وضعیت تدریس زبان فارسی در بلغارستان

تدریس زبان فارسی در بلغارستان در سال ١۳۳۷ ه ش به صورت واحد درسی موضوع اختیاری در رشته ترک شناسی در دانشگاه صوفیه آغاز شد و سپس با افتتاح رشته های هندشناسی و عرب شناسی، زبان فارسی جزء این رشته ها قرار گرفت. در سالهای تحصیلی ١۳۶۹-١۳۷۰ زبان و ادبیات فارسی بعنوان رشته ای فرعی در دانشگاه صوفیه ایجاد و برنامه درسی آن شامل زبان فارسی، دستور زبان، تاریخ ایران، ادبیات کلاسیک و ادبیات معاصر ایران شد.
سپس رشته ایران شناسی به عنوان واحد دانشگاهی مستقل در بخش شرق شناسی دانشگاه صوفیه طی سالهای تحصیلی ١۳۷١-١۳۷۲ تاسیس شد و از آن پس تاکنون دانشگاه صوفیه هر سال اقدام به پذیرش دانشجویانی در این رشته می کند.
در حال حاضر این رشته در حوزه شرق شناسی دانشگاه صوفیه تدریس می شود و بس از ۱۲ سال فعالیتهای آموزشی تعداد ۶۰ فارغ التحصیل داشته که این افراد در بخشهای مختلف از جمله نهادهای دولتی، فرهنگی، تجاری و آموزشی مشغول به فعالیت اند.
مرکز ایران شناسی علاوه بر دوره لیسانس در مقطع فوق لیسانس ۲۰ فارغ التحصیل داشته است و در دوره دکترا بنا به ملاحظاتی تا به حال فارغ التحصیل نداشته که عمده ترین دلیل آن عدم تمایل کادر ثابت مدیریت مرکز ایران شناسی به افزایش این دوره است.
پس از ده سال میتوان بطور اجمال جمعبندی زیر را در رشته ایرانشناسی و تدریس زبان فارسی ارایه داد .
در حال حاضر این رشته سه استاد کارمند ثابت رسمی و ۱۲ استاد و کارمند غیر رسمی دارد. نیمی از کارمندان مرکز ایرانشناسی از فارغ التحصیلان رشته ایرانشناسی سالهای اخیر میباشند که همرا با فعالیت مترجمی به کار تدریس نیز اشتغال دارند
در سال ۱۹۹۱ اولین دکترای رشته ایرانشناسی تز ( پایان نامه ) خود را تحت عنوان "شعر نو در افغانستان" با نمره ممتازدفاع کرد .
در هر سال تحصیلی دانشگا دولتی صوفیه ۱۲ دانشجو از طریق کنکور در رشته ایرانشناسی و زبان فارسی می پذیرد. به همین تعداد نیز در رشته های ترک شناسی و عرب شناسی دانشجویان زبان دوم خود را زبان فارسی انتخاب می کنند
از بدو شروع این رشته در سال ۱۹۹۲ - ۹۳ تا به امروز تعداد دانشجویان فارغ التحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی بیش از ۷۵ نفر می باشد .
در ارتباط با ترجمه وچاپ کتب ادبی و آموزشی نیز اقدامات موثری به انجام رسیده است که به برخی از آن اشاره می شود :
- تهیه جلد اول فرهنگ لغت فارسی به بلغاری که مراحل ویراستاری آن در حال انجام است و بزودی به زیور طبع اراسته میشود
- اتمام و تکمیل جلد دوم فرهنگ بلغاری به فارسی و شروع ویراستاری آن
- انتشار کتاب اشعار سعدی
- انتشار گزیده اشعار ملک الشعراء
- انتشار اشعار پروین اعتصامی
- پایان کار انتشار گزیده اشعار سهراب سپهری
- ترجمه و تفسیر رباعیات حکیم عمر خیام
- تالیف کتاب آموزش زبان فارسی اثر آقای دکتر " اوربتسف "
همزمان با تدریس, استادان بخش به پژوهش و تحقیق در رشته ایرانشناسی و شعب آن فعالیت علمی و پژوهشی می نمایند .
▪ اساتید رسمی عبارتند از:
- استادیار دکتر ایوو پانوف – موسس ایرانشناسی و استاد تاریخ و ادبیات ایران
- دستیار ارشد خانم لیودمیلا یانوا – استاد دستور زبان فارسی
- دستیار خانم ایوتا زلاتارووا – استاد زبانشناسی و دستور زبان فارسی
▪ اساتید غیررسمی عبارتند از:
- آقای آنگل اوربتسوف – استاد زبان فارسی و دیپلماسی
- آقای ندیلکو ندیالکوف – استاد زبان فارسی (اصطلاحات تخصصی)
- استادیار دکتر رضا مهراز – استاد زبان فارسی، تمدن فارسی و گویش تهرانی
- دکتر هاجر فیوضی – استاد زبان فارسی و اساطیر ایرانی
- آقای ابدالسلام اگلو – استاد زبان کردی
- آقای غلام حیدر یگانه – استاد ادبیات و فولکلور فارسی
- آقای دیمیتار بیروف – استاد هنر و صنایع دستی ایران
- خانم نیکولینا کونوا – استاد زبان فارسی و مقدمه در دیپلماسی ایران
- خانم میلنا ولادیمیرووا – استاد زبان فارسی
- خانم میرلا سایکووسکا – استاد زبان فارسی
- خانم گالینا بلوا – استاد زبان فارسی
- آقای علیرضا پورمحمد مدرس زبان فارسی اعزامی از جمهوری اسلامی ایران
تدریس زبان فارسی علاوه بر بخش ایران‌شناسی دانشگاه صوفیه که در دو سطح لیسانس و فوق لیسانس همه‌ساله صورت می‌پذیرد، بر اساس برنامه‌ریزی وابستگی فرهنگی، هم‌اکنون در دو آموزشکاه (مدرسه‌ی ۱۸ و مدرسه‌ی ۱۴۴ صوفیه) و همچنین محل وابستگی در دو سطح مبتدی و متوسط نیز تدریس می‌شود که در مجموع تعداد ۶۰ نفر به آموزش زبان فارسی مشغول می باشند .
تشکیل انجمن دوستداران زبان فارسی در بلغارستان :
تاسیس و راه اندازی انجمن دوستداران زبان و ادب فارسی در بلغارستان با هدف بهره برداری بهینه از ظرفیتهای موجود در فضای فرهنگی میان دو کشور و نیز رفع نیازهای دوستداران فرهنگ و ادب فارسی در بلغارستان از دیگر اقدامات وابستگی فرهنگی سفارت ج.ا.ایران در بلغارستان است .
ظرفیتهای مطلوب ایجاد شده از ناحیه توافق نامه فرهنگی علمی و آموزشی ایران و بلغارستان، بهره برداری از مفاد این توافقنامه در جهت تقویت فعالیتهای انجمن دوستداران زبان و ادب فارسی از جمله اهداف آتی انجمن می باشد .
تشکل فارغ التحصیلان زبان و ادب فارسی در بلغارستان، بسط و گسترش موضوع آموزش زبان و ادب فارسی و توجه به خواستها و نیازهای دوستداران زبان و ادب فارسی ، توجه به خلاقیتهای موجود در میان دوستداران زبان و ادب فارسی، شناسایی و حمایت از طرحهای ایران شناسان و فارغ التحصیلان زبان و ادبیات فارسی، اعزام هیئتهای مختلف فرهنگی و آموزشی و موضوع مهم ترجمه آثار ادبیات فارسی و تقدیر شایسته از خادمان زبان و ادب فارسی از دیگر اهداف تاسیس این انجمن است.

منبع : پایگاه دانش، پژوهش و نشر بین الملل