جراتمندی

آیا متوجه شده اید كه در قبال تقاضاهای دیگران به رغم اینكه تمایل به انجام آنها نداریم بجای گفتن "نه نمی توانیم", "بله" می گوئید؟ آیا نمی توانید نارضایتی خود را از یك دوست بیان كنید حتی اگر فكر كنید كه آن كار موجه است؟ آیا قبول تمجید و تحسین را دشوار می یابید؟
اگر پاسخ شما به هر یك از سوالات فوق "بله" باشد احتمالاُ در زمینه جراتمندی مشكل دارید. جراتمندی دفاع از خود به شیوه ای است كه به حقوق شخص دیگر تجاوز نشود. جراتمندی ابزار مستقیم, صادقانه و مناسب احساسات و عقاید شما است. شما ممكن است جراتمندی را در گذشته ناراحت كننده یافته اید زیرا آن را با پرخاشگری اشتباه كرده اید. پرخاشگری یك شیوه دفاع ا ز خود است كه در آن به حقوق شخص دیگر تجاوز می شود. پرخاشگری به صمیمیت آسیب می زند و شان شما را در دیددیگران پایین می آورد.
● فنون خاص جراتمندانه
▪ گفتار جراتمندانه. اجازه ندهید دیگران از شما بهره جویی كنند. بر رفتار مناسب و منصفانه داشتن اصرار بورزید. درباره آنچه می خواهید, آنچه فكر می كنید و آنچه احساس می كنید تا آنجا كه ممكن است صریح و خاص باشید. برای مثالی: "نوبت من است", "لطفاً صدای رادیو را كم كنید", "چون درخواست خود شما است دوست دارم شما را در لباس دیگر ببینم, این لبا س مناسب شما نیست."
▪ مخالفت منفعلانه و فعالانه. وقتی با شخصی مخالف هستید به دلیل تمایلی كه به حفظ رابطه "صلح آمیز" دارید از طریق لبخند زدن, تكان دادن سر یا بذل توجه, تظاهر به موافقت نكنید. به جای آن, موضوع بحث را تغییر دهید, به شیوه دیگری عمل كنید. وقتی اعتماد به موضوع دارید, به صورت فعال مخالفت كنید.
▪ پرسیدن چرا. وقتی شخصی دارای اقتدار و موضع بالاتر از شما می خواهد كاری انجام دهید كه به نظر منطقی و لذت بخش نمی آید, بپرسید "چرا" باید آن را انجام دهید. شما یك فرد بزرگسال هستید و نباید اقتدار را بدون پرسش بپذیرید. بر توضیحی كه متقاعد كننده باشد اصرار بورزید.
▪ با خودتان صحبت كنید. وقتی عملی انجام داده اید كه آن را ارزشمند تلقی می كنید برای دیگران این فرصت را فراهم كنید تا از آن مطلع شوند. همچنین اجازه دهید مردم بدانند درباره امور چه احساسی دارید. در مكالمه, متكلم وحده نباشید اما وقتی موقعیت را مناسب یافتید در سخن گفتن درنگ نكنید.

مترجم:عباس بخشی پوررودسری,كارشناس مركز مشاوره دانشگاه تهران
منبع: Virginia Polgtechic Insttiute and State University Conseling Center

منبع : دفتر مرکزی مشاوره وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری