مندلیف در ایران

پس از سال‌ها انتظار، تنفیذ بندهای اصل ۴۴ قانون اساسی، شرایط جدیدی را برای شركت‌های دولتی فراهم آورد. شركت ملی مس ایران از اولین شركت‌های مشمول قانون واگذاری بود كه در تاریخ ۲۰/۰۳/۸۶ اولین مجمع عمومی آن با تركیب سهامداران جدید برگزار شد. در مجامع قبلی شركت‌های دولتی كه با تركیب سهامداران ۱۰۰درصد دولتی تشكیل می‌شد، بارها شركت كرده بودم اما این جلسه حال و هوای دیگری داشت. هر چند هنوز بخش كوچكی از سهام واگذار شده است ولی نوع سوالات سهامداران خود از حساسیت خاصی به سیستم مدیریت مس، حكایت داشت.
سهامداران با حساسیت آینده شركت، سود و تولید را مورد توجه قرار داده و سوالات زیادی مطرح می‌كردند كه روح‌ بخش‌خصوصی را به سیستم مدیریت القاء می‌كرد. در مورد هزینه‌ها، نیروی انسانی و معدن نیز سوالاتی مطرح شد.
یك دانشمند بزرگ معدن استرالیایی كه چند سال پیش برای بازدید از معادن روی زنجان به ایران آمده بود آن را بی‌نظیر می‌دانست و با تمثیلی می‌گفت: خداوند وقتی زمین را آفرید به هر كجا از دامن پر بركتش چیزی داد، به شیلی مقداری مس داد تا زندگی مردمان آنجا تامین شود، به اروپا‌ آب و جنگل، به اعراب تكه‌ای نفت عنایت فرمود اما به كشور ایران كه رسید در آخر كار بود، دامان بركتش را یكجا تكان داد از همه موارد قبلی تكه‌ای به ایران رسید. او ادامه داد: در عجبم! شما نفت دارید، گاز هم دارید، بسیاری از كشورهای خلیج فقط نفت دارند. شما سنگ آهن دارید، مس دارید، روی هم دارید، زغال‌سنگ و اورانیم نیز دارید و در نهایت می‌توان گفت: یكجا جدول مندلیف را دارید.
ظریفی می‌گفت: ای كاش به جای یكی از اینها مقداری تدبیر هم خداوند به ما عنایت می‌فرمود.
به هر حال مجمع عمومی مس به خوبی برگزار شد و سهامداران از رشد سهام مس، تولید و سود راضی به نظر می‌رسیدند.
مس به سه دلیل ساده مزیت دارد:
۱) شركت مس ایران دارای معادن فراوانی است و بسیاری از شركت‌های تولیدی فلزی دارای معدن نیستند، بزرگ‌ترین مزیت شركت مس اتصال بی‌واسطه آن به معدن است. شركت ملی مس ایران بهره‌برداری معادن مس كشور را تحت كنترل خود دارد و این نكته بسیار مهمی است. زیرا ذخایر معدنی دنیا به خصوص در زمینه تولید مس رو به كاهش است، بنابراین داشتن معدن یك مزیت بزرگ است.
۲) امروزه برای بسیاری از شركت‌های دنیا موضوع فروش، مساله اول است. به طور كلی اگر سرمایه‌گذاران از فروش محصولات خود و كسب سهام بازار اطمینان داشته باشند به سمت سرمایه‌گذاری می‌روند. از سوی دیگر بسیاری از چالش‌های مجموعه‌های اقتصادی، مباحث مربوط به فروش است.
نوع تولیدات شركت مس ایران از نظر كیفیت و استاندارد به گونه‌ای است كه به صراحت می‌توان گفت نه تنها شركت مس برای محصولات خود مواجه با مشكلی نیست بلكه به دلیل تقاضای بالا مجبور به برگزاری مزایده می‌شود تا بتواند با بالاترین قیمت، كاتد خود را به فروش برساند. این هم سالم‌ترین روش فروش است و هم بالاترین درآمد را نصیب سهامداران و شركت‌ می‌كند.
نكته جالب در مورد فروش كاتد شركت مس این است كه در بیشتر اوقات در مزایده‌ها خریداران حتی با قیمت‌هایی بالاتر از LME لندن حاضر به خرید محصولات شركت می‌شوند و این افتخاری برای مجموعه دست‌اندركاران ایرانی است كه می‌توانند در یك بازار رقابتی محصولات خود را بالاتر از قیمت‌های جهانی به فروش برسانند.
۳) به دلیل ارزان بودن انرژی اساسا صنایع انرژی‌بر در ایران مزیت دارند. مس تا حدی یك صنعت انرژی‌بر است.

مهندس محمود اسلامیان

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد