‌دهند. آنچه باقی می‌ماند "تفاله" نام دارد. محلول حاصل را مجدداً حرارت می‌دهند. با این كار مادهٔ خمیری و سفت و غلیظی به رنگ قهوه‌ای روشن به دست می‌آید كه "شیره" نام دارد.
● روش‌های مصرف:
۱ـ تدخین (دود كردن): ابزارهای مورد استفاده برای تدخین عبارتند از: منقل، وافور، چپق،‌نگاری (وسیله‌ای شبیه چپق كه برای مصرف شیره بكار می‌رود)، قلیان، ذغال‌های نیمه سوخته، سیخ، میله و سنجاق بازد شده‌ای كه سر آن سیاه شده باشد. در روش سیخ و سنگ، سر سیخ را داغ كرده با سنجاق، تریاك را بر روی آن می‌گذارند و با لوله‌ای دود حاصل را وارد ریه‌ها می‌كنند.ی‌كنند.
۲ـ خوردن: این روش را بیشتر، افرادی كه بیماری جسمی دارند یا مدت طولانی از روش تدخین استفاده كرده‌اند، به كار می‌برند. تریاك را معمولاً بعد از غذا می‌خورند. در این روش مصرف، وسیله و اثر دال بر مصرف وجود ندارد.
۳ـ تزریق: در این روش، تریاك را در داخل آب حل كرده و در یك قاشق می‌ریزند و آن را كمی حرارت می‌دهند. سپس آن را روی تكهٔ پنبه یا اسفنج می‌ریزند و با سرنگ می‌كشند و داخل ورید تزریق می‌كنند. معمولاً معتادان بی بضاعت از این روش استفاده می‌كنند. وجود سرنگ‌های كهنه وچندبار مصرف شده، قاشق سیاه شده، تكه‌های پنبه یا اسفنج، علامت مصرف تزریقی ماده است.
● هروئین
یكی از مشتقات نیمه مصنوعی مرفین است. هروئین پودر بسیار نرم و سفید رنگی است كه اشكال بسیار ناخالص آن قهوه‌ای رنگ می‌باشد. هروئین را درتكه‌های پلاستیك به شكل مخروطی بسته‌بندی می‌كنند و سر آن را با آتش می‌بندند. در این حالت آب در آن نفوذ نمی‌كند و در مواقع خطر می‌توانند آن را ببلعند و پس از دفع از آن استفاده كنند. وزن بسته‌های هروئین ۵ سانتی‌ گرمی، ربعی (۴/۱ گرم)، ۵/۲ و ۵ گرمی است. هروئین موجود در بازار معمولاً ا۵ تا ۱۰ درصد هروئین دارد و بقیه آن شیر خشك، پودر بیكربنات و پودر گلوكز است.
● روش های مصرف:
۱ـ تدخین: در این روش، هروئین را روی زرورق سیگار می‌ریزند و از زیر با دستمال كاغذی لوله شده و یا تكه‌های مقوای باریك كه با كبریت آتش زده شده باشد، كمی حرارت می‌دهند و دود حاصل را از راه دهان بالا می‌كشند. گاهی هروئین را با باربیتورات تركیب نموده و تدخین می‌‌كنند كه به نام "شكار اژده" معروف است. وجود تكه‌های دستمال كاغذی لوله‌ شده نیمه سوخته یا تكه‌های باریك مقوا و یا زرورقی كه رویهٔ آلومینیومی آن سیاه شده باشد علامت مصرف تدخینی هروئین است.
۲ـ استنشاق (دماغی): در این روش كه معمولاً توسط معتادان غیر حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد، هروئین را روی كاغذ صافی می‌ریزند و با استفاده از اسكناس لوله‌ شده آن را از طریق بینی بالا می‌كشند.
۳ـ تزریق: در این روش، هروئین را با آب لیمو، جوهر لیمو، یا قرص ویتامین C در قاشق حل كرده و كمی حرارت می‌دهند. سپس از طریق سرنگ به زیر جلد یا داخل ورید تزریق می‌كنند.
● كدئین:
ماده سفید رنگی است كه به صورت قرص‌های خالص یا به صورت تركیب بااستامینوفن، آسپیرین یا شربت‌های ضد سرفه مورداستفاده معتادان قرار می‌گیرد.
