تروریسم جهانی و ابعاد جدید آن

افزایش عملیات های تروریستی در سطح مناطق جغرافیایی جهان پس از جنگ سرد و استفاده
گروه های تروریستی از پیشرفته ترین متد ها و ابزار نظامی و نرم افزار های رایانه ای همگی نشانی گذار تفکر تروریستی از دوران سنتی به دوران مدرن می باشد.
در این میان جنگ افزار های شیمیایی و هسته ای که زمانی تنها در اختیار قدرت های جهانی و
منطقه ای قرار داشت ، به دلیل سهولت تبادل اطلاعات در نقاط مختلف جهان و نیاز مادی برخی
کشور های دارنده این جنگ افزار ها مانند کشور های باقیمانده از بلوک شرق ، احتمالاً در اختیار برخی گروه های تروریستی قرار گرفته است. که نمونه آن تهدید گروه تروریستی القاعده به انفجار های هسته ای یا شیمیایی در ایالات متحده می باشد.
این پژوهش با روش تحلیل محتوا ضمن تعریف تروریسم و انواع آن به بحث درباره ضرورت های مقابله با ابعاد جدید تروریستی مانند تروریسم شیمیایی می پردازد.
نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد بحران های ناشی از حملات احتمالی شیمیایی توسط گروه های تروریستی به اهداف غیر نظامی می تواند ابعاد غیر قابل تصوری داشته باشد و علاوه بر محدوده های جغرافیایی مورد حمله مناطق جغرافیایی اطراف را با بحران های زیست محیطی ، اقتصادی ، سیاسی و... مواجه سازد
● مقدمه
تمامی جوامع در برابر حملات تروریستی شیمیایی آسیب پذیرند . در حال حاضر ، تعدادی از کشورهای بالقوه ستیزه جو ، این سلاح های بسیار مرگبار را در اختیار دارند و با گذشت زمان، فناوری ساخت و توسعه آنها نیز در دسترس تعداد بیشتری قرار می گیرد . این عامل باعث گردیده تا خطر حملات تروریستی با استفاده از جنگ افزارهای شیمیایی در جهان امروز نیز رو به افزایش باشد که یکی از دلایل آن گسترش فنآوری در زمینه علم شیمی است . یک کشور اگر مورد حمله تروریستی شیمیایی قرار گیرد نمی تواند به طور کامل از خود دفاع کند زیرا برای این کار مجبور است بسیاری از آزادی های دموکراتیک را زیر پا گذارد . از این رو تقریباً تمامی متجاوزان بالقوه قادر خواهند بود به چنین حملات تروریستی ، با احتمال موفقیت بسیار ، مبادرت ورزند . امروزه حملات تروریستی با استفاده از سلاح های بسیار مخرب شیمیایی به یکی از نقاط بسیار آسیب پذیر کشورهای غربی تبدیل شده است . زیرا اگر کشوری مورد حمله تروریستی شیمیایی واقع شود نمی توان دریافت عامل تهاجم ، دولتی بوده یا غیر دولتی . وجود تفاوت های گسترده میان عوامل دولتی و غیردولتی ، ارزیابی تهدیدات تروریستی شیمیایی و واکنش های لازم در برابر آنها را بسیار پیچیده و دشوار می سازد ، زیرا ممکن است انگیزه این دو نوع تهاجم بالقوه ، بسیار متفاوت باشد . توجه عمده به خطرات استفاده از عوامل شیمیایی در حملات تروریستی از دیر باز مورد توجه بوده است ، اما حمله فرقه آم شینریکیوا با استفاده از گاز عامل اعصاب به شبکه متروی شهر توکیو در سال ۱۹۹۵ توجهات گسترده تری را بدین موضوع معطوف داشت ، به طوری که پس از چندین تحقیق و بررسی کارشناسانه که داری رهنمود های سیاسی مفیدی نیز هستند ، خطر مجدد این حملات مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته و در ساختار دفاع ملی آنها مقابله با حملات تروریستی شیمیایی از جایگاه ویژه ای برخوردار است( IKLe,۱۹۹۷:۱۸ ).
