یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا

انواع آتشفشان


انواع آتشفشان
● دیدکلی
آتشفشانها همانند زمین لرزه‌ها با بلایا و خسارات زیادی همراهند. خطرهای ناشی از یک آتشفشان خاص ، بستگی به نوع عملکرد ، نوع ماگما ، و نیز جایگاه زمین شناسی و جغرافیای آن دارد. البته خاکسترهای آتشفشانی باعث حاصلخیزی زمین‌های زراعی می‌شود. عملکرد آتشفشانها توسط شکل هندسی ، صفحات تکتونیکی کنترل می‌شود و آتشفشانهای فعال در اکثر قاره‌ها جز قاره استرالیا وجود دارند.
● طیقه بندی تکتونیکی آتشفشانها
▪ آتشفشانها در سه خاستگاه تکتونیکی دیده می‌شوند. در درجه نخست تمرکز آنها در مناطق بین صفحات تکتونیکی بسیار زیاد است نزدیک به ۸۰% آتشفشانهای فعال در مناطق فرورانش یعنی جایی که صفحات تکتونیکی توسط صفحه دیگر به زیر می‌روند واقع‌اند. و انفجاری‌ترین نوع هستند مهمترین نوع اینها استراتو ولکانو و آتشفشان مرکب است.
▪ نوع دوم آتشفشانهای رنیتی در جایی که صفحات از یکدیگر دور می‌شوند، رخ می‌دهند این نوع آتشفشانها با انفجار کمتری همراهند و در کف اقیانوس واقع می‌شوند.
▪ نوع سوم آتشفشانهای نقطه داغ (Hot spot) که در مرکز صفحات جایی که پوسته ضعیف بوده و اجازه نفوذ مواد مذاب از درون زمین داده می‌شود. مثل آتشفشان جزایر هاوایی در میان اقیانوس آرام.
انواع آتشفشانها
● آتشفشانهای سپری شکل Shield Volcano
مواد مذاب بازالتی که نسبتا از نظر SiO۲ فقیر و دارای میزان بالایی از تمرکز آهن و منیزیم هستند نسبتا روان بوده و به آرامی و سهولت جاری می‌شوند منظر آتشفشانی بسیار مسطح است. مانند هاوایی.
آتشفشانهای گنبدی
مواد مذاب آتشفشانی حاوی SiO۲ بیشتر و فقیر از آهن و منیزیم است مواد مذاب و ویسکوزیته بالا و به آسانی در سطح روان نمی‌شوند. و در نزدیکی دودکش انفجار پیدا می‌کنند و ساختمانهای متراکم ایجاد می‌کنند که دارای پهلوهای با شیب زیاد است و یک گنبد آتشفشانی را تشکیل می‌دهند.
آتشفشان نوع ترکیبی (مرکب)
دارای فورانهای متناوب در زمان‌های مختلف است بسیاری از این آتشفشانها مقداری مواد آذرآواری و مواد مذاب و مقداری مواد آواری و غیره از خود خارج می‌کنند آتشفشانهایی که بدین صورت و به شکل لایه‌ای ساخته می‌شوند به استراتوولکانو Stratovolcano و یا آتشفشانهای چینه‌ای مرسوم‌اند بیشتر آتشفشانهای خطرناک در غرب ایالات متحده و آنشفشان دماوند و تفتان از این نوع‌اند.
۱) آتشفشان نوع سپری و ویژگی های فیزیکی آن ( مونتگمری ۱۹۹۷۰ (
۲) تشکیل آتشفشان نوع گنبدی ( مونتگمری ۱۹۹۷ (
۳) تشکیل آتشفشان نوع چینه ای ( اسمیت ۱۹۹۲)
منبع : آموزش و پرورش استان خراسان


همچنین مشاهده کنید