قحطی اسپانسر!

کابوس بی پولی دردسر جدید فوتبال ایران است، از فوتبال ملی تا فوتبال باشگاهی همه و همه درگیر نداشتن یک مشت اسکناس سبز هستند.
در شرایطی که شش هفته از شروع رقابتهای لیگ برتر می گذرد بیشتر تیمهای حاضر در رقابتها نتوانستند اسپانسری برای خود پیدا کنند تا حداقل بخشی از هزینه های خود را جبران نمایند.
شاید در وهله نخست دلیل این اتفاق برای تیمهای بدون اسپانسر ماجرای پخش تلویزیونی آنها باشد، اما مسأله اصلی اینجاست که امسال هیچ عقل سلیمی حاضر نشده در فوتبال ما اقدام به سرمایه گذاری کند چون هنوز تیمهای استقلال و پرسپولیس که تمام بازیهایشان از طریق شبکه سوم سیما پخش مستقیم می شود هم نتوانستند روی پیراهن خود تبلیغ شرکتی را حک کنند.
از مجموع ۱۸ تیم حاضر در رقابتهای لیگ برتر تنها چهار تیم اسپانسر مالی برای فصل جدید خود دارند. تیمهای پاس همدان، برق شیراز، مقاومت سپاسی و مس کرمان موفق شدند بدون آنکه از مالک خود بهره بگیرند با یک «برند» معتبر وارد مذاکره شوند و با درج نام آنها روی پیراهن خود مبلغی را به بودجه سالانه خود اضافه نمایند.
از ۱۴ تیم باقی مانده، شش تیم دیگر هم روی پیراهن خود نام «برندی» را به کار بردند، اما به ازای این تبلیغ هیچ وجهی را دریافت نکردند و تنها دین خود را به مالک اصلی خود ادا کردند.
راه آهن با برند شرکت رجا، ساپیا با برند سایپا یدک، سپاهان با برند فولاد مبارکه سپاهان، ذوب آهن با برند فولاد ذوب آهن، پیکان با برند سمند و پگاه با برند تولیدات لبنیات پگاه به میدان می آیند تا شاید به این واسطه از حمایت مالی گروه صنعتی تحت پوشش خود بی نصیب نمانند و برای یک مشت اسکناس دغدغه ای سرسام آور نداشته باشند.
با نیم نگاهی به موضوع نبود اسپانسر و عدم سرمایه گذاری شرکتهای اقتصادی و تولیدی می توان به این واقعیت پی برد که فوتبال ما در آستانه ورشکستگی مزمن قرار دارد، زیرا هیچ اسپانسر معتبری حاضر نیست در این عرصه اقدام به سرمایه گذاری کند و کالای خود را به مخاطبش ارائه کند.
با کالبد شکافی این معضل می توان چند عامل را در این اتفاق تأثیرگذار دانست که اسپانسرینگ برای ورود به فوتبال هیچ تمایلی نشان نمی دهد و حاضر است با رقمی بسیار بالاتر کالای خود را در دید همگان بگذارد، اما از طریق فوتبال این کار را انجام ندهد. یکی از این مسائل ضعف مدیریت در اجرای تعهدات نسبت به اسپانسر است، به فرض مثال اگر به عملکرد دست اندرکاران باشگاه پرسپولیس در لیگ قبل نگاهی دقیق داشته باشید، می بینید که اسپانسر مذکور در قبال پرداخت رقم چشمگیر خود به سرخپوشان خواسته بود در تمام اماکنی که نام پرسپولیس می آید نام آنها نیز باشد، اما به دلیل اینکه ورزشگاه آزادی برای اماکن خود به اسپانسر دیگری متعهد شده بود، اجازه نداد این اتفاق بیفتد، از این رو تعهد پرسپولیسی ها عملی نشد تا یک نقطه تاریک در کارنامه عدم اجرای تعهدات به ثبت برسد.
نکته دوم که باعث شد در آغاز فصل جدید برندهای معتبر تمایلی برای سرمایه گذاری نداشته باشند، مسأله بی انضباطی در برگزاری مسابقات بود، آنها برای عقد قرارداد با باشگاههای بزرگ در ابتدای کار تاریخ مقرری را مشخص می کردند که در این تاریخ موظف بودند مبلغی را پرداخت نمایند و خدماتی را دریافت کنند، اما بی نظمی و وقفه های پیش بینی نشده باعث می شد اسپانسر مجبور شود جور بی برنامگی فدراسیون را بکشد و مبلغ اضافه تری را به طرف قرارداد خود پرداخت نماید تا بتواند از آنچه حق واقعی اش است بهره مند شود.
نکته سوم انتظار و توقع بالای مدیران باشگاههای دولتی و خصوصی در فصل جدید بود؛ برخی مدیران برای اینکه هزینه های سرسام آور خود را جبران کنند، مجبور شدند برای اسپانسر خود رقمی دور از انتظار را مشخص کنند که با رقم واقعی تفاوت بسیار زیادی داشت، از این رو کاملاً طبیعی بود که هیچ اسپانسری اقدام به پذیرش این رقم نکند.
به فرض مثال، باشگاههایی که تازه امسال به عنوان بخش خصوصی فعالیت خود را آغاز کرده بودند، گمان می بردند که می توانند با موضوع اسپانسر نیمی از مشکلات مالی خود را رفع کنند از این رو در کمال ناباوری ارقامی نزدیک به ۱ میلیارد را به اسپانسر پیشنهاد دادند تا سرمایه گذار در گام اول پا پس بکشد و از ادامه فعالیت با تیم مورد نظر صرف نظر کند.
با این حال پیش بینی می شود که فوتبال ایران تا هفته های آینده همچنان با این موضوع دست و پنجه نرم کند، چون با این طرز فکر، کسی حاضر به سرمایه گذاری در فوتبال باشگاهی نمی شود.
اما نکته مهم در این مبحث ماجرای نبود اسپانسر برای فوتبال ملی ماست، در شرایطی که فدراسیون فوتبال همانند باشگاههای لیگ برتری با مشکل بی پولی دست و پنجه نرم می کند هیچ یک از شرکتهای صنعتی تا کنون چراغ سبز نشان ندادند و بر کمک به تیم ملی پیشقدم نشدند.
حتی موضوع اسپانسر شدن گروه صنعتی سایپا در حد حرف باقی ماند تا مشخص شود فوتبال ایران در آستانه یک پدیده نگران کننده به نام ورشکستگی اقتصادی است.

امیرجاملو

منبع : روزنامه قدس