مدیریت شوق انگیز

در مدیریت کمال مطلوب این است که بالاترین بهره از کار گرفته شود و این امر به زور امکان نخواهد داشت زیرا وفاداری، علاقه به کار و ابتکار عمل را با زور نمی‌توان در افراد ایجاد کرد. به طور خلاصه باید گفت مدیران مؤسسات مدرن امروزی با داشتن آخرین اطلاعات و تکنولوژی وقتی با انسان‌ها سر و کار پیدا می‌کنند، باید در درجه نخست به نیازهای آنان توجه داشته باشند تا بتوانند از ابتکار عمل آنان در بالا بردن سطح کارآیی و افزایش بازده کار موسسات استفاده کنند.
● وظایف مدیر آموزشی
هدف اصلی مدیریت آموزشی تسهیل و پیشبرد امر آموزش و یادگیری است که برای رسیدن به این هدف مدیران آموزشی باید وظایف زیر را انجام دهند:
▪ برنامه‌ریزی
برنامه‌ریزی عبارت است از تعیین اهداف و تدارک فعالیت‌ها، امکانات و وسایل برای تحقق اهداف. لذا داشتن طرح و برنامه کار هفتگی، ماهانه و سالانه از وظایف مهم یک مدیر موفق آموزشی است.
▪ سازماندهی
فراگرد سازماندهی یعنی جریان نظم و ترتیب دادن به کار و فعالیت، تقسیم و تکلیف آن به افراد به منظور انجام دادن کار و تحقق هدف‌های معین. مدیر آموزشی بدین منظور باید هماهنگی‌های لازم را بین افراد و واحدهای مختلف به وجود آورد.
▪ هدایت و رهبری
رهبری در مدیریت، فراگرد اثرگذاری و نفوذ در رفتار اعضای سازمان برای یاری و هدایت آنها در ایفای وظایفشان است. لذا یک مدیر مدرسه باید قبل از هر چیز یک رهبر آموزشی باشد چرا که رهبر آموزشی با برقراری ارتباط متقابل با کارکنان، انگیزه کار و فعالیت را در آنها به وجود می‌آورد و همواره مشکلات و کشمکش‌های آنها را حل می‌کند.
▪ نظارت وکنترل
نظارت وکنترل فراگرد ارزشیابی عملکرد فردی و سازمان است برای آن که معلوم شود آیا هدف‌های سازمان تحقق پیدا کرده یا نه. یک مدیر خوب ابتدا ملاک‌ها و روش‌های سنجش عملکرد را تعیین می‌کند و آنگاه برعملکردها نظارت و آنها را اندازه‌گیری می‌کند و در ادامه نتایج حاصله را مقایسه و در پایان برای تصحیح عملکردها اقدام می‌کند.
▪ برنامه آموزشی و تدریس
مهمترین وظیفه مدیران آموزشی هدایت جریان آموزش و یادگیری به ویژه تسهیل جریان رشد و پرورش دانش‌آموزان است. مدیران مدارس اگر برنامه‌هایشان را با روشن‌بینی اجرا کنند و هدف‌های خود را به صورت قابل فهم و عملی طرح کنند، می‌توانند بازده آموزشی مدارس را بهبود بخشند. لذا تعریف دقیق هدف‌های کلی نظام آموزشی به صورت معنی‌دار، تقسیم هدف‌های کلی به هدف‌های فرعی، تبدیل هدف‌ها به هدف‌های عملی در کلاس به کمک معلمان، بالابردن روحیه کارکنان و... می‌تواند تغییرات چشمگیری را در بازده کار معلمان و دانش‌آموزان ایجاد کند. علاوه‌بر این مدیر آموزشی باید با ارزشیابی مستمر تدریس و فعالیت‌های آموزشی مدرسه میزان اثربخشی و کارآیی معلمان و میزان تحقق هدف‌های آموزشی را مشخص و در زمان‌های معینی از تغییر و تجدید نظر در برنامه آموزشی مدرسه استفاده کند.
- یکی دیگر از وظایف مدیران آموزشی توجه به امور دانش‌آموزان است. مدیر مدرسه هم وظیفه ارائه خدمات اداری و سرپرستی امور دانش آموزان را به عهده دارد و هم وظیفه شناسایی توانایی‌ها، علایق و نیازها و پرورش آنها را عهده‌دار است.
مدیران آموزشی با بهره‌گیری از شایستگی‌های فردی و تخصصی معلمان و راهنمایان تعلیماتی می‌توانند به پیشرفت فعالیت‌های آموزشی و بررسی و افزایش بازده مدارس کمک کنند. یکی دیگر از وظایف مدیران برقراری ارتباط موثر میان مدرسه و اجتماع است. هدف از ایجاد این رابطه، ایجاد اعتماد متقابل از طریق اطلاع‌رسانی به مردم درباره وضعیت کار مدارس است تا بدین وسیله حمایت آنان را برای حل و فصل مشکلات گوناگون مدارس جلب کنند. مردم با کسب آگاهی بیشتر از اهمیت آموزش و پرورش به مشارکت در سرنوشت آموزشی و تربیتی فرزندان خود تشویق می‌شوند و مدرسه هم متقابلاً از نظرات و نیازهای مردم و اجتماع مطلع می‌شود. لذا تشکیل انجمن‌های اولیا و مربیان، تشکیل شوراهای آموزشی محلی، برقراری ارتباط با موسسات فرهنگی، دینی، اجتماعی و... از اهمیت بسزایی برخوردار است. یکی دیگر از وظایف مدیران آموزشی تهیه و تدارک امکانات، تسهیلات و تجهیزات ویژه است. در این زمینه می‌توان به ساختمان و تاسیسات مدرسه، زمین بازی و ورزش، آزمایشگاه، کتابخانه و وسایل و ابزارکمک‌آموزشی، میز و نیمکت – وسایل آموزشی – بهداشتی و ورزشی تعمیر ونگهداری ساختمان و تاسیسات حرارتی وتهویه و تامین امکانات آب و برق وگاز و تلفن و... اشاره کرد.
▪ امور مالی و اداری
ارائه خدمات آموزشی و فعالیت‌های مدرسه منوط به اداره موثر امور و تامین منابع مالی و بودجه است.
بنابراین اداره موثر امور گوناگون مدرسه از جمله ثبت‌نام، تقسیم کار باتوجه به شرح وظایف کارکنان، ابلاغ آیین‌نامه‌ها، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها، نظارت بر دفاتر ومدارک مدرسه و نگهداری از آنها و تأمین منابع مالی مدرسه نیز از وظایف مدیران به شمار می‌رود.
▪ مشارکت همگانی در مدرسه
مشارکت که از آن به عنوان دخالت در فرایند تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها یاد شده است، موجب افزایش بهره‌وری در کار و یگانگی و افزایش اعتماد افراد به یکدیگر می‌شود.مدیریت کیفیت جامع فقط نمی‌تواند به قابلیت وتوانایی مدیران متکی باشد بلکه بر مشارکت افراد وکارگروهی و استفاده از خرد جمعی برای بهینه‌سازی فرهنگ سازمانی مدرسه تاکید دارد، جو سازمانی دوستانه، حس مناسبات و ارتباطات بین نیروهای انسانی و شناخت و اعتماد مدیر از گروه کار گروهی می‌تواند زمینه‌ساز و فراهم‌آورنده آموزش و پرورش با نشاط و موثر در مدرسه باشد.

محبوبه عبدالکریمی

منبع : روزنامه اطلاعات