ایدز ، تندرستی و رفاه خانواده

مقاله حاضر اثرات این بیماری بر خانواده ها را مورد بررسی قرار می دهد و راهكارهای حمایتی در جهت شناسایی و تقویت ظرفیت خانواده های آسیب دیده از این بیماری را تشریح می كند.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در قطعنامه ای در ۲۰ سپتامبر ۱۹۹۳ ، روز ۵ ۱ می هر سال را به عنوان روز جهانی خانواده ها اعلام كرد.
شعار سال ۲۰۰۵ این فعالیت اچ آی وی / ایدز و تندرستی و رفاه خانواده اعلام شده است. ایدز بیماری است كه خانواده ها را به صورتی دردناك تحت تاثیر قرار می دهد و در صورت بیماری یا فوت یكی از اعضا‘خانواده و به ویژه یكی از والدین، همه افراد خانواد ه آسیب جدی می بینند.
ایدز همچنین ساختار و عملكرد خانواده را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. آمارها نشان می دهند بیشتر افراد آلوده از خانواده های فقیر و از كشورهای در حال توسعه هستند. از طرف دیگر ایدز با تحمیل عوارض مصیبت بار بر خانواده های مبتلا به این بیماری‘ روند توسعه را به عقب می اندازد به نحوی كه پیشرفت های اقتصادی‘ اجتماعی‘ بهداشتی و... سیر قهقرایی خواهند داشت.
در سال ۲۰۰۳‘ تقریباًپنج میلیون نفر به ویروس" اچ آی وی" آلوده شده اند كه بیشترین میزان در یك سال از شروع همه گیری این بیماری گزارش شده است.
كل تعداد افرادی كه با اچ آی وی زندگی می كنند، بطور مداوم از ۳۵ میلیون نفر در سال ۲۰۰۱ به ۳۸ میلیون نفر در سال ۲۰۰۳ افزایش یافته است. در همان سال (۲۰۰۳) تقریباً ۳ میلیون نفر در اثر ایدز جان خود را از دست دادند و بیش از ۲۰ میلون نفر از شروع اولین موارد این بیماری در سال ۱۹۸۱ فوت كرده اند.
اثرات این بیماری خانمان سوز بر خانواده بسیار عمیق است. در بسیار ی از نقاط دنیا‘ نه تنها طلاق باعث ایجاد خانواده های تك والدی یا ناتنی شده است‘ بلكه مرگ والدین و یتیمی متعاقب بیماری ایدز نیز فرا گیر شده است.
اشكال خانواده های جدیدی مثل" نسل های جهش یافته" ،متعاقب نسل والدین هلاك شده در اثر ایدز ایجاد شده ا كه شامل پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها و نوه های یتیم یا خانواده های "كودك سرپرست" است .
تداوم نسل جدید ایتام و اشكال و انواع خانواده های جدید‘ چالشهای دشواری در سیاستگزاری و برنامه ریزی مباحث كودك و خانواده ایجاد می كند كه رفع آنها مستلزم همكاری های گسترده در سطوح ملی و بین المللی است.
تا سال ۲۰۰۳‘ پانزده میلیون كودك زیر ۱۸ سال در اثر ایدز یتیم شده اند كه از هر ۱۰ نفر‘ ۸ نفر آنها در جنوب صحرا افریقا زندگی می كنند.
تاثیرات همه گیری این بیماری در تمامی جنبه های زندگی كودكان دیده می شود. سلامت روحی – روانی‘ جسمی‘ امنیت و تندرستی كلی این كودكان به دلایل گوناگون در معرض خطر قرار دارد.
این كودكان اغلب ناچار به ترك مدرسه به منظور كاركردن و تامین غذا و مراقبت از والدین بیمار و سایر خواهران و برادران خود هستند.
همچنین اغلب در معرض سوء تغذیه‘ خشونت‘ كار استثمار آمیز‘ تبعیض و سایر سوء استفاده ها قرار دارند.
