درباره لازار برمن

از «لازار برمن» جمله مشهوری باقی مانده كه در میان بسیاری از هنرآموزان موسیقی نقل می شود: «زمانی در این حرفه موسیقیدانی موفق خواهید بود كه به موسیقی عشق بورزید، حال اگر هیچ گاه حرفه ای موفقی نشدید هیچ غمی به خود راه ندهید چرا كه همچنان چیزی برای عشق ورزیدن بدان دارید، یعنی موسیقی.» فعالیت های حرفه ای لازار برمن در سطح جهان نسبت به سایر پیانیست های هم دوره اش كمی با تاخیر آغاز شده بود. او سرانجام اجازه یافت تا برای نخستین بار در دهه هفتاد به تالارهای كنسرت در ایالات متحده راه یابد. پیش از این رویداد او برای مدت حدوداً بیست سال به عنوان یك موسیقیدان و پیانیست مشهور و مورد احترام در شوروی سابق و نیز كشور های اروپای شرقی مشغول بود.به محض اولین ورودش به دنیای غرب به ناگهان همه اذهان و دیدگاه ها را متوجه خود ساخت. همگان نام او را به خاطر سپردند و از او به عنوان نوازنده ای یاد كردند كه صاحب تكنیك خارق العاده ای است. او همان كسی بود كه می توانست موومان آخر سونات شماره دو شوپن را با سرعت غیر قابل باوری در مدتی كمتر از پنجاه ثانیه بنوازد. «امیل گیللس» پیانیست بزرگ روس برای سالیان متقاعد شده بود كه تنها پیانیستی كه می تواند از او پیشی بگیرد كسی جز «ریختر» نیست ولی او به ناگهان متوجه حضور لازار برمن شد و اعتراف كرد كه برمن از همه ایشان سر تر است. با این حال شهرت برمن بسیار دیررس بود و نام او برای مدت حدود دو دهه در پس پرده اسرار قرار داشت. در اولین اجرای برمن در ایالات متحده كه دقیقاً در سال ۱۹۷۶ صورت گرفت، همگان دانستند كه او تنها یك استاد بی بدیل تكنیك نوازندگی نیست.شیوه نواختن او و تفسیری كه از آثار متنوع ارائه می كرد از یك سو و از سوی دیگر غنای صدایی كه از پیانو می گرفت به راستی استثنایی بودند. پس از مدتی اندك همگان دریافتند كه «موزیكالیته» در اجرای لازار برمن به حدی غنی است كه توانایی های تكنیكی او را بی اهمیت جلوه می دهد و به راستی كه برمن چنین بود. او تكنیك فوق العاده اش را در جهت اجرای هرچه مقبول تر و معتبرتر آثار دوره های مختلف موسیقی كلاسیك به كار می گرفت و بیش از هرچیز به متن نوشته شده توسط آهنگساز بر روی صفحات نت اهمیت و وفاداری نشان می داد.به هر صورت برمن در مدت كوتاهی پس از حضور بر صحنه های بین المللی، مقبولیتی جهانی یافت و رسماً به شهرت رسید. البته باید اعتراف كرد كه طبع او به طرز چشمگیری با موسیقی دوره رمانتیك همخوانی داشت. حتی بسیاری از ضبط های وی از آثار آهنگسازان ماقبل و مابعد دوره رمانتیك نشان می دهد كه برمن آثار ایشان را به گونه ای می نواخت كه گویی همگی شان موسیقی رمانتیك تصنیف كرده اند.برمن به اروپا بازگشت و سلسله كنسرت های منظم و متعددی را یكی پس از دیگری در شهر های پاریس، لندن، برلین، بروكسل، مادرید و دیگر شهر های اروپا اجرا كرد.در دوره ای بخش اعظم فرصت او در استودیوهای ضبط موسیقی می گذشت و او برای مدتی به عنوان یك نوازنده فعال به پر كردن صفحات بی شماری پرداخت. همچنین او با رهبران مشهوری به اجرای آثار كنسرتو پیانو همت گماشت كه مشهورترین ضبط از این میان بی شك اجرای وی از كنسرتو پیانو شماره یك اثر چایكوفسكی است كه به همراهی اركستر فیلارمونیك برلین و به رهبری هربرت فون كارایان شهیر صورت گرفته است. علاوه بر این او با اركستر ها و رهبران متعدد دیگری نیز همكاری های گسترده ای داشته كه حاصل كار ضبط های ارزشمندی از آثار آهنگسازان به ویژه رمانتیك است. همان طور كه پیشتر نیز اشاره شد، اجرای او از سونات شماره دو شوپن همواره به عنوان یك ضبط به یادماندنی و مرجع كه مورد توجه بسیاری از دانشجویان موسیقی در سراسر جهان است، درآمد. در این ضبط تلفیقی باورنكردنی از «تكنیك» و «موزیكالیته» توسط وی عرضه شده است. «لازار برمن» در سال ۱۹۳۰ یك سال پیش از تولد «آلفرد برندل» در روسیه متولد شد. او نخستین اجرای صحنه ای خود را در سن چهار سالگی انجام داد كه در نوع خود بی نظیر است. این پیشرفت حیرت انگیز تا بدان جا پیش رفت كه او در زمانی كه تنها ۱۰ سال بیش نداشت، یكی از كنسرتو پیانوهای موتسارت را به همراهی اركستر فیلارمونیك مسكو اجرا كرد. او برای ادامه تحصیلات خود در زمینه موسیقی وارد كنسرواتوار مسكو شد و به محض فراغت از تحصیل در این آكادمی به تورهای كنسرتی منظمی در سراسر اتحاد جماهیر شوروی و كشورهای بلوك شرق پرداخت. فستیوال بهاره پراگ از مهمترین مناسبت هایی است كه برمن جوان توانست بدان راه پیدا كند. پس از این دغدغه اصلی برمن معطوف به مسابقات نوازندگی شد و در كورس كاری آنان افتاد تا از طریق موفقیت در این مسابقات راه را برای ادامه كار خود در مقام یك كنسرت پیانیست بین المللی هموار سازد. او موفق به كسب درجات بالایی در مسابقات مختلفی در داخل شوروی و نیز فستیوال «فرانس لیست» در بوداپست و نیز مسابقه ملكه الیزابت در بروكسل شد. شاید بتوان ادعا كرد كه الكساندر گلدن وایزر پیانیست مشهور و محبوب روس، اولین چهره ای بود كه نبوغ فوق العاده لازار برمن در كودكی را كشف كرد و در آموزش و پرورش وی دقت ویژه ای به خرج داد. به همت گلدن وایزر، برمن در مدرسه مركزی موسیقی و سپس در كنسرواتوار مسكو به تحصیل اشتغال یافت. لازار برمن در مورد این معلم دلسوز خود چنین ابراز عقیده كرده است: «گلدن وایزر در انتقال مضمون اصیل موسیقی فوق العاده درخشان بود. بنا به خواست او من چگونگی تفسیر اصیل موسیقی را فرا گرفتم. او در علل شیوه اجرای تك تك اجزای موسیقی از ما توضیح و تبیین می خواست. او موجب آشنایی من با روح موسیقی شد.» البته در این میان باید به تاثیر اشخاص برجسته دیگری كه در تحول خلاقه برمن نقش اساسی ایفا كرده اند، اشاره ای هر چند به اجمال صورت گیرد. از میان این دسته از افراد می توان به چهره های مشهور و شاخص همچون «هاینریش نوی هاوس»، «اسویاتوسلاو ریشتر»، «سوفرونیتسكی» و همچنین تاثیر شگرف مادرش نیز یاد كرد. برمن به گفته هایش چنین ادامه می دهد: «پیش از وقوع انقلاب، مهمترین آكادمی موسیقی موجود، كنسراتوار سن پترزبورگ بود. سه تن از برجسته ترین های تاریخ موسیقی از این آكادمی برآمده اند یعنی راخمانینف، سیلوتی و روبنشتاین. مادر من نیز در همین آكادمی درس می خوانده و او بود كه اولین تكنیك های نوازندگی را به من آموخت، اما او كه از ناحیه گوش هایش دچار ناراحتی و بیماری بود به اجرای كنسرت های خود ادامه نداد و در عوض تلاشش را روی من متمركز كرد و دانش و تجربیاتش را به من انتقال داد. لازار برمن از سال ۱۹۹۰ تصمیم گرفت تا به ایتالیا نقل مكان كند و سرانجام در سال ۱۹۹۴ به عنوان یك شهروند ایتالیایی درآمد. او از آن موقع به بعد در همان جا به تدریس اشتغال دارد و انرژی اش را صرف حمایت از استعدادهای جوان و نوخاسته می كند.علاوه بر این او گاهی در جایگاه هیات ژوری مسابقات مختلف نوازندگی در سراسر جهان شركت می كند. در ماه اكتبر سال ۱۹۹۵ او به عنوان استاد مهمان به مدت دو ترم تحصیلی به طور افتخاری در كنسرواتوار موسیقی وایمار تدریس كرد. لازار برمن چندی پیش در همین سال جاری چشم از جهان فرو بست تا یكی دیگر از موزیسین های افسانه ای قرن بیستم به تاریخ بپیوندد. اما تكنولوژی ضبط موسیقی این امكان را به ما داده تا میراث بزرگان موسیقی را _ حال كه در میان ما نیستند- در اختیار داشته باشیم و بدان افتخار كنیم.

طاها پیشوا

منبع : روزنامه شرق