WAP چیست و چگونه کار می‌کند

WAP سیستمی است كه در آن پرو تكل ارتباطی و محیط برنامه نویسی جهت پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی مبتنی بر وب روی گوشی های تلفن همراه ارایه می شود.
● پروتكل ارتباطی
پروتكل ارتباطی كه در حال حاضر در اینترنت برای دیدن صفحات وب استفاده می شود HTTP است.(البته در سطح شبكه اینترنت برای فعالیت های متفاوت پروتكل های متفاوتی در سطح لایه Application استفاده می شود ولی پروتكلی كه جهت دیدن سایت ها از آن استفاده می شود HTTP است). وقتی آدرس سایتی را به اینترنت اكسپلورر می دهید تا صفحه مربوط به آن سایت را ببینند، در پشت پرده، اینترنت اكسپلورر بسته ای را حاوی اطلاعاتی جهت در خواست صفحه آن سایت است به اینترنت می فرستد. اطلاعات این بسته به فرمتی است كه در پروتكل HTTP تعریف شده است. با این توصیف، وقتی صحبت از تلفن همراه می شود در نگاه اول مساله حل شده است و فقط كافی است این بار تلفن همراه شما چنین بسته ای ساخته و به اینترنت بفرستد. ولی این كار برای یك تلفن همراه شدنی نیست.زیرا بسته هایی كه در پروتكل HTTP ساخته می شوند حجم زیادی دارند و لذا لازم است فرستنده دارای حافظه مناسبی باشد. در حالی كه تلفن همراه از نظر حافظه بسیار محدود است (البته به تازگی گروهی از تلفن های همراه با نام Smart phone وارد بازار شده اند كه از نظر حافظه نسبت به انواع قدیمی تر بسیار قوی ترند.)
همچنین جهت پردازش بسته هایی كه با پروتكل HTTP ارسال و دریافت می شوند، نیاز به پردازشگری قوی تر از آن چه كه در یك تلفن همراه وجود دارد، می باشد. لذا جهت ورود تلفن همراه، به دنیای اینترنت ضروری است با توجه به قابلیت های یك تلفن همراه پروتكل ویژه ای طراحی شود. این پروتكل WAP نام دارد.
البته WAP فراتر از یك پروتكل ساده در لایه Application می باشد و بهتر است به آن پشته پروتكل (WAP Protocol Stack) بگوییم.
پشته پروتكل WAP دارای شش لایه می باشد و یك ارتباط connection less را در دنیای تلفن های همراه ایجاد می كند. در این جا اشاره مختصری به كار هر یك از لایه ها می كنیم.
۱) Bearer Layer:
معادل همان لایه فیزیكی در TCP/IP می باشد ولی این بار محیط ارتباطی wireless است و لذا پروتكل های دیگری در این لایه استفاده می شود.
۲) WDP:
این لایه در واقع همان UDP است. به عبارت دیگر فعالیت و ساختاری مانند پروتكل UDP در لایه انتقال TCP/IP دارد.
۳) WTLS:
لایه ای است كه امنیت ارتباطات را فراهم می كند. در این لایه از پروتكل SSL استفاده می شود.
۴) WTP:
این لایه مدیریت در خواست ها و پاسخ ها را بر عهده دارد.
۵) WSP:
همانند لایه session در OSI می باشد، با تفاوت های مختصری جهت بهینه سازی.
۶) WAE:
همانند لایه Application در TCP/IP می باشد. در واقع همه برنامه هایی كه پیاده سازی می شوند در این لایه قراردارند و كاربر تلفن همراه و برنامه نویس WAP، هر دو، با لایه ارتباط برقرار می كنند.مشكل عدم توانایی تلفن همراه جهت استفاده از پروتكل HTTP با طراحی پشته پرو تكلی جدید با درنظرگرفتن محدودیت های تلفن همراه حل شد. ولی استفاده از این پروتكل مشكل جدیدی راایجاد می كند كه ضروری است تدبیر خاصی برای حل آن اندیشیده شود.
