سه شنبه, ۱۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 7 May, 2024
مجله ویستا


مجموعه صفوی فرح‌آباد ، فرح‌آباد ، ساری


این مجموعه در روستای فرح‌آباد در 28 كیلومتری شمال ساری،‌ نزدیك دریای مازندران واقع شده است و در عهد سلاطین صفوی مخصوصاً در زمان شاه‌عباس كبیر از مهم‌ترین بنادر شمال ایران و مركز مبادلات تجاری محسوب می‌شد. به همین دلیل كاخ سلطنتی،‌ مساجد،‌ مدارس، بازار، حمام، پل و باغ در ان احداث شده بود و مدتی از سال نیز محل سكونت و تفرجگاه سلاطین صفویه بود. متأسفانه بر اثر بی‌‌توجهی اهالی و دولت‌های وقت و غارت آن به وسیله یك دسته از قزاقان شورشی تزاری به سركردگی «استپان رازین» اكثر آثار گران‌بها و ابنیه مهم آ‌ن تخریب شد و فعلاً تنها خرابه‌های مسجد، مدرسه‌، پل و دیوارهای باغ سلطنتی آن باقی مانده كه چیز جز تأثر و حسرت به بار نمی‌آورد.
آثار به جا مانده كه مجموعه‌ای را تشكیل می‌دهند، در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. از این مجموعه تنها ساختمان مسجد (یا مدرسه) تا اندازه‌ای از گزند روزگار مصون مانده كه به شیوه چهار ایوانی است و دارای حیاط مركزی است. این بنا به دستور شاه عباس كبیر در سال 1021 هجری قمری ساخته شد. در قسمت جنوبی آن محرابی است كه در طرفین آن شبستان‌هایی وجود دارد. همچنین گنبدی دو جداره بر فراز ایوان جنوبی آن استوار شده است.
بنای مسجد فرح‌آباد از نقطه نظر ویژگی‌های معماری،‌ تعدد و فراوانی اتاق‌ها و حجره‌های جبهه‌های شرقی، غربی و شمالی قابل توجه است و به احتمال زیاد به عنوان مدرسه مورد استفاده قرار می‌گرفته است. ساختمان مسجد (مدرسه) فرح‌آباد كه در گذشته به صورت مخروبه‌ای بود، پس از انجام تعمیرات اساسی، امروزه در وضعیتی بهتر قرار گرفته و دارای جاذبه و ارزش‌های سیاحتی است.