مشکل ما کمبود دانشکده است؟ یا پیشرفته نبودن آموزه های روزنامه نگاری؟

دکتر حسین افخمی در مصاحبه ای به مشکلات رشته روزنامه نگاری اشاره کرده اند. نکته جالب بیان همه موضوعات مربوط به روزنامه نگاری در یک مصاحبه کوتاه است که این عمل هیچگاه منجر به راه حل قابل تحقق برای کشور و جامعه ارتباطی نخواهد شد.
ایشان ابتدا گفته اند: « آموزش عالی در هیچکدام از شهرستان ها شعبه روزنامه نگاری ندارد» و زمانی که سوال در خصوص نبود بازار کار برای همین تعداد قلیل دانش آموخته ها مطرح شده؛ مشکل را به سطح نازل آموزش و عدم انطباق آن با نیازهای حرفه ای روزنامه نگاری عنوان کردهو می گویند« سبک تدریس ما دانشگاهی ها با نیاز جامعه جور در نمی آید.» البته بگذریم که« بازار کار رسانه ای ما تابع مقرراتی نیست که دانشگاه تربیت می کند» بالاخره مشکل کدام است؟
۱) کمبود رشته ارتباطات در شهرستانها به غیر از نگاه انحصار گرایانه هیچ چیز دیگری را در ذهن متبادر نمی کند. آیا آقای دکتر این همه رشته روزنامه نگاری تازه تاسیس در شهرستانها را نمی بینند و یا بخاطر دانشگاه آزادی بودن؛ آنها را قابل نمی دانند؟؟؟ هرچه باشد در دانشگاه های آزاد نیز به طور حتم همین کتابهایی که در دانشگاه های تهران تدریس می شود در آنجا نیز تدریس خواهد شد لذا تفاوتی بین دولتی و آزاد حد اقل در مقطع کارشناسی وجود نخواهد داشت.
۲) سطح کیفی رشته روزنامه نگاری در ایران به هیچ وجه مربوط به دولت ، ملت و ... نمی شود بلکه مربوط به خود اساتید از جمله آقای دکتر حسین افخمی است. تاکید می کنم کیفیت آموزش روزنامه نگاری فقط و فقط مربوط به اساتید است و لاغیر. بر اساس مصوبات جدید هر دانشگاهی می تواند رئوس درسی رشته خود را تعیین نماید و سپس به تصویب برساند . اما چرا باید دانشگا ها در این امر تعلل ورزند و حتی رئوس تعیین شده توسط دانشگاه علامه نیز بیشتر جنبه تخیلی داشته باشد تا جنبه عملی.
معیار های ارزیابی اساتید مجرب که توان ارتقاء یک رشته را دارند چیست؟ آیا به غیر از جزوات کلاسی به روز و همچنین مقالات و کتب ترجمه یا تالیف شده شاخص دیگری باقی می ماند؟ کمی به آثار اساتید خود توجه کنید و بعد قضاوت نمایید!
● نگرش حرفه ای به رسانه
نگاه حرفه ای به روزنامه نگاری و روابط عمومی و تبلیغات در کشور، دغدغه علمی و اصلی دکتر حسین افخمی ، مدرس ارتباطات و عضو هیات علمی دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی است.
دکتر افخمی که دوره دکترای ارتباطات خود را در دانشگاه لیدز انگلیس گذرانده و مدتی را هم به عنوان پژوهشگر با این دانشگاه همکاری داشته است ، یکی از مشکلات اصلی حال حاضر حوزه رسانه کشور را در مقایسه با دیگر کشورها، بی توجهی وزارت علوم به گسترش رشته های علوم ارتباطات در کشور می داند:
منظور شما تنوع نداشتن گرایش های رشته ارتباطات در مقایسه با رشد نیازهای بازار آن است؟
ما کشوری با حدود ۷۰ میلیون جمعیت داریم. در مقایسه با هر کشور دیگری ما به هرحال باید بعضی حداقل ها را داشته باشیم. الان کل تیراژ مطبوعات ما ۲ میلیون نسخه بیشتر نیست. همین ۲ میلیون نسخه هم درست توزیع نشده است. برای مثال ، ما ۱۸ روزنامه ورزشی داریم. شما بندرت کشوری را می بینید که بیشتر از یک روزنامه ورزشی داشته باشد. ۱۳ روزنامه اقتصادی داریم. این هم در حالی است که خیلی کم هستند کشورهایی که بیشتر از ۲ یا ۳ روزنامه اقتصادی داشته باشند. البته این ناموزونی دلایل مختلفی دارد.
▪ و شما یکی از دلایل مهمش را توسعه نیافتن آموزش این رشته می دانید؟
ـ بله ؛ توسعه نیافتن آموزش آن و بی توجهی حرفه ای به این مقوله. وقتی ما به کشورهای همسایه مان نگاه می کنیم ، می بینیم بعضی از آنها که جمعیتی مشابه جمعیت ما را هم دارند، چیزی حدود ۱۶ ، ۱۷ دانشکده دارند که رشته روزنامه نگاری و ارتباطات را تدریس می کنند. ولی تعداد این دانشکده ها در کشور ما به عدد انگشتان دست هم نمی رسد. آموزش عالی در هیچکدام از شهرستان ها شعبه روزنامه نگاری ندارد. در حالی که یکی از مظاهر عدالت همین ایجاد امکان مساوی مشارکت برای مردم است. بچه های شهرستانی با زبانهای مختلف و فرهنگ های مختلف برای خواندن این رشته باید به تهران بیایند. در حالی که این رشته می تواند به سمت شهرستان ها کشیده شود و در حقیقت فرهنگ شهرستان ها را هم بارورتر کند.
شما از نیاز به گسترش این رشته می گویید ؛ ولی خیلی از فارغ التحصیل های این رشته نتوانسته اند جذب بازار کار شوند.
مشکل بازار کار چیز دیگری است. یکی از دلایل آن ، این مساله است که احتمالا سبک تدریس ما دانشگاهی ها با نیاز جامعه جور در نمی آید. این مطلب درست است. الان رشته های علوم ارتباطات در سطح جامعه نیازهای آموزشی دارد که بعضا در دانشگاه ها برآورده نمی شود.
به نظر می رسد سرعت رشد علمی دانشگاه های ما خیلی کمتر از نیاز بازار کار این رشته است؟
همین طور است. ما از آن حداقلی هم که باید داشته باشیم ، عقب تریم. البته از آن طرف هم بازار کار رسانه ای ما تابع مقرراتی نیست که دانشگاه تربیت می کند.
▪ گسستی میان دانشگاه و صنعت رسانه ای وجود دارد؟
ـ بله این مساله دلایل مختلفی دارد. از جمله این که در کشورهای دیگر این حوزه ، حرفه ای حساب می شود که مانند خیلی حرفه های دیگر باید ناظر حرفه ای داشته باشداین ناظر حرفه ای هم باید از درون خود آن حرفه باشد. مثل سندیکاهای روزنامه نگاری ، سندیکاهای روابط عمومی و غیره. یکی از کارهای اینها باید امتحان گرفتن از کسانی باشد که وارد این حرفه می شوند. می دانید که حرفه ارتباطات از حرفه هایی است که اگر کسی صداقت حرفه ای نداشته باشد، می تواند بیاید و یک شبه ره صد ساله را طی کندکه این قضیه همان "چو دزدی با چراغ آید..." است. این حرفه در تمام دنیا این مصیبت را دارد و به همین علت هم هست که باید مقررات سفت و سختی برآن حاکم باشد.
▪ مشکل سیستم نظارت بر رسانه ها در ایران چیست؟
ـ در نظام رسانه ای ما دولت می خواهد بتنهایی در همه جا نظارت داشته باشد. ولی در هیچ جای دنیا دولت در انجام همه نظارت ها موفق نبوده است. بخش عمده ای از نظارت ها باید به عهده سندیکاهای حرفه ای باشد. در کشور ما احزاب هم متاسفانه بسیار ضعیف هستند که این هم یکی از مشکلات محسوب می شود. نتیجه این می شود که ما در حوزه رسانه این نگرش نظارتی را داریم. در رشته های حرفه ای باید این حداقل ها وجود داشته باشد. در کشورهای دیگر دانشگاه هایی وجود دارند که یک رشته را تعطیل می کنند و می روند سراغ رشته ای دیگر. ولی ما چنین چیزی را نداریم که اگر می بینیم رشته ای بازار کار ندارد یا درسهایی که تدریس می کند به درد بازار کار نمی خورد، یا شرح درسهای آن رشته را عوض کنند و یا در گزینش دانشجو برای این رشته تجدیدنظر کنند. بنابراین این که گفته می شود بازار کار اشباع شده یا دیگر جا ندارد، درست نیست. اتفاقا به نظر من دنیای بسیار وسیعی برای بازار کار این رشته در انتظارمان هست.

http://montaghed.blogfa.com/
آزاده شایانفر