هاری کثیف - Dirty Harry

سال تولید : ۱۹۷۱
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : دان سیگل
کارگردان : سیگل
فیلمنامه‌نویس : هاری جولیان فینک، ریتا م. فینک و دین رایسنر (جان میلیوس)
فیلمبردار : بروس سورتیس
آهنگساز(موسیقی متن) : لالو شیفرین
هنرپیشگان : کلینت ایست‌وود، هاری گوآردینو، رنی سانتونی، جان ورنن، جان لارچ و اندی رابینسن.
نوع فیلم : رنگی، ۱۰۲ دقیقه.


تک تیراندازی (رابینسن) از روی پشت‌بام یک ساختمان، دختری را به قتل می‌رساند و سپس یادداشتی می‌گذارد مبنی بر این که به این کار ادامه خواهد داد، مگر آن که پلیس صد هزار دلار به او بدهد. «بازرس هاری کالاهان» (ایست وود) که به خاطر خشونتش به «هاری کثیف» معروف است، مأمور پی‌گیری این پرونده می‌شود و «ستوان برسلر» (گوآردینو)، دستیاری به‌نام «چیکو» (سانتونی) را برایش تعیین می‌کند. پس از کشته شدن یک پسر سیاه‌پوست، «کالاهان» برای «قاتل» دام می‌گذارد، اما «قاتل» نه تنها به دام می‌افتد بلکه دختر بچه‌ای را می‌رباید و حالا تقاضای دویست هزار دلار می‌کند. شهردار تصمیم می‌گیرد پول را بپردازد و «کالاهان» مأمور می‌شود تا پول را تحویل دهد و دختربچه را پس بگیرد. در محل ملاقات، نزدیک است «کالاهان» به دست «قاتل» کشته شود اما با دخالت «چیکو» مجروح شدنش نجات پیدا می‌کند و در تعقیب و گریزی طولانی، «قاتل» را در استادیوم به دام می‌اندازد و به روش خودش او را وادار می‌کند تا جای دختربچه را لو دهد. اما در آنجا با جسد دختربچه روبه‌رو می‌شوند. او «قاتل» را تحویل می‌دهد اما «دادستان» اعلام می‌کند که به خاطر رفتار خشونت‌آمیز «کالاهان» با متهم، نمی‌تواند پرونده را به دادگاه بکشاند. بنابراین، قاتل آزاد می‌شود و «کالاهان» برخلاف دستور مافوقش، او را تحت نظر می‌گیرد. «قاتل» پس از چندی، اتوبوس بچه مدرسه‌ای‌ها را می‌رباید تا باز باج بگیرد. «کالاهان» بار دیگر به دستورات مافوقش اهمیتی نمی‌دهد، اتوبوس را تعقیب می‌کند، «قاتل» را می‌کشد سپس نشان پلیسش را دور می‌اندازد.
* از قله‌های سینمای دهه 1970 که در تثبیت شمایل خونسرد، خشن و غیر احساساتی ایست‌وود سنگ تمام گذاشت. اوج هنرنمائی سیگل - ایست‌وود درخلق شخصیتی جذاب که کم حرف می‌زند، خشن و بی‌رحم است و زنان در زندگی‌اش نقشی ندارند (برخلاف شمایل 007 رایج در آن سال‌ها). از این جنبه سیگل و امدار ژان پی‌یر ملویل افسانه‌ای است که ایده تضاد میان قدرت و جذبیت فیزیکی و توداری احساسی را در آن آلن دلون به منصه ظهور رسانده بود. اما سیگل یک گام از ملویل جلو می‌گذارد و به تن شخصیت مورد علاقه‌اش جامه قانون می‌پوشاند و بعد نشان می‌دهد که این جامعه تا چه حد برای او محدود و حقیر است. هاری کثیف از سوی دیگر دنباله سنت اخلاق‌گرائی کلبی مسلکی ادبیات پلیسی آمریکائی، به‌خصوص «سام اسپید» و «فیلیپ مارلو»یِ داشیل همت و ریموند چندلر هم هست، اگرچه اینجا هم یک گام جلوتر می‌گذارد و برخلاف آنها زشتکاری را نیز چاشنی حرفه‌اش می‌کند کارگردانی سیگل، به‌خصوص با آن حرکت‌های روی دست دوربین در صحنه‌های تعقیب و گریز، تدوین استثنائی پُرضرب و تنش (کارِ کارل پینگیتور) و کادربندی‌های استادانه‌اش، دنیای تیره و تار «کالاهان» را به‌خوبی می‌نمایاند. جازِ سرد شیفرین که با موسیقی دیسکوئی آن سال‌ها نیز رنگ‌آمیزی شده، فضائی صددرصد آمریکائی و بومی خلق می‌کند. شمایل «هاری کالاهان» با حضور خود ایست‌وود در دنباله‌های فیلم: قدرت مگنوم (تد پست، 1973)، مجری قانون (جیمز فارگو و آلن اسمیت، 1975)، برخورد ناگهانی (ایست وود، 1983) و فهرست مرگ (بادی وان‌هورن، 1988) تکرار می‌شود. در همان سال‌ها «هاری کالاهان» به‌عنوان شمایلی فاشیستی مورد حمله منتقدانِ علاقه‌مند به جامعه سالم برقرار می‌گیرد!