سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا


ژول‌ ورن‌؛ پدر داستان‌های‌ علمی ـ تخیلی‌


ژول‌ ورن‌؛ پدر داستان‌های‌ علمی ـ تخیلی‌
پدر داستان‌های‌ علمی‌ تخیلی‌، رمان‌نویس‌ فرانسوی‌، نویسنده‌ داستان‌های‌ کوتاه‌ و نمایشنامه‌نویس‌. اینها القاب‌ مردی‌ هستند که‌ ما امروزه‌ به‌ عنوان‌ ژول‌ ورن‌ می‌شناسیم‌. او در داستان‌های‌ پرشمارش‌ دستگاه‌ها، وسایل‌ و پیشرفت‌های‌ علمی‌ مربوط‌ به‌ یک‌ قرن‌ بعد از خود را پیش‌بینی‌ کرد. بعضی‌ از پیشگویی‌هایش‌ در زمان‌ زندگی‌اش‌ به‌ حقیقت‌ پیوست‌ اما بعضی‌ دیگر هنوز به‌ وقوع‌ نپیوسته‌ اند. او بیش‌ از ۸۰ کتاب‌ نوشته‌ است‌ که‌ اکثر آنها پیش‌ از قرن‌ نوزدهم‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌اند و در آنها توصیفاتی‌ در خصوص‌ هلی‌کوپترها، سلاح‌های‌ پیشرفته‌، فیلم‌های‌ دارای‌ صدا، تلویزیون‌ و موشک‌ها دیده‌ می‌شود.
ژول‌ ورن‌ نویسنده‌یی‌ برجسته‌ بود که‌ پیشرفت‌های‌ علمی‌ جهان‌ در آینده‌یی‌ دور را پیش‌بینی‌ کرد و کتاب‌های‌ او هر نوع‌ خواننده‌یی‌ از ثروتمند و فقیر و پیر و جوان‌ تا دانشمند و هنرمند را جذب‌ خود کرده‌ است‌.
داستان‌های‌ علمی‌ تخیلی‌گونه‌یی‌ از داستان‌ است‌ که‌ در زمان‌ یا مکان‌ غیرواقعی‌ شکل‌ می‌گیرد. در دهه‌ ۱۹۲۰ داستان‌ علمی‌ تخیلی‌ به‌ داستانی‌ اطلاق‌ می‌شد که‌ در مجله‌های‌ مبتذل‌ و ارزان‌ قیمت‌ به‌ چاپ‌ می‌ رسید، اما امروزه‌ داستان‌های‌ علمی‌ تخیلی‌ در تمام‌ رسانه‌ها و فیلم‌ها و تئاترها حضور گسترده‌ دارند.
در سال‌ ۱۹۶۰ کینگز لی‌ امیس‌ نویسنده‌ انگلیسی‌، داستان‌های‌ علمی‌ تخیلی‌ را در برگیرنده‌ وقایعی‌ دانست‌ که‌ در جهان‌ ما اتفاق‌ نمی‌افتد اما بر اساس‌ نوآوری‌هایی‌ در علم‌ و تکنولوژی‌ قابل‌ درکند.
موضوعاتی‌ که‌ معمولا در این‌ گونه‌ داستان‌ها دیده‌ می‌شوند شامل‌ سفر در زمان‌، زندگی‌ در سیاره‌های‌ دیگر، بحران‌های‌ حاصل‌ از انواع‌ تکنولوژی‌ یا موجودات‌ فضایی‌ است‌. این‌ داستان‌ها بیان‌ کننده‌ تغییراتی‌ بنیادین‌ در زندگی‌ روزمره‌ ما هستند. داستان‌هایی‌ در خصوص‌ انسان‌های‌ بیگانه‌ یا مخلوقاتی‌ در سرزمین‌های‌ دور در ادبیات‌ یونان‌ و امپراتوری‌ روم‌ معمول‌ بود.
