تغییر در سیاست های روسی

با حضور دیمیتری مدودیف در جایگاه ریاست جمهوری روسیه و انتخاب پوتین به عنوان نخست وزیر، سئوال هایی در زمینه تغییرات احتمالی در سیاست های خارجی روسیه وجود دارد. باشگاه اندیشه در گفت و گو با «مارک کاتز»، استاد دانشگاه جرج ماسون آمریکا و کارشناس مسائل روسیه برخی از این سئوالات را مطرح کرده است. شما را به خواندن این گفت و گو دعوت می نماییم.
▪ همانطوری که از قبل پیش بینی می شد دیمیتری مدودیف با حمایت ولادیمیر پوتین در روسیه بر مسند میز ریاست جمهوری نشست. کمی درباره نقش و جایگاه وی در سیاست خارجی روسیه با حضور پوتین به عنوان مرد قدرتمند روسیه توضیح دهید؟
ـ نخستین چیزی که باید در خصوص آن بحث کرد این است که رییس جمهور مدودیف چه اندازه در سیاست خارجی نقش دارد. این حقیقت که وی به چند کشور سفر و با رهبران مهم جهان نیز مذاکره کرده نشان می دهد که وی در سیاست خارجی روسیه نقش دارد. اما آیا او واقعاً به عنوان یک رییس جمهور، سیاست خارجی را اعمال و اجرا می‌کند یا اینکه به عنوان یک وزیر امور خارجه و با اسمی دهن پر کن عمل می‌کند؟ تاکنون وی مانند مفهوم اخیر (یک وزیر امور خارجه با اسمی دهن پر کن) عمل کرده است. روشن است که این موضوع چیزی است که باید از نزدیک و توسط همه کشورها و در یک تعامل نزدیک با روسیه ملاحظه شود.
▪ رویکردی که مدودیف در برابر ایالت متحده دارد چه تفاوتی با رویکرد پوتین دارد؟ آیا مدودیف رویکرد ملایم تری در مقابل ایالات متحده در پیش خواهد گرفت؟
ـ اندکی قبل از آن که مدودیف به عنوان رییس جمهور روسیه برگزیده شود و حتی کمی بعد از انتخاب، اظهارات مدودیف بیانگر آن بود که وی نسبت به پوتین که مواضع سختی نسبت به آمریکا داشت، رویکرد نرمتری را در قبال واشنگتن در پیش خواهد گرفت. گرچه لحن مدودیف در سخنرانی‌ای هفته اخیر در سنت پترزبورگ انجام داد بسیار انتقادی و تند شده بود. مسائل زیادی وجود دارد که روسیه و آمریکا را از هم جدا می سازد. حتی اگر او به طور کامل سیاست خارجی روسیه را کنترل و هدایت نماید ماهیت این شکاف و اختلاف با آمریکا ممکن است به مدودیف برای اتخاذ رویکرد شدیدتر نسبت به آمریکا فشار وارد سازد.
▪ روسیه در حال حاضر در چند جبهه با اتحادیه اروپا دچار کشمکش است. احساس نگرانی نسبت به گسترش ناتو به سمت مرزهای روسیه، همکاری اروپا با ایالات متحده در جهت دهی به امور کشورهایی چون گرجستان و صربستان و مونته نگرو و همچنین نصب سیستم های موشکی آمریکا در اروپا در نزدیکی روسیه از جمله این مسایل است. نگاه مدودیف به اروپا چگونه خواهد بود؟
ـ مدودیف در سخنرانی اخیر خود در سنت پترزبورگ از اروپا به خاطر محدودیت سرمایه گذاری در اروپا انتقاد کرد. در مقابل کشورهای اروپایی از اینکه مدودیف سیاست فشار پوتین را که از گذشته ایجاد شده، دنبال می کند، ناامید و دلسرد شده اند. شرکت رویال داچ شل سال گذشته قربانی شد و بریتیش‌پترولیوم قربانی امسال است. این مسائل روابط روسیه و اروپا را محدود می کند. همچنین اعضای اروپایی ناتو که از ورود گرجستان به این اتحادیه جلوگیری کرده اند از اتخاذ رویکرد سخت روسیه در قبال گرجستان نگران هستند. آنها استدلال کرده بودند که گرجستان نباید پذیرفته شود زیرا این امر سبب خصومت روسیه می شود. گرچه روسیه خود کنترلی را در رابطه با این مسئله اعمال و اجرا نکرد اما این موضوع را به عنوان فرصتی برای رفتار تهاجمی حفظ نمود. در نهایت اقدامات روسیه ممکن است به اروپاییان کمک کند تا برای پذیرش گرجستان در ناتو بیشتر راغب گردند.
▪ مدودیف در اولین دیدار خارجی خود به چین رفت و از گسترش همکاری های دوجانبه در حوزه های مختلف با این کشور سخن گفت. آینده این روابط را چگونه پیش بینی می کنید؟
ـ مدودیف از چین بازدید و به همراه رهبر چین از سیاست خارجی آمریکا انتقاد کرد. من معتقدم که علیرغم این انتقاد، مسئله دیگری وجود نداشت که آنها بتوانند بر روی آن توافق کنند. آنها رقبایی در آسیای مرکزی هستند. مسکو در خصوص تمایل ترکمنستان برای فروش گاز به چین بسیار ناراضی است. من فکر می کنم که شرکتهای روسی و چینی برای معامله نفتی در سایر کشورها بویژه در ایران باهم در تقابل هم هستند.
▪ تعامل روسیه با ایران به خصوص در بحث فعالیت های هسته ای ایران چگونه خواهد بود؟
ـ به نظر می رسد مدودیف رویکرد پوتین را در قبال ایران دنبال کند. اساساً مسکو از این موضوع بسیار ناراضی است که تهران نمی خواهد آن چیزی را که روسیه معتقد است راه حل بحران غرب – ایران در مورد مسئله هسته ای می باشد را بپذیرد. روسیه پیشنهاد داده است که اورانیوم ایران در روسیه یا ایران غنی شود. اگر ایران آن را قبول کند این موضوع پرستیژ روسیه را به شدت افزایش خواهد داد. روسیه با حل یک رشته بحران میان ایران و غرب، می تواند نشان دهد که چه مقدار با نفوذ است. روابط خوب با روسیه برای ایران و غرب برای اطمینان از اینکه همه چیز آرام باقی می‌ماند، می تواند مهم باشد.
اما این موضوع از هم اکنون باید روشن شود: ایران قصد ندارد از غنی سازی اورانیوم خود دست بردارد. برای تهران این موضوع قابل مذاکره نیست و به نظر من این مهم نیست که چه کسی رهبر ایران باشد.
▪ به عنوان آخرین سئوال از نقش پوتین در حال حاضر و نحوه تعامل با مدودیف بگویید؟
ـ اساساً این موضوع روشن شده است که پوتین هنوز قدرت دارد. این حقیقت که وی دیدارهای سطح بالایی را از اروپا از هنگامی که نخست وزیر روسیه شد، انجام داده است، بیانگر این است که وی راغب نیست که مدودیف را برجسته سازد. اما اگر مدودیف با این قضیه موافق نباشد فکر نمی کنم که به او اجازه داده شود که رییس جمهور باقی بماند.

نام گفت و گو شونده: مارک . ان . - کاتز

منبع : باشگاه اندیشه