توسعه آفریقا یا جنگ سرد جدید

سیاست عمرانی چین در قاره آفریقا، در ماه‌های اخیر آفریننده بحث‌های تنش آفرینی میان سیاستمداران غربی مدافع و مخالف پكن بوده است.در این زمینه، دو دیدگاه در برابر هم قرار گرفته اند: گروهی از سیاستمداران و كارشناسان معتقدند كه چین، با كمك های عمرانی خود در كشورهای نفت خیز آفریقا، در درجه اول دستیابی به منابع نفت این كشورها را هدف قرار داده است.
از دید این كارشناسان، پكن، در سیاست عمرانی خود به رعایت حقوق بشر و حفظ محیط زیست در آفریقا توجه ندارد و از بدترین دیكتاتوری های منطقه پشتیبانی می كند.در برابر این دیدگاه، سیاستمداران و كارشناسانی نیز هستند كه كمك های عمرانی چین را، كه در سال های اخیر روی توسعه زیرساخت های برخی از كشورها متمركز بوده است، برای توسعه آفریقا ارزشمند می دانند.
مایكل كلار پژوهشگر آمریكایی صلح و كارشناس امور امنیتی، از شمار مخالفان سیاست های عمرانی چین در آفریقا است. او اخیرا در گفتگو با هفته نامه سایت نه تنها چین، بلكه حتی كشورهای صنعتی بزرگ جهان را متهم ساخت كه در پرداخت كمك های عمرانی، منافع سیاسی واقتصادی خودشان را دنبال می كنند.
وی گفت: در دوران جنگ سرد، كمك های عمرانی به طور مشخص به عنوان سلاحی جهانی علیه كمونیسم به كار برده می شد. اكنون نیز، وضعیتی مشابه پیش آمده است .به گزارش دویچه وله این كارشناس آمریكایی، در مصاحبه خود افزود: جهش اقتصادی دو غول آسیایی چین و هند، سبب افزایش رقابت برای دستیابی به نفت، مواد خام و بازار شده است. به این دلیل، اكنون هم كشورهای صنعتی تثبیت شده و هم چین و هند، بیشترین كمك های عمرانی را در اختیار آن گروه از كشورهای آفریقایی قرار می دهند كه دارای منابع زیرزمینی غنی هستند . انتقاد از سیاست عمرانی چین، به اینجا محدود نمی شود.
مدتی پیش نمایندگان كنگره آمریكا، در اشاره به این سیاست های عمرانی، از اصطلاح جنگ سرد جدید استفاده كردند. اما در برابر این انتقادات، فعالیت های عمرانی چین در آفریقا، طرفدارانی نیز دارد. چین، در سال های اخیر بیش از همه روی طرح های زیربنایی مثل راه سازی و سدسازی سرمایه گذاری كرده است.
جفری ساكس اقتصاددان سرشناس آمریكایی، یكی از مدافعان سرسخت سیاست عمرانی چین است. وی اخیرا در گفتگو با نشریه الكترونیكی سایت آلمان، ضمن دفاع از فعالیت چینی ها گفت: این كه بگوییم پرداخت كنندگان جدید كمك های عمرانی در آفریقا در پی منافع خودشان هستند و كمك دهندگان پیشین این كار را به دلیل خوش قلبی می كرده اند، مسخره است.
جفری ساكس، در برابر این پرسش كه آیا خود او حاضر است با برنامه های چین در آفریقا همكاری كند گفت: بی تردید.
وی كه یكی از همكاران و پشتیبانان مهم برنامه های مبارزه با فقر سازمان ملل متحد است، در این مورد گفت: من از فعالیت چین و هند در برنامه های عمرانی آفریقا استقبال می كنم. آنها امكانات تازه فراوانی را در این قاره ایجاد خواهند كرد .این كارشناس آمریكایی، ضمنا كمك های عمرانی فعلی كشورهای ثروتمند جهان را به شدت مورد انتقاد قرار داد. وی گفت: آنچه اكنون در زمینه برنامه های عمرانی انجام می شود، به اندازه كافی موثر نیست.
برای رسیدن به اهداف هزاره سازمان ملل متحد، راه های فراوانی وجود دارد، اما در حال حاضر هیچكدام از این راه ها طی نمی شود. ساكس افزود: برخلاف نظرات حاكم، امروزمی دانیم كه چگونه می شود با فقر مبارزه كرد .براساس اهداف هزاره سازمان ملل متحد، تعداد افرادی كه در زیر خط فقر مطلق زندگی می كنند، می بایست تا سال ۲۰۱۵ میلادی به نصف كاهش یابد. برای تحقق این هدف، كشورهای صنعتی جهان، باید هفت دهم درصد درآمد ناخالص ملی خود را به كمك های عمرانی اختصاص دهند.

منبع : روزنامه ابرار