از معروفترین‌ این‌ نوع‌ داستان‌ها می‌توان‌ به‌ اودیسه‌ هومر نویسنده‌ یونانی‌ اشاره‌ کرد که‌ در آن‌ به‌ جنگ‌ تروی‌ می‌پردازد. این‌ درونمایه‌ در کتابی‌ با عنوان‌ «سرجان‌ مندویل‌» که‌ در قرن‌ ۱۴ نوشته‌ شده‌ است‌ بارزتر است‌. در قرن‌ ۱۷ مطالبی‌ در خصوص‌ سفر به‌ ماه‌ را در نوشته‌های‌ گوناگون‌ می‌یابیم‌. یکی‌ از بهترین‌ نمونه‌ داستان‌هایی‌ که‌ به‌ سفرهای‌ تخیلی‌ می‌پردازند کتاب‌ داستان‌های‌ گالیور است‌ که‌ توسط‌ نویسنده‌ ایرلندی‌ جاناتان‌ سویفت‌ در سال‌ ۱۷۲۶ نوشته‌ شده‌ است‌. این‌ کتاب‌ جامعه‌ قرن‌ هجدهم‌ و وقایع‌ سیاسی‌ آن‌ زمان‌ را مورد نقد قرار داد و موفقیت‌ این‌ کتاب‌ باعث‌ شد تا نویسندگان‌ دیگر در سرتاسر دنیا به‌ تقلید از این‌ کتاب‌، داستان‌های‌ مشابهی‌ خلق‌ کنند. این‌ کتاب‌ در فرایند همزمان‌ با سایر کتاب‌های‌ تخیلی‌ در ۳۶ جلد به‌ چاپ‌ رسید. این‌ کتاب‌ تاثیر عمیقی‌ بر ژول‌ ورن‌ گذاشت‌ و او را با ژانری‌ جدید در ادبیات‌ آشنا کرد. امروزه‌ ژول‌ ورن‌ به‌ عنوان‌ پدر داستان‌های‌ تخیلی‌ شناخته‌ می‌شود. داستان‌های‌ علمی‌ تخیلی‌ او بین‌ سال‌های‌ ۱۸۶۳ تا ۱۹۰۵ نوشته‌ شده‌ است‌.
علاقه‌ او به‌ جغرافیا و علوم‌ مختلف‌ منجر به‌ خلق‌ مطلبی‌ در خصوص‌ سفری‌ اکتشافی‌ به‌ آفریقا با بالن‌ انجامید. ناشران‌ زیادی‌ برای‌ چاپ‌ این‌ مطلب‌ دست‌ رد به‌ سینه‌ او زدند اما سرانجام‌ ناشری‌ به‌ او پیشنهاد داد تا این‌ مطلب‌ را بازنویسی‌ کند و آن‌ را به‌ داستانی‌ ماجراجویانه‌ و حادثه‌یی‌ تبدیل‌ کند. حاصل‌ این‌ پیشنهاد خلق‌ اثری‌ با نام‌ «پنج‌ هفته‌ در بالن‌» در سال‌ ۱۸۶۳ بود. موفقیت‌ این‌ کتاب‌ ژول‌ ورن‌ را ترغیب‌ کرد تا داستان‌های‌ ماجراجویانه‌ دیگری‌ درباره‌ سرزمین‌های‌ دوردست‌ بنویسد. او دستاوردهای‌ علمی‌ قرن‌ بیستم‌ را با دقتی‌ بسیار بالا در داستان‌های‌ خود پیشگویی‌ کرده‌ است‌. از جمله‌ این‌ پیشگویی‌ها می‌توان‌ به‌ دستگاه‌های‌ تهویه‌ مطبوع‌ و موشک‌های‌ قابل‌ کنترل‌ از راه‌ دور و سفر به‌ فضا اشاره‌ کرد.
از مشهورترین‌ کتاب‌های‌ ژول‌ ورن‌ می‌توان‌ به‌ «۸۰ روز دور دنیا» در سال‌ ۱۸۷۲، از زمین‌ به‌ ماه‌ ۱۸۶۵، سفر به‌ مرکز زمین‌ ۱۸۶۴ و بیست‌ هزار فرسنگ‌ زیر دریا ۱۸۶۹ اشاره‌ کرد. او در سال‌ ۱۸۷۰ موفق‌ به‌ کسب‌ جایزه‌ لژیون‌ دونور نام‌ انجمن‌ افتخاری‌ و نشان‌ افتخاری‌ که‌ به‌ اشخاص‌ برجسته‌ داده‌ می‌شود شد.
فیلم‌های‌ زیادی‌ از روی‌ آثار ژول‌ ورن‌ ساخته‌ شده‌ که‌ از اولین‌ فیلم‌ها می‌توان‌ از فیلم‌ «سفر به‌ ماه‌» که‌ در سال‌ ۱۹۰۲ توسط‌ کارگردان‌ فرانسوی‌ ساخته‌ شده‌ و فیلم‌ «۸۰ روز دور دنیا» در سال‌ ۱۹۵۶ یاد کرد.
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید