اصلا‌ح‌ طلبان و مذاکره با آمریکا

صرف‌نظر از آنكه مذاكرات میان ایران و آمریكا به كدام سمت و سو برود، آیا نتایج ملموسی به بار آورد و یا آنكه پس از چند دیدار دیگر بی‌نتیجه خاتمه یابد، هفتم خرداد ۱۳۸۶ نقطه عطف مهمی در تاریخ ایران پس از انقلا‌ب به شمار خواهد رفت.
برای نخستین بار از زمان انقلا‌ب به این سو به گونه‌ای علنی، مستقیم و رودررو میان آمریكا و ایران ملا‌قاتی رسمی، صریح و جدی صورت گرفت. شواهد و قرائن حكایت از آن می‌كند كه هر دو طرف تمایل دارند تا ملا‌قات‌های بعدی نیز میانشان صورت گیرد.
هیچكس البته به هفتم خرداد نه به مثابه <فرشته> نجات مناسبات میان ایران و آمریكا می‌نگرد و نه انتظار معجزه‌ای از آن برای كاهش بحران عراق را دارد. حتی اگر بعد از ملا‌قات هفتم خرداد هیچ اتفاق دیگری هم نیفتاد، باز هم نفس انجام این ملا‌قات حكم همان نقطه عطف تاریخی را خواهد داشت.
تلا‌ش‌های اصولگرایان برای كم‌اهمیت جلوه دادن این رویداد دقیقا بازمی‌گردد به همین اهمیت تاریخی آن. آنان ظرف هفته منتهی به هفتم خرداد تعابیر متفاوتی از این دیدار كردند، تعابیری كه صرفا مبین تلا‌ش‌های آنان بود برای كم‌اهمیت نشان دادن این دیدار تاریخی. به عنوان مثال، یكی از اصولگرایان اصرار داشت كه این نشست به تقاضای آمریكایی‌ها بوده، دومی استدلا‌ل می‌كرد كه ما صرفا بنا به درخواست عراقی‌ها و برای كمك به آنها این پیشنهاد را پذیرفته‌ایم.
سومی می‌گفت هدف ما از این دیدار صرفا آشنا ساختن آمریكایی‌ها به وظایف و تكالیف قانونی‌ای است كه حسب عهد و میثاق‌های بین‌المللی، آنها به عنوان یك نیرو یا كشور اشغالگر موظف به رعایت این قوانین هستند، چهارمی می‌گفت كه نه مذاكره است، نه مفاهمه، نه مصالحه و نه گفت‌وگو بلكه صرفا می‌توانیم به آمریكایی‌ها یادآور شویم مادامی كه آنان به اشغال خاك عراق ادامه دهند، وضعیت آن كشور همچنان هولناك باقی خواهد بماند، پنجمی می‌گفت ... و قس علیهذا. بعد از هفتم خرداد هم برخی از اصولگرایان گفتند كه <به آمریكا تفهیم اتهام شد.>
بخشی از واكنش اصولگرایان در حقیقت بازمی‌گردد به فلفل‌نمك‌هایی كه برخی از اصلا‌ح‌طلبان دانسته یا نادانسته روی زخم‌های آنها می‌پاشند.
نفس ملا‌قات رسمی میان ایران و آمریكا در زمان حاكمیت اصولگرایان به اندازه كافی برای آنها ثقیل است، بدون آنكه منتقدین دیگر آن را سنگین‌تر هم بنمایند.
به جای برخی از اظهارنظرها كه حكایت از عدول اصولگرایان از استراتژی پیشین با آمریكا دارد، یا گفتن اینكه چنین امری اگر در زمان هاشمی‌رفسنجانی یا خاتمی اتفاق افتاده بود اصولگرایان چه قشقرقی به راه می‌انداختند، اصلا‌ح‌طلبان برعكس می‌بایستی آنان را به تداوم مذاكره با آمریكا تشویق و ترغیب هم بنمایند. اصل برای همه ما می‌بایستی مصالح و منافع ملی كشورمان باشد و نه بهره‌برداری سیاسی از موقعیت دشوار اصولگرایان.
هیچ استبعادی ندارد كه اگر اصولگرایان احساس كنند كه اعتبار سیاسی‌شان خیلی دارد خدشه‌دار می‌شود، ممكن است یا مذاكره را اساسا متوقف كنند و یا آنكه به جای انعطاف و تلا‌ش در جهت رسیدن به مصالحه به گونه‌ای رفتار نمایند كه عملا‌ مذاكرات به بن‌بست برسد تا مبادا اعتبار و حیثیت ائتلا‌فی‌شان نزد طرفداران خدشه‌دار شود.
اگر اصلا‌ح‌طلبان نفس تنش‌زدایی با آمریكا را در اصل می‌پذیرند و آن را به خیر و صلا‌ح كشور و نظام می‌دانند (كه ظاهرا در زمان آقای خاتمی اینگونه بود)، در آن صورت به جای پاشیدن فلفل‌نمك روی زخم‌های اصولگرایان، می‌بایستی مرهم بگذاریم و آنان را ترغیب به ادامه كار نماییم.
فراموش نكنیم كه تنش‌زدایی با آمریكا و اساسا با مجموعه غرب، بدون تردید تاثیر مثبتی روی فضای سیاسی داخل كشور خواهد گذارد. به جای طعنه، نیش و مذمت، اصلا‌ح‌طلبان می‌بایستی نخست به واسطه منافع و مصالح ملی كشور و در مرتبه بعدی گشایش در فضای سیاسی كشور و كاستن از فشارها، هرچه بیشتر اصولگرایان را تشویق و ترغیب به پیشبرد و مذاكره با آمریكا بنمایند.

صادق زیباكلا‌م

منبع : روزنامه اعتماد ملی