این اپیدمی ها‘ تاثیرات زیادی هم بر زنان در خانواده ها دارد. معمولاً همسران ‘ مادران‘ دختران و ماردبزرگ ها بار عمدهد مسولیت‌ها را بر دوش می كشند.
دختران به میزان بیشتری نسبت به پسران برای رسیدگی به والدین بیمار و سایر كودكان، منزل یا مدرسه را ترك می كنند . زنان مسن تر اغلب بار مسولیت مراقبت از كودكان آسیب دیده از این بیماری را بر عهده دارند و پس از پدر و مادر كودكان‘ نقش والدینشان را برای ایتام ایفا می كنند.
آنها همچنین اغلب مسؤل تولید در آمد و غذا برای سایرین هستند. زنان مسن به دلیل مراقبت از ایتام و كودكان بیمار‘ ممكن است به دلیل ننگ ناشی از ایدز از نظر اجتماعی‘ طرد شوند یا مورد تبعیض قرار گیرند.
وقتی زنی بیمار می شود نه تنها خانواده حمایتی از او نكرده و او را طرد می كند بلكه ممكن است در صورت فوت همسراموال او را نیز متصرف شوند. استحكام خانواده ها و شبكه های خانوادگی در مبارزه با بیماری و پیامد های آن بسیار اهمیت دارند.
روی هم رفته هدف سیاست ها و برنامه های مرتبط با خانواده بهبود‘ حفظ و حمایت بنیان خانواده است. دستیابی به این هدف نیازمند اتحاذ سیاستهای مناسب به منظور تقویت روابط خانواده سالم و با لندگی خانواده خواهد بود. البته باید دانست كه قالب یا چشم انداز واحدی برای سیاست گزاری مسائل خانواده در برخورد با مشكل ایدز نمی توان در نظر گرفت.
ولی آنچه كه مسلم است داشتن سیاست ها و برنامه های مناسب به منظور ارتقا و آگاهی تقویت اقتصادی و بهبود امكانات مراقبتی برای كمك به خانواده ها بسیار اهمیت دارد .خانواده های مستحكم به عنوان اولین و بهترین خط دفاعی پیشگیری از بیماری ایدز هستند.
خانواده ها نیاز به كمك و حمایت برای این منظور دارند. بنابراین سیاست ها وبرنامه های مبارزه با ایدز باید این مكان را برای خانواده ها و جوامع تامین كند.
این حمایت های مورد لزوم در برنامه ها می تواند به شرح زیر باشد:
۱. شناسایی و تقویت ظرفیت خانواده های آسیب پذیر به منظور ممانعت و پیشگیری از بیماری
۲. اطمینان از آگاهی خانواده های در گیر با بیماری ایدز از دانش و مهارت های مورد لزوم برای محدود نمودن بیماری در خانواده و جلوگیری از انتقال آن به جامعه .
۳. شناخت و تقویت ظرفیت خانواده های در معرض آلودگی به منظور به تعویق انداختن شروع بیمار ی و برنامه ریزی برای مقابله اجتماعی با آن.
۴. اقدام جهت پیشگیری از بد نام سازی و اعمال تبعیض در مورد مبتلایان از طریق خانواده ‘ جامعه و... سازمانها و نهادهای مدنی
• شناسایی خانواده های مبتلا به ایدز و حمایت از آنها به منظور حفظ حقوق و رفاه باقیمانده اعضای خانواده
• تقویت خانواده ها برای تداوم حیات اقتصادی اشان .
دستیابی به هدف بزرگ تندرستی و بهره وری خانواده های درگیر با ایدز جز با تلاش مستمر كلیه افراد و خانواده ها‘ سازمانهای دولتی و غیر دولتی در سطوح ملی و بین المللی به منظور حفظ و تقویت بنیان خانواده و پیشگیری و مبارزه با این بیماری میسر نخواهد بود.