فشار عین الدوله بی اعتنایی انگلیس

●۱۸ تیرماه ۱۲۸۵
عین الدوله امروز بند دوم و سوم تصمیمات جلسه سری پانزده جمادی الاول خود را به اجرا می گذارد. بعد از ارسال نامه ناصرالملك به طباطبایی، عین الدوله گمان می كرد طباطبایی دچار شك و دودلی شده است. لذا نظامنامه عدلیه را كه توسط ممتازالدوله (ریاست مجلس اول) نوشته شده بود به روزنامه دولتی ایران جهت انتشار فرستاد و به مردم اطلاع داد نظامنامه عدلیه نگارش یافته است و به زودی در سراسر كشور عدلیه برپا خواهد شد. او فكر می كرد با این كار می تواند با القای این امید كه عدالتخانه به زودی افتتاح خواهد شد سید را فریب داده و به سكوت وادار نماید. عین الدوله همزمان اقدام سوم را نیز به اجرا گذاشت. او به تطمیع و دلجویی برخی روحانیون پرداخت و تلاش كرد آنها را با وسایل مختلف جذب خود نماید. مرحوم ناظم الاسلام در تاریخ بیداری ایرانیان وضعیت برخی روحانیون را كه هركدام به نحوی جذب دربار و عین الدوله شده بودند شرح داده است و سرانجام می گوید: «پس می ماند چند نفری معدود كه عبارتند از آقای طباطبایی، بهبهانی، شیخ مرتضی و صدرالعلما و آقاشیخ محمدرضا قمی و معدودی دیگر...» عین الدوله بعد از اینكه چند نفری چون میرزا آقا اصفهانی و میرزا حسن رشدیه و مجدالاسلام كرمانی را كه خیلی مورد توجه مردم نبودند بازداشت و تبعید كرده بود مایل بود این معدود آقایان را نیز به همان روش از سر راه بردارد. اما می دانست كه اگر به این آقایان كوچك ترین تعرضی نماید موجب شورش و بلوا خواهد شد. لذا تصمیم گرفت ابتدا نزدیكان و موثرین در مردم را بازداشت نماید. ابتدا دستور بازداشت سه نفر از سخنرانان را صادر كرد. سیدجمال واعظ ملك المتكلمین و شیخ حمد، كه بازداشت نفر سوم به فردا افتاد. چند ساعت از شب گذشته مامورین به در خانه ملك المتكلمین می روند و وقتی می بینند او در منزل نیست، خودسرانه به درون خانه می روند و دو فرزندش را بازداشت می كنند و به جای پدر نزد عین الدوله می برند. ملك المتكلمین وقتی متوجه ماجرا می شود مخفی شده و از جایگاهش خارج نمی شود. در این روز بهبهانی نامه ای به سفارت انگلیس می نویسد و از دولت انگلیس درخواست كمك معنوی و مادی جهت مبارزه با عین الدوله می نماید. بعد از استعلام شارژ دافر (قائم مقام) سفارت انگلیس از وزارت خارجه كشورش وی در پاسخ به بهبهانی با رد درخواست او عدم دخالت در امور داخلی ایران را گوشزد می كند. و با این مضمون كه چون شما با حكومت ایران به مقابله برخاسته اید دولت انگلیس نمی تواند به شما كمك نماید.

منبع : روزنامه شرق