● تروریسم و معیار عملیات تروریستی
تروریسم از جمله واژگانی است که تعاریف و مصادیق بسیاری را شامل می گردد. به عبارتی تفسیر کلمه ترور و تروریسم خود انبوه مطالب و یافته ها را در بر داشته و در هر برهه از زمان دامنه متغیری را شامل می گردد. تروریسم به عملی خشونت آمیز وغافلگیرانه اطلاق می شود که علیه شخص یا گروهی اعمال می گردد. «تروریسم را در اصل ، رویداد خشونت و یا تهدید به خشونت [دانسته] که خارج از حوزه نظام حکومتی واقع می شود، اما اغلب یک حکومت را نشانه رفته است»(برادن - شلی ،۱۳۸۳: ۲۲۳) بنابراین در تعریف جامع تر آن می توان «هرگونه عملی که با هدف سیاسی و در جهت نیل به اهداف سازمانی و یا گروهی صورت پذیرفته و نتیجه ای مخرب، چه از لحاظ جانی ، اقتصادی و حیثیتی برای افراد ، سازمان ها و نیز دولت های داشته باشد را تروریسم نامید»(کریمی پاشاکی،۱۳۸۶: ۱۳۶).با این حال پذیرش تروریسم و مصادیق آن حتی در صورتی که از جانب سازمان های منطقه ای و یا بین المللی ارائه شده باشد ، همواره مورد مخالفت کشور یا کشور هایی قرار می گیرد و به تبع برخی از گروه هایی که در لیست تروریستی ،توسط کشوری قرار می گیرند، به عنوان آزادیخواه ، مجاهد و... از سوی برخی دیگر از کشور ها قلمداد می گردند. لذا برای بهتر شناختن واژه ترور و مصادیق تروریسم باید معیارهایی را مورد توجه قرار داد:
۱) معیار خشونت
۲) معیار هدف حمله
۳) معیار هدف
۴) معیار انگیزه
۵) معیار عامل انجام دهنده جرم
۶) معیار مشروعیت
▪ معیار خشونت :
هر حمله تروریستی شامل مجموعه اعمال خشونت آمیز است و این عامل وجه مشترک تعاریف تروریسم می باشد . ولی«اگرچه معیار، خشونت به تنهایی وافی به تعریفی مفید نیست ، چرا که به بسیاری از اقدامات که معمولاً تروریسم محسوب
نمی شوند نظیر جنگ ، شورش ، جنایت سازمان یافته و حتی یک ترور ساده . این معیار تروریسم مجازی و تحریم های اقتصادی را نیز شامل نمی شود ». (ایسنا ، ۱۳۸۴ )
▪ معیار هدف حمله :
« به طور عمومی پذیرفته شده است که ماهیت متمایز تروریسم ریشه در قصد و انتخاب غیر نظامیان به عنوان هدف حمله دارد و به علاوه ، احتمالاً اقدامی تروریستی محسوب می شود که هدف حمله آن توده مردم باشد تا یک فرد یا گروهی خاص ، اغلب ( البته نه همیشه ) غیر نظامیان را هدف قرار میدهد تا ترور را به ذهن متبادر سازد . این معیار ، جنگ هایی که براساس حقوق بین المللی شکل گرفته اند ، هرگونه حمله به اهداف نظامی ، جنگ چریکی و انقلاب ( وقتی که به اهداف نظامی محدود باشد ) و ترور یک رئیس دولت یا رهبر دیگری که از لحاظ شهرت و اهمیت هم پایه رییس دولت باشد ، نظیر مارتین لوتر کینگ را در بر نمی گیرد » (پیشین)
▪ معیار هدف :
ترور بر مبنای ایجاد ترس و وحشت در میان مردم است «از این رو اقدامات تروریستی درصدد جلب نظر عمومی و ایجاد شوک عمومی ، وحشت و ترس است . همچنین امکان دارد که قصد تروریست ها برانگیختن واکنش نامتناسب دولت ها باشد . این معیار هلوکاست و دیگر موارد نسل کشی را به قصد نابود کردن جمعی انجام می شوند تا ایجاد رعب و وحشت و اغلب نیز مخفی نگه داشته می شوند تا اینکه آشکارا ابراز شوند ، در نظر نمی گیرند » (پیشین)
▪ معیار انگیزه :
هدف از هر اقدام تروریستی با هدف و نیت قبلی صورت می پذیرد . لذا توجه به انگیزه انجام عمل تروریستی از مهمترین قسمت های تجزیه و تحلیل عملیات های تروریستی محسوب می گردد « اقدامات تروریستی با نیت نیل به اهداف سیاسی یا مذهبی صورت می گیرد ، نه دستیابی به منافع شخصی» (پیشین) این معیار میان انجام یک عمل تروریستی و یک عمل مجرمانه تفاوت می نهد .
معیار عامل انجام دهنده جرم : هر عملیات تروریستی می تواند توسط فرد یا افرادی وابسته به گروه ، حزب و یا تحت حمایت مستقیم و یا غیر مستقیم دولتی انجام شود . شناخت
گروه های تروریستی ، حوزه های جغرافیایی استقرار و فعالیت آنها می تواند مقابله با چنین گروه هایی را تسهیل نماید .
▪ معیار مشروعیت :
اقدام تروریستی باید فاقد مشروعیت و وجاهت قانونی باشد . از این رو جای برای ابراز عقاید گوناگون وجود خواهد داشت چرا که تعریف مشروعیت و قانونی بودن یا نبودن عملی در ساختار قانونی هر کشور متفاوت است . با توجه به فقدان مفسری که معیار مشروعیت و عدم آن را تعیین نماید ، این معیار ذهنی ترین معیار در تعریف تروریسم می باشد
تروریسم در بسیاری از کشور ها یک جنایت می باشد و توسط قانون تعریف می گردد. بنابراین نمی توان انتظار داشت که گروه تروریستی ای که در یک کشور فعال است ، از دید کشور همسایه نیز تروریست محسوب شود .حتی به دلیل عدم تعریف تروریسم در قوانین برخی کشور ها ، فعالیت های تروریستی به عنوان جرمی جزایی و کیفری تعقیب می شود . به عنوان مثال :«روسیه تنها سازمانهایی را در لیست تروریست خود قرار می دهد که بیشترین تهدید را نسبت به امنیت خودشان نشان می دهند » (Gurdian ) بنابراین می توان یکی از عوامل به نتیجه نرسیدن جامعه بین الملل برای تشخیص و تفکیک گروه های تروریستی را وجود قوانین مختلف هر یک از کشور ها دانست . البته این موضوع را نیز باید در نظر داشت که «تروریست بسته به چشم بیننده دارد» (Democracynow,۲۰۰۶) بدین معنا که هر فردی نظر خواص در مورد حوادث تروریستی و تروریست ها دارد و اینکه نظر افراد و سلایق آنها در این خصوص متفاوت است .
● تروریسم شیمیایی
بسیاری از سازمانهای تروریستی ، حتی عواملی که در مقایسه با فرقه ی آم شینریکیو داری منافع محدودتری هستند نیز می توانند به سلاح های شیمیایی هرچند از نوع ابتدایی آن دست یابند ( u.scongress,۱۹۹۳:۱۶) در این قسمت دلایلی ذکر می گردد که عوامل تروریستی را ترغیب به استفاده از عوامل شیمیایی می کند .
۱) کاربرد دو گانه :
عوامل به کار برده شده در جنگ افزارهای شیمیایی دارای کاربردهای قانونی صنعتی نیز می باشد به همین دلیل این مواد را می توان در بازار به وفور یافت . از شگردهای گروه های تروریستی می توان به این مورد اشاره کرد که آنها برای شک
دولت ها را تحریک نکنند مواد سمی را به مقادیر کم اما در زمان طولانی خرید می کنند . یکی از راه های مقابله با این مشکل این است که شرکت های عرضه کننده مواد شیمیایی حتی این مواد را در مقادیر کم فقط در اختیار افراد دارای پروانه فعالیت قرار دهند .