دو پروتكل متفاوت، دو دنیای متفاوت فرض كنید تصمیم داریم كه با استفاده از تلفن همراه به اینترنت وصل شویم و از اطلاعات موجود در اینترنت استفاده كنیم. برای این كار ضروریست تلفن همراه با زبانی (یا پروتكل) كه در حال حاضر در اینترنت استفاده می شود (HTTP) صحبت كند ولی همان طور كه اشاره شد این امر امكان پذیر نمی باشد. راه حل مشكل استفاده از یك مترجم می باشد، مترجمی كه پروتكل تلفن های همراه (WAP) را به پروتكل وب كنونی (HTTP) و برعكس ترجمه كند. این مترجم اصطلاحاWAP gateway نامیده می شود. WAP gateway در واقع یك نرم افزار است كه بین این دو شبكه قرار می گیرد و وقتی كه در خواست صفحه خاصی از تلفن همراه ارسال می شود، WAP gateway این در خواست را گرفته و به در خواستی با فرمت HTTP تبدیل كرده و به اینترنت می فرستد و در ادامه پس از دریافت پاسخ از web server مربوطه، پاسخ را به فرمت پروتكل WAP تبدیل كرده و به تلفن همراه بر می گرداندWAP gateway. می تواند در شبكه مخابراتی و یا در شبكه ISP و یا در شبكه خودتان قرارگیرد. در حال حاضر شركت های مختلف به گونه های متفاوتی WAP gateway را ارایه كرده اند. توجه كنید كه برخی از تولید كنندگان قابلیت های RAS را هم به خود اضافه كرده اند تا به نصب RAS server و تنظیم آن وجود نداشته باشد. Browser تا این جا پروتكل ارتباطی وشیوه ارتباط با اینترنت مشخص شد. مشكل دیگری كه وجود دارد وجود نداشتن Browser یا مرورگر در تلفن همراه است كه نمی تواند از IEكه درPC استفاده می شود استفاده كند برای حل این مشكل، تولید كنندگان گوشی در قسمتی از ROM دستگاه یك Micro Browser قرار داده اند كه در واقع كاری شبیه به اینترنت اكسپلورر ویندوز می كند. البته در چند سال آینده این ریز مرورگرها روی سیم كارت قرار خواهند گرفت كه این امر جهت راحتی در پیاده سازی سیستم های WAP می گیرد. همان طور كه در حال حاضر ممكن است یك مرورگر صفحه ای را به گونه خاصی نمایش دهد و مرورگر دیگری به شكل دیگر، دردنیای تلفن های همراه هم مرورگر های مختلفی وجود دارد.
● محتویات سایت
محتویات سایت های اینترنتی كه در اینترنت اكسپلورر مشاهده می كنید با زبان HTML و یا XML و... نوشته می شوند. اینترنت اكسپلوررمحتویات یك فایل HTML را خوانده و آن را تفسیر می كند و به صورتی كه لازم است نمایش می دهد با این وصف، ریز مرورگر هم لازم است صفحات HTML را گرفته و تفسیركرده و نمایش دهد. ولی این كار عملی نیست. اولا جهت نمایش یك صفحه HTML، صفحه نمایش بزرگی لازم است كه تلفن همراه ندارد. ثانیا حجم فایل های HTML زیادتر ازآن است كه دریك تلفن همراه معمولی قرار گیرد. ثالثا جهت پردازش Tag های HTML نیاز به پردازندهای قوی تراز آنچه كه در تلفن همراه موجود است می باشد. طراحان WAP با ارایه زبانی مانند HTML ولی مناسب برای یك تلفن همراه این مشكل را حل كردند. یعنی به زبانی به نام (Wireless Markup Language) WML هم به زبانی به نام WML Script ایجاد شده است. برای تبدیل كدهای HTML به WML نیز نرم افزارهای دیگری ساخته شده است ولیكن عملكرد آن ها چندان مطلوب نبوده است. لذا اگر قصد دارید سایتی را جهت استفاده تلفن های همراه پیاده سازی كنید بهتر است از همان ابتدا صفحات WML را خودتان بنویسید (WML بسیار شبیه به HTML است) و روی web server تان قراردهید. اگر با ASP.NET آشنایی كافی دارید می توانید با استفاده از امكاناتی كه مایكرو سافت در VS.NET جهت تولید سایت برای PDAها قرار داده است سایت خود را پیاده سازی كنید. البته در VS.NET مفاهیمی غیر از آنچه كه در WML خواهید دید نیز مطرح می شود. در مورد web server هم می توانید از IIS مایكروسافت استفاده كنید و فقط تنظیمات خاصی را روی آن باید انجام دهید. دنیای WAP مفاهیم ومسایل دیگری هم دارد كه در این جا مطرح نشدند ولی امیدوارم این مقاله دید اولیه ای را جهت وارد شدن به این وادی به شما داده باشد.

منبع : روزنامه ابرار اقتصادی