قدرتمندترین تشکل جهانی

این گروه متشکل از هفت کشور عمده صنعتی جهان و روسیه است. سران کشورهای گروه هشت هر ساله در یک اجلاس گرد می آیند که نه تنها توجه کلیه رسانه ها را جلب می کند، بلکه موجب برپایی تظاهرات اعتراض آمیز گسترده ای از جانب مخالفان می شود.
زمینه کلی
گروه هشت از دل بحران نفت و رکود اقتصادی دهه ۱۹۷۰ نضج گرفت. درسال ۱۹۷۳ آمریکا برای مقابله با این مشکلات یک گروه غیررسمی تشکیل داد که در آن مقامات بلندپایه دارایی کشورهای اروپایی، ژاپن و آمریکا شرکت داشتند. درسال ۱۹۷۵ به ابتکار فرانسه سران کشورهای عضو نیز در این گروه حضوریافتند و قرار گذاشتند که هر ساله اجلاسی تشکیل دهند. این گروه نخست گروه شش و بعد با پیوستن کانادا (۱۹۷۶) و روسیه (۱۹۹۸) به آن گروه هشت نام گرفت. اواخر دهه ۱۹۷۰ مسائل سیاسی نیز به دستور کار این گروه که در اصل صرفا برای رسیدگی به امور بازرگانی و اقتصادی تأسیس شده بود، اضافه شد و مسائلی نظیر کمک به کشورهای در حال رشد، امنیت جهانی، صلح خاورمیانه و بازسازی عراق نیز در چند سال اخیر در دستور کار اجلاس این گروه قرار داشته است. کشورهای عضو گروه هشت می توانند درباره خط مشی و تعیین اهداف مشخص خود به توافق برسند ولی هیچ گونه ضمانت اجرایی به عهده ندارند مگر آن که داوطلبانه آن را قبول کرده باشند. گروه هشت به خاطر توان سیاسی و اقتصادی خود می تواند بر بسیاری از ارگانهای جهانی تأثیر بگذارد. کارهایی که این گروه در حال حاضر انجام می دهد بکلی متفاوت از گفتگوهای خودمانی اولین گروه در دهه ۱۹۷۰ است. نشست گروه هشت در میان تدابیر سخت امنیتی و در حالیکه تعداد بی شماری از مقامات کشورهای عضو سران خود را همراهی می کنند برگزار می شود و مقدمات آن از مدتها قبل با تشریفات خاصی نظیر صدور بیانیه و نشست برای گرفتن عکس های دست جمعی فراهم می آید، اما سران کشورهای عضو سعی می کنند بخشی از وقت خود را بدور از تشریفات اداری و رسانه ها در فضایی خودمانی بگذرانند و معمولا روز دوم نشست را به آن اختصاص می دهند.
نقش اتحادیه اروپا
رئیس کمیسیون اروپایی و رهبر کشوری که ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را به عهده دارد به نمایندگی از جانب این اتحادیه در اجلاس گروه هشت شرکت می کنند اما در مذاکراتی که پیرامون مسائل سیاسی انجام می گیرد حضور ندارند.
تاریخ و سابقه گروه هشت
تاریخ تأسیس گروه هشت: سال ۱۹۷۵ در رام بوئیه فرانسه
اعضای اصلی: فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و آمریکا
اعضایی که بعدا به آن ملحق شدند: کانادا ( درنشست ۱۹۷۶ سن خوان پورتوریکو) روسیه (در نشست ۱۹۹۸ شهر بیرمنگام بریتانیا)
رهبری گروه هشت
ریاست دوره ای گروه هشت را کشورهای عضو به نوبت به مدت یک سال به عهده می گیرند و کشوری که عهده دار ریاست است مسئولیت تدابیر امنیتی و میزبانی نشست سالیانه گروه هشت را نیز به عهده دارد. آمریکا بواسطه آن که از نظر اقتصادی و سیاسی قدرت برتر به شمار می آید بر سایر کشورها تسلط دارد، اما به این موضوع جنبه رسمی داده نمی شود.
ریاست دوره ای گروه هشت:
۲۰۰۱ ایتالیا
۲۰۰۲ کانادا
۲۰۰۳فرانسه
۲۰۰۴ آمریکا
۲۰۰۵ بریتانیا
۲۰۰۶ روسیه
منتقدان گروه هشت
منتقدان گروه هشت آن را نهادی می دانند که از منافع نخبگان کشورهای صنعتی بزرگ دفاع می کند. به عقیده آنها این منافع با نیازهای دیگر کشورهای جهان در تضاد قرار دارد. کشورهای بزرگ و پرجمعیتی نظیر هندوستان و چین که دارای رشد اقتصادی سریع هستند و هم چنین کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین در این گروه عضویت ندارند. موضع مثبت گروه هشت در قبال روند جهانی شدن با واکنش تندی از جانب منتقدان این سیاست روبروست، که اغلب همزمان با برگزاری نشست سران گروه هشت تظاهرات اعتراض آمیز گسترده ای بر پا می کنند و ناآرامی هایی به وجود می آورند که این نشست را تحت الشعاع قرارمی دهد، نظیر آشوب های سال ۲۰۰۲ در ایتالیا. این گونه تظاهرات و خشونتهایی که در بر داشته باعث سخت شدن تدابیر امنیتی و دور نگاه داشتن سیاستمداران از مردم معترض شده است و این تصور را شدت بخشیده است که تصمیمات گروه هشت پشت درهای بسته انجام می گیرد. در چند سال اخیر گروه هشت برای مقابله با بیماری هایی مانند ایدز به ابتکار عمل هایی دست زده است، و در برنامه های عمرانی خود بخشیدن بدهی های کشورهای مقروض را منظور داشته است. اما کمکهای این گروه هشت اغلب به نوع حکومت های این کشورها بستگی داشته و به گفته منتقدان ناکافی بوده است. در بین کشورهای عضو گهگاه اختلاف نظرهایی نیز بروز می کند. نظیر اختلاف بر سر مسئله گازهای گلخانه ای که در اجلاس سال ۲۰۰۱ بواسطه رد پیمان کیوتو از جانب پرزیدنت بوش به وجود آمد. کشورهای عضو بر سر حمله به عراق نیز اختلاف نظر شدید داشتند.

منبع : خبرگزاری آفتاب