سوغاتتان معنوی باشد نه لباس چینی

ساك‌های بزرگ و یك شكل و یكرنگ حتماً باید پر شود. گویی آنها قسم خورده‌اند تا آخرین ریال باقی مانده در جیب‌هایشان را اجناس دست هفتم چینی بخرند و به عنوان سوغات تحویل فامیل دهند.اینجا مدینه است. امپراتوری فروش پوشاك و اسباب بازی‌های چینی برای همه آنهایی كه قرار است طبق یك سنت دیرینه و عجیب و غریب برای همه اعضای فامیل سوغات بخرند. اینجا مكه است. پاساژ معروف بن داوود و همه بازارهای اطرافش با فروشگاه‌های زنجیره‌ای كه صدها تن لباس روی هم ریخته شده تا ایرانی‌ها مشكلی برای خرید نداشته باشند.تنها خریداران بازارهای تمام نشدنی این دیار ایرانی‌ها هستند، فقط ایرانی. فروشندگان افغان و چینی و بنگلادشی ترجیح داده‌اند فارسی یاد بگیرند. به نفع آنها است. هم ساده‌تر از پس چانه زنی‌های حرفه‌ای ایرانی‌ها برمی‌آیند و هم بهتر می‌توانند تبلیغ اجناس از مد رفته‌شان را داشته باشند و میان این مشتریان اصفهانی‌ها از همه مشهورتر و زیادترند. كافی است تا با یك فروشنده افغان یا چینی چانه بزنی تا در نخستین جمله به زبان فارسی از تو بپرسد آیا اصفهانی هستی؟ به این معنی نیست كه اصفهانی‌ها زیاد چانه می‌زنند، بلكه زیاد به این سفر معنوی می‌روند و زیاد سوغات می‌خرند. لباس‌ها چینی است. پارچه‌ها كره‌ای و ژاپنی است. شال‌ها هندی است. مانتوهای سیاه از دبی و كویت می‌آید و ۹۹درصد وسایل صوتی و تصویری و دوربین‌های عكاسی و فیلمبرداری از آسیای شرقی به غیر از ژاپن و كره است؛ دوربین‌های ساخت اندونزی با مارك ژاپن بدون گارانتی. در ضمن یادتان باشد هیچ لباسی در این دیار به سایز واقعی خودش نیست. سایز ۳۸ یعنی ۴۰. اینجا سرزمین آدم‌های سایز بزرگ است. پیراهن‌های XXXXL سایز معمولی است. اینجا برای آدم‌های لاغر و ریزجثه چندان لباس خوبی پیدا نمی‌شود. قیمت‌های ۲ریالی، ۵ریالی و ۱۰ریالی برای ایرانی‌ها چنان وسوسه انگیز است كه كسی به اتفاق بعد از آن نمی‌اندیشد. لباس‌های ۵ریالی با رنگ‌های متفاوت خریداری می‌شوند. ساك‌ها پر و سنگین‌تر می‌شود. ریال‌ها تمام می‌شود و زائران نگران‌تر از یافتن بازارها و پاساژهای جدید. اما آنها هر آنچه كه از این دو شهر می‌خرند، هیچ تعلقی به این دیار ندارد. آنها فقط برای این پشت ویترین‌ها جای گرفته‌اند تا ایرانی‌ها دست خالی برنگردند.و اما ... جنس خوب و آرم حسابی گران‌تر از آن است كه بخواهی همان جنس را از شهر تهران تهیه كنی. لباس‌های ترك و سایر پوشاك مارك دار حداقل ۲۰ تا ۵۰درصد از فروشگاه‌های تهران گران‌تر است.هنگام خرید تسبیح‌های رنگارنگ شیشه‌ای مراقب باشید. از یك خیابان تا خیابان دیگر قیمت‌ها متغیر است. به طور حتم در خیابان آخر تسبیح شیشه‌ای ۴۰ریالی را ۵ریال هم می‌توانید بخرید. اما مراقب باشید دانه‌هایش شكسته نباشد. تسبیح‌هایی كه به یك باره قیمت شان كم می‌شود، حتماً چند دانه از آن شكسته است. تسبیح‌ها را می‌توانید همجوار قبرستان بقیع تهیه كنید. تسبیح و انگشتری و همه چیزهای عجیب و غریب به اضافه چوب مسواك كه می‌توان گفت به معنای واقعی تنها سوغات این سرزمین است. راستی یادم رفت بگویم همه سجاده‌های خوش آب و رنگ هم محصول سوریه است. اگر وضع مالی تان خوب باشد سنگ‌های ارزشمند و خوبی اینجا پیدا می‌شود اما هرگز هوس خرید ساعت به سرتان نزند كه اگر ساعتی در تهران یك میلیون تومان باشد در مكه در پاساژ بن داوود حداقل یك میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است. چمدان در مكه و مدینه ارزان است. ارزان از نوع جنس چینی. جنس خوب گران است. بسیار گران‌تر از تهران. اما می‌گویند طلا ارزان است. از ارزانی و گرانی‌اش خبر ندارم اما می توانید مطمئن باشید عیار طلا در مكه و مدینه ۲۲ است.دستفروش‌ها در این دو شهر با دیدن ایرانی‌ها در دلشان قند آب می‌شود. آنها می دانند باقی مانده سوغات جامانده ایرانی از همین بساط‌های دوریالی و پنج ریالی تامین می‌شود. اما اگر جزء آدم‌های خوش سلیقه و خوش پوش هستید پیشنهاد جدی ما را بپذیرید كه پول‌هایتان را برای خرید اجناس دست چندم چینی خرج نكنید. بهترین سوغاتی را می‌توانید از بازارهای همین جا بخرید و وقت تان را در آنجا برای زیارت و سیاحت و استراحت فكر و روح هزینه كنید وگرنه هنگام بازگشت تمام مدت افسوس لحظه‌هایی را می‌خورید كه بی‌خود و بی جهت در بازارهای مكه و مدینه سپری كردید. فروشندگان مكه و مدینه با اتمام سفر ایرانی‌ها دلشان پر از غصه می‌شود. چون می‌دانند بازار كساد شده و دیگر از فروش اجناس بنجل خبری نیست. یادم می آید یك بار یكی از فروشندگان بنگلادشی به زبان فارسی گفت: حالا شماها كه می‌روید این جنس‌ها می‌ماند تا فصل جدید كه دوباره اعزام ایرانی ها به مدینه شروع می‌شود.ایرانی‌ها هنگام برگشت ساك‌های بزرگ و یك شكل شان را پر و سنگین می‌كشانند. ساك‌های زائران ایرانی باز نمی‌شود. شاید اگر باز می‌شد با كمال تعجب میان برخی از آنها پتوهای گل مخملی سنگین پنج كیلویی را می‌دیدید كه در مقایسه با نمونه داخلی آن خرید آنها فقط تعجب را حواله می‌كند. پتوهای ایرانی گل مخملی با نصف قیمت و یك سوم وزن در مقابل این پتوهای بدون گارانتی مجالی برای فروخته شدن پیدا نمی‌كنند. از دیدگاه فروشندگان مكه جنس خوب یعنی جنس ترك. آنها بلوزهایی را در مقابل شما به نمایش می‌گذارند كه حداقل سه سال پیش همان را با نصف قیمت در مغازه‌های میدان ولی عصر دیده‌اید. پیشنهاد من به عنوان زائری كه با كل پولش برگشت این است: آنجا بعد از زیارت و استراحت روح و فكر بستنی بخورید. شیرینی‌های عربی را امتحان كنید. چند عدد تسبیح خوش رنگ و خوش دست را دور خانه خدا طواف دهید و به عنوان هدیه از مكه و مدینه برای دوستان و آشنایان بیاورید. بار سنگین فقط شما را اذیت می‌كند، بدتر از اینكه فامیل هم از شما دلخور می‌شود، چون هیچ لباسی اندازه نیست. هیچ جنسی خوب نیست و هیچ سوغاتی خوش رنگ و به درد بخور نیست. پس چرا هم پول خرج كنید و هم بدهكار باشید. بازار بزرگ تهران را برای همین ساخته‌اند. باور كنید. ساك‌هایتان را پر از خاطره، انرژی و تصاویر باورنكردنی كنید. فقط برای خودتان. این سفر به این سادگی‌ها به دست نمی‌آید كه به این سادگی از دستش بدهید. ساعت‌هایی كه میان گشتن در بازارها و چانه زدن حیف می‌شود.

منبع : روزنامه شرق