مصرف مكرر و بدون دلیل و یا با بهانه‌های بی مورد قرص‌های آسپیرین كدئینه یا استامینوفن كدئینه نشانه‌ای از اعتیاد به مواد می‌باشد.
● مرفین:
پودری سفید یا كرم (و گاهی به رنگ قرمز آجری) تلخ مزه و بی‌بو است. این ماده در حال خالص نرم یا ورقه‌ای به رنگ سفید تا زرد كم‌رنگ می‌باشد. مرفین به صورت آمپول های ۱۰ و ۲۰ گرمی مورد مصرف پزشگی قرار می گیرد.به صورت زیر جلدی، داخل عضلانی و داخل وریدی مصرف می‌شود.
● حشیش:
از سرشاخه‌های گیاه شاهدانه كه بوته‌ای شبیه به گزنه است به دست می‌آید:
▪ حشیش: ماده‌ای به رنگ سبز خاكستری و گاهی قهوه‌ای مایل به سبز با قوامی سفت است.
▪ روش‌ مصرف:
۱ـ تدخین: معمولاً حشیش را گرم می‌كنند تا بصورت پودر درآید و سپس آن را با توتون سیگار مخلوط می‌كنند و درون كاغذ سیگار می‌ریزند و می‌كشند.
۲ـ خوردن: حشیش را با شیرین با نوشابه مخلوط می‌كنندو آن را می‌خورند، می‌جوند یا می‌نوشند.
● ماری جوانا:
ماده‌ای شبیه توتون، سبز رنگ و زبر است كه به روش تدخینی مصرف می شود.
● چرس، گانجا، بنگ و روغن حشیش سایر موادی هستند كه از شاهدانه به دست می‌آیند.
▪ مواد استنشاقی
▪ عمدهٔ این مواد عبارتند از: چسب،‌ بنزین، مایع سوخت، فندك، تینرهای نقاشی، اتر، مایع خشك‌شویی.
● روش مصرف
برای استعمال برخی از این مواد ابتدا یك دستمال یا تكه‌ای پارچه را به آن آغشته نموده سپس آن را در مقابل دهان یا بینی گرفته استنشاق می‌نمایند. برخی دیگر از این مواد مستقیماً از ظرف مربوطه استنشاق می‌شوند.
● كوكائین:
مادهٔ بلوری سفید رنگی است كه از برگ‌های گیاه كوكا به دست می‌آید.
▪ روش‌های مصرف: استنشاقی و تدخینی
● مواد توهم‌زا:
یكی از مهمترین این موارد L.S.D است که به اشکال مختلف مانند قرص نقره‌ای خاكستری رنگ، پودر سفید رنگ، كپسول و مایع صاف و روشن و بدون رنگ و بو یافت می‌شود.
● روش مصرف
معمولاً گرد یا مایع آن را روی حبه قند می‌ریزند و می‌خورند.
● فن سیكلیدین (P.C.P)
به صورت پودر كریستالی به رنگ‌های مختلف و یا مایع دیده می‌شود.
روش های مصرف: تزریقی، خوراكی، استنشاقی و تدخینی (به وسیلهٔ سیگار دست پیچ یا پیپ)
● داروهایی كه مصرف پزشكی دارند
▪ برخی از داروهایی كه برای درمان بیماری‌ها تجویز می‌گردند در صورت مصرف نابجا می‌توانند اعتیادآور باشند. عمده‌ترین این داروها عبارتند از:
داروهای مسكن ـ خواب‌آور مانند بنزودیازپین‌ها (دیازپام، كلردیازپوكساید، اكسازپام و.) و باربیتوراتها (فنوباریتال، سكوباریتال، آموباریتال، پنتوباریتال و.)قرص‌های ضد درد مانند استامینافن كدئین،‌ آسپیرین كدئین و شربت‌های ضد سرفه و خلط آور.
▪ آمفتامین‌ها
▪ قرص‌های دی فنوكسیلات
▪ قرص های بیپریدین‌ (آرتان)

منبع : دفتر مرکزی مشاوره وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری