معرفی سامانه جدید اختراعی ارشک (ARASHK) در مطالعات کاربردی منابع آب زیرزمینی (شناسائی، سفره‌های آب زیرزمینی و تعیین محل چاه‌های آب)

آب این سرچشمه حیات و سمبل روشنائی، به راحتی در دسترس همگان قرار نمی‌گیرد و بر تشنگان آن است که به دنبالش روانه گردند. استحصال آب یکی از اصلی‌ترین و حساس‌ترین بخش اجرائی پروژه‌های زیر بنائی و اقتصادی محسوب می‌شود که دستیابی به آن هزینه‌های زیادی را در پی دارد، با توجه به افزایش مصرف آب و محدودیت منابع آب شیرین، وجود مشکلات عدیده اجتماعی و بار مالی و مسئولیتی آن، در تأمین آب طرح‌ها و پروژه‌ها با بهره‌برداری از منابع مختلف آب تلاش خردمندانه و تدابیر عاقلانه باید صورت پذیرد.
شناسائی منابع آب زیرزمینی و امکان حفر چاه برای اهداف متعدد با انجام یک‌سری مطالعات زمین‌شناسی، هیدروژئولوژی و ژئوفیزیکی (ژئوالکتریک، لرزه‌نگاری و ...) و حفاری‌های اکتشافی، تفسیر منحنی‌های حاصله از کارتاژ الکتریکی چاه‌ها (U-ray,sp,p) انجام آزمایش پمپاژ، و Data Loggerها صورت می‌پذیرد که تمامی این روش‌ها نیازمند دستگاه‌های ابزار دقیق و تخصص خاص و محاسبات فنی که خدمات مهندسی بسیار گران و هزینه‌بر، به علاوه ارائه نتایج حاصله زمان‌بر و بعضاً دارای خطای داده‌ها است.
دستگاه اختراعی arashk (پاک و زلال) با توجه به به‌کارگیری امواج الکترو مغناطیس از نوع پالس، القاء، مغناطیس و عدم استفاده از هرگونه انرژی موجود روز با استفاده از انرژی‌ (هاله‌های) مغناطیسی موجود اطراف مخازن آب و سفره‌های آب زیرزمینی، دارای توانمندی خاصی در شناخت دقیق طول، عرض، گستره و ضخامت و تعداد لایه‌های آبدار بدون تأثر از موارد ذکر شده می‌باشد و اشکالات سیستم‌های قبلی را ندارد. این سیستم کمیت آب سفره (آبدهی لایه‌ها) را در روی زمین آن‌هم بدون حفر گمانه و به‌طور یک‌جا و در کمترین زمان ممکن آن‌هم در موقع کار مشخص می‌نماید.
این دستگاه از دو عدد آنتن و استوانه حاوی آلیاژهای ساخته شده از چند عنصر (که آن را اکسیر ۷ نام نهادیم) برای اندازه‌گیری کمیت‌های مختلف منابع آب زیرزمینی ساخته شده است.
این دستگاه با حساسیت بسیار زیاد در مقابل امواج الکترو مغناطیس طبیعی ساطع شده از سطح سفره‌های آب واکنش داده و حتی در شرایط بسیار بد آب و هوائی و در توپوگرافی‌های مختلف و حتی در نزدیکی با رودخانه‌ها و آب‌های سطحی و یا ضخامت زیاد برف و یخ قادر به انجام کار و ارائه داده است. و حتی نزدیکی با شبکه انتقال انرژی برق NOISEهای آن دستگاه‌های موجود را تحت تأثیر قرار می‌دهد بر روی آن بی‌تأثیر است.
با استفاده از این دستگاه نوین (که علی‌رغم سادگی دارای پیچیدگی بسیاری است) در روی زمین با پیمایش و متراژ به‌صورت باور نکردنی در کمترین زمان ممکن و بدون نیاز به تخصص‌های خاص و تجهیزات بسیار حساس و پردازش‌گر گران‌قیمت موجود در بازار کار، گستره سفره آب زیرزمینی (طول، عرض، ضخامت) را تعیین و تعداد لایه‌های آبدار و عمق قطعی حفر چاه و دبی متوسط (گذر جریان عبوری) آنها را در کمترین وقت و به‌طور یک‌جا و هم‌زمان کار مشخص می‌نماید.
از همه مهمتر آن که این دستگاه از حجم کم و سبکی وزن برخوردار است، جیبی بودن و دقت بسیار خوب و هم‌چنین اندازه‌گیری عمق لایه‌ها و ردیابی سفره‌ها از فاصله دور از دیگر مزیت‌های بسیار خوب این دستگاه است.
این دستگاه در مناطق مختلف تست شده و مقایسه داده‌های مؤید دقت زیاد و کارائی بسیار عالی آن است. با به کارگیری این دستگاه بررسی‌های شناسائی و نیمه‌ تفضیلی مناقع آب زیرزمینی در تمامی مکان‌ها حتی در مساحت‌های کم و مکان‌هائی که عملیات تجسسات ژئوفیزیکی با مشکل مواجه می‌باشد کار آب‌یابی را با اطمینان انجام داد. لذا جایگزین مناسبی برای مطالعات فعلی منابع آب و خیلی با صرفه‌تر از روش‌های دیگر است.
به همراه داشت آن می‌تواند در اندازه بسیار زیاد به کارشناسان محترم امور آب و در مکان‌یابی چاه‌ها کمک نماید و نیاز آنها را از نظر فنی وعلمی و تصمیم‌گیری برطرف سازد. و برای مدیران و یا مالکین طرح‌ها نیز دید اجرائی و مالی و ... دهد.
این دستگاه قادر است در پیمایش روی زمین به هاله‌های باردار مغناطیسی ناشی از جریان آب زیرزمینی عکس‌العمل نشان داده و دقیقاً طرفین سفره آب را (ساحل چپ و راست) و سیر حرکت آب را در زیر زمین مشخص و در روی زمین پیکه‌گذاری نمود و با انجام عملیات تخلیه بار الکتریکی و ارتباطی ناشی از مغناطیس سفره بر روی آنتن‌های دستگاه و حرکت در مسیر نسبت به محاسبه عمق لایه‌های آبدار و قرار دادن در فرمول محاسباتی مربوطه آن را دقیقاً مشخص نمود. که با تلفیق اطلاعات و داده‌های حاصل از دستگاه و اطلاعات هیدروژئولوژی و زمین‌شناسی طول، عرض، گستره و ضخامت و تعداد لایه‌های آبدار و حتی میزان دبی آب در حال جریان را محاسبه و اعلام نمود.
مناطق کار شده به شرح ذیل می‌باشد:
▪ منطقه کرمان که حفاری‌ چاه‌ها توسط شرکت حفاری زرین‌دشت کرمان صورت گرفت.
▪ مطالعات آب منطقه محروم کشور تأمین آب شرب روستاهای منطقه مارز، جنوب غربی قلعه گنج منطقه کرمان و هرمزگان و بلوچستان.
▪ همکاری با معاونت مطالعات شرکت سهامی آب منطقه‌ای مازندران در مکان‌یابی چاه در قالب طرح تحقیقاتی (در حال انجام) تعداد ۱۰ حلقه چاه حفاری گردید.
▪ مطالعات منابع آب و مکان‌یابی سفره‌های آب زیرزمینی جهت حفر چاه و تأمین آب شرب روستاهای معلم‌ کلا و قمی کلای شهرستان بابل و روستاهای وسطی کلا و قادی کلای ارطه شهرستان قائم‌شهر (حفاری شده توسط شرکت حفاری نوری‌پور) در مازندران.
▪ مطالعات آب دامداری طبری واقع در منطقه مزرس شهرستان آمل.
▪ مطالعات آب و مسیریابی آب چشمه‌های معدنی در منطقه دینان (لاریجان آمل).

مهندس سید علی حمیدی
مهندس سید مظاهر حسینی

منبع : ماهنامه مهرآب