بررسی تأثیرات احداث سدّ دودر بر روی آبخوان دشت لادیز با استفاده از مدل ریاضی

دشت لادیز در استان سیستان و بلوچستان با موقعیت جغرافیایی ۶۰ درجه و ۴۵ دقیقه تا ۶۱ درجه و ۲۰ دقیقه شرقی و ۲۸ درجه و ۳۵ دقیقه تا ۲۹ درجه شمالی در فاصله‌ی ۸۰ کیلومتری جنوب شرق زاهدان، در نزدیکی مرز ایران و پاکستان قرار دارد. دشت لادیز قسمتی از حوضه‌ی آبریز لادیز می باشد. این حوضه از شمال و شرق به حوضه‌ی آبریز میرجاوه، از جنوب به حوضه¬ی آبریز خاش و از سمت غرب به حوضه‌ی آبریز کورین شورو محدود می شود.
بلندترین نقطه در این حوضه، قله‌ی تفتان با ارتفاع ۳۹۴۱ متری از سطح دریا می باشد که در جنوب حوضه واقع شده است. ارتفاع متوسط دشت ۱۱۹۴ متر از سطح دریا می باشد و از نظر اقلیمی جزو مناطق نیمه خشک ایران محسوب می گردد. با توجه به ارتفاع نسبتاً بالای حوضه‌ی آبریز و وجود کوه تفتان، بارندگی‌های خوبی در منطقه به صورت فصلی اتفاق می افتد. با درنظر گرفتن شیب عمومی حوضه به سمت شمال، این حجم بارش از سمت شمال آبخوان بدون هیچگونه استفاده‌ای خارج شده و در نهایت به شوره‌زار ریگ ملک در بخش مرزی ایران و پاکستان می ریزد و هدر می رود. در این راستا با احداث سدّ دودر واقع در تنگه‌ی دودر، در بالادست آبخوان لادیز، این حجم از رواناب فصلی مهار گردیده و باعث استفاده‌ی بهینه از این سیلاب ها می شود. بدین منظور مدل سازی ریاضی آبخوان لادیز جهت شناخت خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان و اثرات تغذیه مصنوعی بر روی آن، ضروری به نظر می رسد. برای شبیه سازی آبخوان از نرم افزار Visual MODFLOW Premium ۴.۲ استفاده شده است که پیشرفته‌ترین نسخه‌ی نرم افزار Visual Modflow می باشد. نوع موتور محاسبه کننده‌ی معادلات دیفرانسیل در این نسخه‌ی نرم افزاری، بسیار پیشرفته بوده و سرعت محاسبات فوق العاده بالاست.

مهدی سالاری