ماراتن کاخ سفید

در نگاهی به تاریخ دموکراسی امریکا متوجه خواهیم شد که دموکراسی امریکا بعد از دو قرن آن هم بر مبنای مقتضیات متعددی چون وجود صدها سال سرمایه داری، ایده های گرایش به قانون اساسی و سکولاریسم و... شکل گرفته است که البته هر کدام روند مشقت بار و دشواری را به همراه خود داشته است. اگرچه امریکا امروز از دستاوردهای اقتصادی و فناوری و سیاسی و بین المللی برخوردار است و پیروزی ها و موفقیت های بزرگی را در تاریخ به نام خود ثبت کرده اما اینک با بحران های جدی داخلی، امنیت ملی و جهانی روبه رو است.
دوتوکویل فیلسوف و جامعه شناس برجسته فرانسوی که مدت ها در امریکا زندگی کرده است، در کتاب «دموکراسی در امریکا» مطلبی بیان می کند تحت این عنوان که بروز اعتراضات اجتماعی در اروپا و برخی کشورهای دیگر به انقلاب های اجتماعی تبدیل می شود و در امریکا نیز تمام اعتراضات اجتماعی در انتخابات تجلی پیدا می کند و اکنون می توان این حساسیت و این اعتراضات را در عرصه جهانی نیز ملاحظه کرد. نکته مهم دیگر این است که در دو دهه اخیر و در پی حوادث مختلفی که رخ داده این امر مشخص شده است که مردم امریکا به دنبال اصلاح و تحول اساسی در سیاست داخلی و خارجی هستند. قبل از اینکه به بررسی لایه های مختلف اجتماعی در امریکا بپردازیم و نگاهی بین المللی و بیرونی به امریکا داشته باشیم لازم است که بدانیم ۴ نوامبر ۲۰۰۸یکی از سرنوشت ساز ترین روزهای سیاسی هم امریکا و هم جهان است و باید بدانیم که صندوق های رای با چه خواسته های داخلی و خارجی روبه رو است. آنچه در بعد داخلی امریکا مهم است مسائلی چون اقتصاد، بهداشت، درمان، اشتغال و امنیت ملی است، اگرچه اولویت های هر ایالت با دیگری متفاوت است. به طور مثال در برخی ایالت ها، مهاجرت و در برخی دیگر که تعداد روشنفکر ها در آنها بیشتر است مسائلی چون سقط جنین و سلول های بنیادین مد نظر قرار می گیرد.سیاست خارجی امریکا با مسائلی نظیر روابط فراآتلانتیکی، موشک های بالستیک، روسیه، توسعه اقتصادی فزاینده چین، بحران دموکراسی در خاورمیانه، مسائل عراق، افغانستان، فرآیند صلح اعراب و اسرائیل، لبنان، ایران و پاکستان پیوند خورده است و هر کدام از این مسائل می تواند در انتخابات ریاست جمهوری امریکا نقش داشته باشد؛ همانگونه که ایران طی سه دهه اخیر در تمامی انتخابات های ریاست جمهوری امریکا یعنی کارتر، ریگان، بوش پدر، کلینتون و بوش پسر تاثیر گذار بوده است.
من در اینجا در پی این نیستم که وارد بحث سیستم انتخاباتی امریکا و گزینگرها (و آرای کالج های delegate) انتخاباتی شوم بلکه در پی بحث درباره مباحث اقتصادی، سیاسی و امنیت ملی و جهانی در امریکا و ارزیابی وضع موجود انتخاباتی هستم. جرج بوش از ۸-۷ ماه گذشته در پی این است که بحث های جدید اقتصادی را به جای جنگ عراق و ذکر این نکته که اقتصاد مهم ترین اولویت امریکا است، مطرح سازد، در حالی که ۷۳ درصد از مردم امریکا معتقدند شرایط اقتصادی امریکا امروزه در وضعیت مناسبی قرار ندارد. نامزدان اصلی انتخابات یعنی کلینتون، اوباما و مک کین بر کاهش مالیات ها و ایجاد اشتغال و پایین آوردن هزینه های دولت مثل درگیر شدن در جنگ تمرکز دارند. ولی مهم تر از همه اینها وضع موجود انتخابات در امریکا است که مردم امریکا را در یک موقعیت خاص قرار داده است و دو رویداد مهم تاریخی؛ یکی وجود یک زن و دیگری یک سیاهپوست در میان نامزد ها رخ داده و این امر مورد استقبال مردم قرار گرفته است.شعارهای اوباما نزد مردم جایگاه خوبی دارد. وی معتقد است بایستی تحولاتی اساسی و نه فقط ظاهری در سیاست کهنه واشنگتن رخ بدهد و اینکه باید مردان فردای این سرزمین باشند. پیروزی های پی درپی وی خصوصاً رای دیروز وی در واشنگتن نکات مهمی را دربر دارد.خانم کلینتون هم در مصاف با اوباما وضعیت خاصی دارد. وی به دلیل استفاده از رانت همسرش که از محبوب ترین روسای جمهور امریکا بوده است شانس موفقیت زیادی دارد.از طرف دیگر و در اردوگاه جمهوری خواهان، مک کین، نو محافظه کاران را کنار زده و خود را نماینده بخشی از محافظه کاران می داند. وی هم رای بالایی کسب کرده است و در ضمن رضایت بوش را هم به دست آورده است که اتفاق کم سابقه یی است.اکنون قصد ندارم بیان کنم که آیا نامزد جمهوری خواه پیروز خواهد بود یا دموکرات، بلکه معتقدم هر دو طرف برای رابطه بهتر با مخاطبین خود ناگزیرند در استراتژی های خود تغییرات اساسی ایجاد کنند.
وجود شخصیت جوانی چون اوباما با مهارت بالا در سخنرانی، ایجاد ارتباط و هوش سیاسی بالا و مخالفت با جنگ بسیاری را بر این داشته است که وی شانس زیادی در پیروزی در انتخابات دارد. مسیحیان (اونجلیست) امریکایی هم اگر بنا باشد میان کلینتون و اوباما یکی را انتخاب کنند، به اوباما تمایل دارند.
اگرچه مک کین هم از سوی دیگر رای نیمی از گزینگر ها را در اختیار دارد اما چون از حامیان جنگ، حقوق هم جنس بازها و قوانین سقط جنین است در درون حزب مخالفانی هم دارد. او را سیاستمدار لیبرال محسوب می کنند و نگرانی دیگری که راجع به مک کین وجود دارد سابقه نظامی وی و خانواده اش است که گرایشات نظامی امریکا را بیشتر می کند. نگاه جنگ طلبانه مک کین در موضوعات خاورمیانه امکان درگیری های نظامی در این منطقه را نفی نمی کند. برخی از وی به عنوان رئیس جمهور جنگ طلب نام برده اند و تجربه و سوابق وی را مربوط به دوره ارتش می دانند. در صورت پیروزی وی در انتخابات این امکان وجود دارد که تعداد نیروهای امریکایی در خاورمیانه نه تنها کمتر نشده بلکه بیشتر نیز شود.
در مورد نمایندگان دموکرات هم همانطور که گفته شد، پیروزی هر یک از دو نامزد منجر به ثبت رکورد جدیدی در تاریخ خواهد شد و مردم امریکا نیز با ایجاد تغییر و تحول مخالفتی ندارند.اوبامای تحصیلکرده حقوق هاروارد و وکیل و حقوقدان سابق در زمینه جمع آوری کمک های مالی انتخاباتی موفق تر از کلینتون عمل کرده است. در حالی که اوباما و کلینتون هر دو توانستند صد میلیون دلار جمع آوری کنند اما در هفته گذشته اوباما ۳۲میلیون دلار و کلینتون ۱۳میلیون دلار جمع کرد. اوباما شخصیتی کاریزماتیک دارد و مخالف جنگ افغانستان و عراق بوده است و امروز با در دست داشتن برگ برنده مدعی است سیاستمداران گذشته موفق عمل نکرده اند و بایست ابتدا جنگ افغانستان پایان یابد و سپس برای حل نگرانی های عراق اقدام کرد. وی معتقد است امروزه شاهد ابعاد واقعی و تبعات خطر جنگ هستیم.کلینتون به دلیل برخورداری از محبوبیت همسرش و حمایت لابی های یهودی توانسته است حمایت ایالات حامی دموکرات ها نظیر کالیفرنیا و نیویورک را نیز به دست آورد. از مجموع آرای اخذ شده، کلینتون ۱۱۰۴رای در۱۳ ایالت و اوباما ۱۰۸۵ رای در ۱۳ ایالت را به دست آورده است. سایر نظر سنجی ها نیز نتایج جالبی را نشان می دهد. نتایج برخی از آنان بدین شرح است؛ مک کین ۴۴ درصد و کلینتون ۴۷ درصد، مک کین ۴۶ درصد و کلینتون ۴۱ درصد.
در نظرسنجی دیگری که در آن از مردم امریکا سوال شده بود از کدام یک از نامزدها بیشتر خوششان می آید، پاسخ ها این گونه بود؛ اوباما ۵۸ درصد، مک کین ۵۱ درصد، کلینتون ۵۲ درصد و پاسخ های بخش دیگر سوال که از کدام یک خوش شان نمی آید؛ اوباما ۳۱ درصد، مک کین ۳۶ درصد، کلینتون ۴۴ درصد. در نظرسنجی صورت گرفته از سفیدپوست ها این گونه مشخص شد که مک کین ۵۶ درصد و کلینتون ۴۱ درصد آرا را در اختیار دارد.به طور کلی در نظر سنجی ها وضعیت اوباما بهتر از کلینتون است و کلینتون به دلیل سابقه سیاسی خود و همسرش نفوذ سیاسی بیشتری به دست آورده است.اوباما که مدعی است قادر است مردم را در کنار هم قرار دهد هم در سیاست خارجی و هم مسائل اقتصادی دو رقیب دیگر خود را به صورت جدی به چالش کشیده است.
شاید یکی از دلایل اقبال مردم به وی نیز همین نکته باشد.در هر صورت رقابت اساسی در میان سه نامزد دو حزب است؛ یکی مک کین، دیگری اوباما و سوم کلینتون. ولی هنوز به طور قطعی نمی توان راجع به دو نامزد دموکرات به نتیجه رسید. جمهوری خواهان از این بابت خرسندند که رای سفیدپوستان و رای مخالف حضور زنان در ریاست جمهوری را از آن خود دارند ولی در هر صورت گرایشات نشان دهنده آن است که حزب دموکرات در شرایط فعلی به دلیل سیاست جمهوری خواهان از وضعیت بهتری برخوردار است. با توجه به اینکه نامزد جمهوری خواهان تقریباً مشخص شده است و دموکرات ها راه طولانی تا تعیین نامزد خود دارند و در این مسیر دو نامزد دموکرات همدیگر را تضعیف می کنند، جمهوری خواهان زمان بیشتری برای تبلیغ نظرات نامزد خود در میان مردم امریکا دارند. به هر حال هم اینک نمی توان قضاوت صریح تری داشته باشیم.

سیدمحمدصادق خرازی
این مطلب با توجه به اطلاعات انتخابات امریکا تا ظهر روز ۲۳ بهمن نوشته شده است.

منبع : روزنامه اعتماد