با اینکه تجارت بین المللی مواد اولیه سلاح های شیمیایی در سال های اخیر نظم بهتری یافته است ، اما کنترل صادرات نمی تواند مانع از دستیابی به تسلیحات شیمیایی کوچک برای انجام حملات تروریستی گردد.
از سال ۱۹۸۵ با تاسیس گروه استرالیا کشور های عضو سعی نمودند تا صادرات مواد شیمیایی به کشورهای غیر عضو را تحت کنترل خود در آورند (Tucker ,۱۹۹۸:۱۵ )
۲) سادگی روش :
کتابها و مقالات مهندسی شیمی می تواند انبوهی از اطلاعات را در مورد عوامل کشنده شیمیایی در اختیار سازمان های تروریستی قرار دهد .
بررسی ها نشان می دهد می توان برخی عوامل شیمیایی ساده ولی بسیار سمی را در مقادیر کم، با استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی معمولی تولید کرد . حتی تجهیزات مورد نیاز برای عوامل پیچیده تر از راه های دشوارتر را می توان از عرضه کنندگان تجهیزات و وسایل آزمایشگاهی از هر کشور صنعتی خریداری نمود تنها برخی واکنش های شیمیایی که در دماهای بسیار بالا انجام می شود و نیاز به واکنش در دماهای بسیار بالا دارد نیازمند دانش پیچیده تری است . به طور کلی تولید عوامل عصبی نسبت به عوامل شیمیایی دیگر به علت سمی بودن بسیار زیاد و تولید در مراحل پیچیده تر بسیار دشوار است .(فالکنرات،۱۳۸۱: ۱۵۷)
۳) انتشار آسان :
سلا ح های شیمیایی به شیوه های پیچیده برای انتشار نیاز ندارد . عوامل شیمیایی به دلیل انتشار بد از بین نمی روند . عوامل شیمیایی در حالت قطرات کوچک بر روی پوست یا لباس قربانی در حالت افشانه و در حالت بخار کار ساز است . بنابراین می توان آن را با افشانه سازهای معمولی منتشر نمود . در این حالت می توان با تولید سلاح های دوگانه مشکلات ایمنی مربوط به تولید و تسلیحاتی کردن و بکارگیری برخی عوامل شیمیایی کشنده را به حداقل رساند . در سلاح های دوگانه دو نوع مختلف مواد اولیه شیمیایی کمتر سمی در کنار هم قرار گرفته و در آخرین لحظه این دو عامل با هم ترکیب شده ، از واکنش آنها یک عامل جنگی شیمیایی کشنده به وجود می آید که بعداً منتشر می شود .
(Therse of CBWeapons , ۱۹۷۱ :۲۸ )
۴) پنهانکاری :
فرآیند دستیابی به سلاح های شیمیایی دارای چندین مشخصه یا نشانه است که اگر به سازمان ملی پلیسی یا اطلاعاتی برسد ممکن است ظن آنها را برانگیزد . خطر آتش سوزی یا انفجار – نشت آلاینده به محیط – شیوع مرگ و میر منطقه ای خاص یا تولید
بیماری های مشکوک از این دسته اند . گروه های تروریستی با به حداقل رساندن فعالیت خود در این زمینه می توانند اقداماتشان را مخفی نگه دارند . آنها معمولاً در مکان های خالی از سکنه یا پرت و دور افتاده اقدام به چنین عملیاتی می کنند . (فالکنرات ، ۱۳۸۱ : ۲۲۳ )
● تبعات حملات تروریستی شیمیایی
درک واقعی تهدیدات تروریستی شیمیایی مستلزم آگاهی یافتن از تبعات حملات شیمیایی غافلگیرانه علیه مناطق غیر نظامی است لازم به ذکر است که عواقب حملات شیمیایی تروریستی بلافاصله قابل مشاهده نیست و بسیاری از آنها در طول زمان خود را نشان می دهد:
۱) کشتار :
نخستین پیامد حمله شیمیایی تروریستی تلفات گسترده جانی آن است . برای مثال : حمله به شبکه مترو توکیو که به مرگ ۱۲ نفر و مجروح شدن ۵۰۰۰ نفر انجامید در نوع خود تلفات کمی به شمار می آید اگر عوامل فرقه ( آم شینریکیو ) به گونه ای
کارآمد تر دست به حمله می زدند آمار کشته شدگان سر به هزاران نفر می زد . یک حمله برنامه ریزی شده و کارآمد آمار کشته شدگان را خصوصاً در یک فضای بسته به هزاران نفر می رساند .
۲) تبعات زیست محیطی :
آلودگی های محیط زیست بسته به نوع سلاح و ناحیه در معرض حمله متفاوت است . ولی می تواند آن منطقه را برای مدت طولانی غیر قابل سکونت کند. در مراحل اولیه آلودگی های ناشی از استفاده از جنگ افزارهای شیمیایی توسط یک گروه تروریستی می تواند میزان بیماری را افزایش داده و راحتی و کیفیت زندگی را برای جمعیتی بسیار کاهش دهد .
۳) هراس عمومی :
حملات تروریستی علیه مردم عادی به احتمال زیاد باعث هراس بیش از حد عمومی ، هراسی بسیار بیشتر از پیامدهای واقعی این تسلیحات می گردد . برای مثال پس از واقعه بمب گذاری در مرکز تجاری نیویورک تعداد کسانیکه به علت بیماری و احساس ناراحتی به بیمارستان ها مراجعه کردند بسیار بیشتر از کسانی بود که در این انفجار زخمی شده بودند . در صورت یک حمله تروریستی شیمیایی احتمالاً بیمارستان ها مملو از افرادی خواهد بود که از ترس آلودگی یا عفونت احتمالی به بیمارستان ها
می روند .
۴) مقابله ضعیف :
ممکن است ماموران دولتی برای مقابله ی عملی و کارآ با یک تهدید شیمیایی واقعی خود دچار هراس گردند ، زخمی شوند یا فرار کنند و یا از انجام وظایف محوله اجتناب کنند . نیروهایی چون پلیس ، آتش نشانی و امداد رسانان از آموزش و تجهیزات لازم برخوردار نیستند و خود احتمالاً از اولین قربانیان یک حمله تروریستی شیمیایی می باشند . همچنین مسیرهای حمل و نقل زمینی و هوایی بسیار شلوغ و پر رفت و آمد نیز از قابلیت کمک رسانی ماموران دولتی تا حد زیادی
می کاهد .
۵) خسارت های اقتصادی :
در صورت حمله تروریستی شیمیایی خسارات اقتصادی
عمده ای به نواحی مختلف آسیب دیده وارد می شود . یک حمله گسترده یا چند حمله پی در پی به اقتصاد ملی خسارات شدیدی وارد می سازد این خسارات ممکن است در غالب کشته یا زخمی شدن کارکنان ، نابودی تأسیسات و آلودگی محیط کار باشد . همچنین یک حمله شیمیایی می تواند به نزول شدید شاخص های بازار های پولی و سهام بین المللی بینجامد به خصوص اگر کشور آسیب دیده از نظر اقتصادی توانمند باشد .
۶) از میان رفتن جایگاه استراتژیک :
یک حمله تروریستی وسیع شیمیایی می تواند جایگاه استراتژیک یک کشور را دچار آسیب نماید . این کشور شاید دیگر نتواند رهبری منطقه ژئوپولتیکی خود را که از چند کشور تشکیل شده است بر عهده گیرد . همچنین برروی محوریت جهانی کشوری مانند ایالات متحده تاثیر گذار است و باعث می گردد تا کشور های عضو ائتلاف با این کشور از ترس حملات مشابه از ائتلاف خارج گردند .
(فالکنرات ، ۱۳۸۱ : ۲۳ )
● نتیجه گیری و پیشنهادات
تروریسم اغلب به اقدامات خشونت باری اطلاق می شود که برای اعمال تغییرات سیاسی و اجتماعی ، از سوی گروه های مخالف به صورت پنهانی علیه مسئولان نظام های سیاسی مورد استفاده قرار می گیرد. با این تعریف می توان تروریسم را از خشونت های سیاسی صریح غیر قابل تمایز دانست. تهدید های از پیش تعیین شده ، بی تردید برای شخصیت های نظامی و سیاسی که مستقیماً هدف سوءقصد قرار می گیرند رعب آور است. اگر چه بی ثباتی های اجتماعی ناشی از این تهدید ها موجب بروز نگرانی هایی در جامعه می شود، البته تا زمانی که شهروندان عادی هدف آزار تروریست ها قرار نگیرند(رایش،۱۳۸۱: ۲۶۸).
جامعه امروز در مقابل نوع جدیدی از تروریسم آسیب پذیر گشته است که در آن قدرت مخرب فرد تروریست و خود تروریسم به عنوان یک تاکتیک بی نهایت بیشتر شده است. به عنوان مثال: تولید یا بدست آوردن عوامل شیمیایی بسیار آسان شده است ولی نگهداری آن هنوز با مخاطرات روبرو است که خود تا حد وسیعی به عوامل آب و هوایی بستگی دارد
(دردریان و دیگران،۱۳۸۴: ۲۰۶).
بررسی های این پژوهش نشان می دهد گروه های تروریستی روز به روز به استفاده از عوامل شیمیایی برای انجام عملیات تروریستی ترغیب می شوند زیرا اولاً : اکثر گروه های تروریستی به دانش ساخت و همچنین ظرفیت فنی بکارگیری سلاح های شیمیایی دست یافته اند ، این خود ناشی از افزایش قابلیت ها و همچنین کاهش موانع دستیابی به سلاح های شیمیایی است. ثانیاً : با توجه به اینکه در گذشته اکثر گروه های تروریستی میل به کشتار های جمعی نداشتند و اولویت را به اهداف سیاسی ، نظامی می دادند اما امروزه فرقه های خشونت طلب که دارای انسجام درون گروهی نیستند تمایل زیادی به منطق کشتار جمعی دارند.
به نظر می رسد امروزه برای ممانعت از انجام عملیات تروریستی خصوصاً بکارگیری
سلاح های شیمیایی را کارهای زیر مهم و اساسی باشد:
۱) هدف اصلی حملات شیمیایی که به کشتار جمعی ختم می شود ایجاد رعب و وحشت در جامعه است . بنابراین آمادگی همه جانبه جامعه در این موارد خصوصاً مقابله به مثل سایبرنتیکی یعنی استفاده درست از رسانه ها قبل و پس از حمله احتمالی تا حد زیادی می تواند از دستیابی عوامل تروریستی به این هدف جلوگیری کند.
۲) کنترل کامل واردکنندگان عوامل شیمیایی حتی به مقدار محدود توسط نیروهای امنیتی به منظور جلوگیری از کاربرد دوگانه این عوامل و همچنین درخواست کمک اطلاعاتی از صادر کنندگان این مواد.
۳) کنترل موارد خاص آتش سوزی یا انفجار های خانگی توسط عوامل امنیتی به منظور پی بردن به حدود استفاده از عوامل شیمیایی در این سوانح .
۴) کنترل نامحسوس مراکز درمانی خصوصاً در مناطق کم جمعیت به دلیل شیوع ناگهانی عوارض عصبی ، پوستی ، خونی و... به منظور بررسی احتمال وجود مراکز تولید غیر قانونی مواد شیمیایی.
۵) کنترل نامحسوس همایش های مردمی در مراکزی با فضای بسته زیرا عوامل شیمیایی بیشترین تاثیر مخرب و کشنده را در این فضا ها دارند.
۶) آموزش مقابله با تهاجم شیمیایی توسط عوامل تروریستی به نیرو های پلیس، آتش نشانی و امداد رسان ها
۷) آموزش و آشنایی دانش آموزان با تروریسم شیمیایی در حین فراگیری دروسی چون آمادگی دفاعی و... در زمینه جنگ های شیمیایی

منابع و ماخذ
۱- ایسنا(۱۳۸۴) سلسله مباحثی در باب تروریسم(۳)، به نقل از سایت باشگاه اندیشه:www.Bashgah.net
۲- برادن ، کتلین و شلی ، فرد (۱۳۸۳) ژئوپلتیک فراگیر، ترجمه علیرضا فرشچی –حمید رضا رهنما، تهران : انتشارات دوره عالی جنگ
۳- دردریان، جیمز و دیگران (۱۳۸۴) تروریسم تاریخ ، جامعه شناسی ، گفتمان ، حقوقی، گردآوری و ویرایش : علیرضا طیب ، مترجمان : وحید بزرگی و دیگران ، چاپ دوم ، تهران : نشر نی
۴- رایش،والتر(۱۳۸۱) ریشه های تروریسم، ترجمه : سید حسین محمدی نجم، تهران : انتشارات دوره عالی جنگ
۵- فالکنرات ، ریچارد (۱۳۸۱) " پاشنه آشیل امریکا" ترجمه : احمد علیخانی ، تهران : دوره عالی جنگ
۶- کریمی پاشاکی،سجاد(۱۳۸۶) ایران و تروریسم (تهدید ها ، چالش ها و فرصت ها)،پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیایی سیاسی ، دانشکده تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
۷- Ikle,fred(۱۹۹۷)"naked to out enemies",USA:Wall street Journal
۸- The RISE of CB Weapons , (۱۹۷۱ ) : New york : Humanities
۹- Tuckel , jonatha " congress has undelmined chemical Weapons Ban" (۱۹۸۸) : Micnte ley county Hecald
۱۰- Us. congress , (۱۹۹۳) " Technlogies undelying Weapons of mass Destluction " , washington , D.C
۱۱- www.democracynow.org/article.pl?sid=۰۶/۰۷/۲۸/۱۴۴۰۲۴۴
۱۲- www.guardian.co.uk/worldlatest/story/۰,,-۵۹۸۰۸۳۶,۰۰.html
World terrorism and its new dimensions
(Case study: Chemical terrorism)
* Or. Zahra pishgahi fard – political geography lecturer from Tehran University
* Emran alizade – Ph.D political geography student
* Sajad karimi pashaki –A.M political geography
Abstract:
Increasing terrorist operations in world geographical region level after cold-war and using the most advanced methods and marital tools and computer software by terrorist groups in indicating passing terrorist thought from traditional period to modern time.
In this regard, chemical and nuclear hardware which once a time was only in the hands of world and regional power, may had been in authority of terrorist group because of the facility of information exchange in various part of the world and the material requirements of some countries having this hard such as the countries remainder from east block countries. That its example is the threat or nuclear explosion is the threat of Al-Qaeda terrorist group to chemical or nuclear explosion in united state.
This research using content analyzing method while defining terrorism and its kind deals with the discuss about the collate needs to terrorist new dimension such as chemical terrorism.
The result from this research indicates that the crisis from probable chemical attacks by terrorist group to non military may have inconceivable dimension and in addition to geographical areas which were under attacks, the surrounded geographical area were faced with environmental, economical, political and… crisis.
Key words: world terrorism, chemical terrorism, crisis, geographical areas
دکتر زهرا پیشگاهی فرد – دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران
عمران علیزاده – دانشجوی دکترا تخصصی جغرافیای سیاسی
سجاد کریمی پاشاکی – کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی