ایدز (بلای قرن دنیا)

کشورهای جهان، با هر شکل حکومتی تأمین سلامتی افراد جامعه را جزء اولویت های برنامه خود قلمداد می کنند چرا که جامعه سالم در گرو پرورش انسانهای سالم است.
از آنجایی که بسیاری از بیماریها قابلیت انتشار و سرایت به دیگر افراد و جوامع را دارد امروزه عزم جهانی، ریشه کن نمودن بیماریها را هدف قرارداده است. زمانیکه دنیا در سال ۱۹۸۱ با ریشه کنی" آبله" خود را آماده جشن گرفتن غلبه بر بسیاری از بیماریها از جمله فلج اطفال ، دیفتری و سرخک کرده بود یک نوع بیماری ناشناخته در اروپا،آفریقا، آمریکا و سترالیا گسترش یافت به نام «ایدز» که با گذشت بیست سال و صرف هزینه های سرسام آور کشف نشده است و با گسترش دامنه این بیماری در کشورهای آفریقای جنوبی و آسیا متأسفانه این بیماری «بلای قرن دنیا» لقب گرفته است.
درست است که «ایدز» یک بیماری عفونی جسمی است ولی در پیشگیری که تنها راه مقابله با این بیماری است چاره ای نیست جز اینکه به سلامت عاطفی ، روانی اجتماعی افراد جامعه توجه کنیم و علاوه بر ارایه آموزش مهارت های لازم توسط مدرسه و جامعه، خانواده مطمئن ترین مرکز تأمین سلامت همه جانبه و آموزش مؤثر است.
امید است با توسعه سلامتی بین اعضای خانواده راه نفوذ این بیماری خانمان سوز را به خانه خود ببندیم که علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد.
سالم و پایدار باشید
● ایدز چیست؟
ایدز یک بیماری ویروسی است که سیستم دفاعی بدن را به مرور زمان از بین برده و مختل می کند، طوری که بیمار در برابر عفونت بی دفاع شده و در نهایت از پای در می آید. سازمان جهانی بهداشت با توجه به پنهان بودن بیماری ایدز، پیش بینی می کند که تا سال ۲۰۰۵ بیش از ۳۰ تا ۴۰ میلیون نفر از مردم جهان به ویروس ایدز مبتلا خواهند شد که ۱۰ میلیون از آنان را کودکان تشکیل می دهند. همچنین پیش بینی می شود دو سوم از مبتلایان به ایدز از مردم کشورهای جهان سوم باشند.
● راههای اصلی انتقال بیماری :
- تماس جنسی با افرادی که آلوده هستند.
- تزریق خون و فرآورده های خونی
- استفاده از وسایل پزشکی استریل نشده و سر سوزن هایی که به صورت مشترک استفاده می شوند.
- انتقال از مادر آلوده به کودک (قبل ، حین و بعد از زایمان با شیر دادن به کودک)
▪ ایدز از راههای زیر منتقل نمی شود:
- دست دادن و یا در آغوش گرفتن
- عطسه و سرفه کردن
- نیش حشرات
- استفاده از حمام و دستشویی و استخر عمومی
- خوردن و نوشیدن
- عرق بدن
- نشستن کنار فرد بیمار در کلاس، محل کار و یا جاهای پر رفت و آمد
- هوا
- ملاقات با بیماران در بیمارستان
- استفاده از تلفن عمومی
- بنابراین افراد مبتلا به ایدز نیاز به حمایت و همدلی اطرافیان و جامعه دارند و جداسازی این افراد از سایرین از لحاظ روحی، روانی برای آنان شاید کشنده تر از خود بیماری باشد بسیاری از مبتلایان به ایدز نه به دلیل بی بند و باری جنسی ، بلکه به خاطر ناآگاهی و بی احتیاطی گرفتاری این بیماری مهلک شده اند.
بنابراین افراد مبتلا به ایدز نیاز به حمایت و همدلی اطرافیان و جامعه دارند و جداسازی این افراد از سایرین از لحاظ روحی ، روانی برای آنان شاید کشنده تر از خود بیماری باشد بسیاری از مبتلایان به ایدز نه به دلیل بی بند و باری جنسی، بلکه به خاطر ناآگاهی و بی احتیاطی گرفتار این بیماری مهلک شده اند.
● افرادی که بیشتر در معرض بیماری ایدز قرار دارند :
- زنان و مردان فاسد و بی بند و بار
- افرادی که شرکای جنسی متعدد دارند
- معتادان تزریقی که از سرنگ ها و سر سوزن های مشترک استفاده می کنند.
- افرادی که با استفاده از وسایل مشترک و استریل نشده خالکوبی ( یا تاتو) می کنند
- پزشکان و پرستاران که با بیماران متبلا سر و کار بیشتری دارند.
- افرادی که آمادگی تجربه ی رفتارهای پر خطر را دار
▪ مرحله اول (عفونت حاد)
در این مرحله وقتی فرد به ویروس آلوده شد علائمی نظیر تب، گلو درد، درد مفاصل، عضلات ، سردرد ، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ و ... ظاهر می گردد. زمان ظاهر شدن این علائم معمولاً ۱۲ – ۱ هفته پس از آلودگی است.
▪ مرحله دوم ( بدون علامت):
این مرحله زمانی است که مرحله اول (عفونت حاد) بهبود پیدا کرده و بیمار وارد مرحله ی شده است که هیچ علامتی در او دیده نمی شود. شخص به ظاهر سالم و مانند سایر افراد مشغول انجام فعالیتهای عادی زندگی خود می باشد. اگر در این مرحله آزمایش خون انجام گیرد، نتیجه مثبت است و نمی توان بیماری را کنترل کرد.
▪ مرحله سوم (بزرگی غده های لنفاوی):
در این مرحله غده های لنفاوی فرد آلوده بزرگ می شوند اما دردی ندارند. تعداد غده ها بیشتر از دو تا و بزرگتر از یک سانتی متر است و به مدت ۳ تا ۶ ماه قابل لمس هستند. این غده ها در ناحیه گردن ، پس سر و زیر بغل دیده می شوند.
▪ مرحله چهارم (نقض ایمنی بدن یا HIV):
در این مرحله سیستم دفاعی بدن دچار نقض و آماده ی ابتلا به عفونتها و یا سایر بیماریها می شود یعنی ویروس ایدز بر روی سیستمهای دفاعی و دستگاههای بدن، مجاری تنفسی ، گوارش، پوست ، مخاط گوش، سیستم عصبی و ... اثر می گذارد. در اثر عفونت زیاد بیمار کاهش وزن شدید و تنگی نفس پیدا می کند و جوش های چرکی صورتی یا بنفش رنگ روی پوست و داخل دهان دیده می شود که در نهایت به فوت بمیار منجر می شود.
● چرا باید جوانان و نوجوانان آموزش داده شوند؟
۱) جوانان یا اطلاعات کافی درباره چگونگی انتقال ایدز ندارند و یا اگر دارند به دلیل عدم مهارت ، نبودن حمایت و فقدان امکانات لازم در مقابل بیماری ایدز از خود مراقبت نمی کنند.
۲) در این دوران الگوهای سالم رفتاری، در دوران نوجوانی و جوانی بسیار آسانتر از زمانی است که رفتارهای «پرخطر» شکل گرفته باشند.
۳) بعضی از جوانان مبتلا به ویروس HIV درصدد معالجه خود نیستند و می ترسند زندگی خصوصی آنان با خطر مواجه شود.
۴) ایجاد ارتباط عاطفی مداوم با افراد خانواده به جوان احساس امنیت و اطمینان می بخشد.
۵) در دوره جوانی تمایل فرد به گروه و ارزشهای آن بیشتر است؛ سالم سازی رفتار در گروه سبب بهداشت روانی آن و در نتیجه دوری از رفتارهای پرخطر می شود.
۶) دوره نوجوانی و جوانی، دوره تجربه اندوزی و کنجکاوی است. آموزش های سالم می تواند نوجوان را از دست زدن به تجارب خطرناک دور کند.
۷) نوجوان و جوان فاقد اطلاعات است و می خواهد هر آنچه را که دیده یا شنیده است به مرحله عمل درآورد و تجربه کند.
۸) بسیاری از جوانان اطلاعات خود را درباره مسایل جنسی از طریق دوستان و یا فیلم ها بدست می آورند. البته بعضی از جوانان در این باره با هیچ کس صحبت نمی کنند.
۹) ممکن است بعضی از جوانان پس از صحبت کردن با دیگران جواب قانع کننده دریافت نکنند و یا با بی اعتنایی مواجه شوند.
● راهکارهای پیشگیری از بیماری ایدز:
- تلاش برای پرورش اعتقادات مذهبی و معنوی اعضای خانواده، هر چقدر اعتقادات دینی افزایش یابد آسیب پذیری در مقابل این بیماری کمتر خواهد شد.
- ایجاد احساس امیدواری به زندگی و آینده
- آموزش دادن ارزشهای اخلاقی جامعه به جوانان و نوجوانان
- ایجاد و تقویت احساس ارزشمندی و مفید بودن در افراد جامعه
- ایجاد مهارتهای تصمیم گیری در جوانان تا بتوانند در موقعیتهای مختلف زندگی تصتیم مناسبی بگیرند.
- حمایت عملی مؤسسات و نهادهای جامعه برای تشکیل و پایبندی به نظام خانواده
- کمک به نوجوان برای کسب توانایی مقابله با هیجانها و تنش ها
- اطلاع رسانی عمومی برای مبارزه با بیماری
- حمایت از افراد مبتلا به ایدز (تا نتوانند این بیماری را منتقل کنند)
- حذف ازدواج های تحمیلی و زود هنگام
- حمایت از جوانان برای عضویت در گروههای اجتماعی مناسب
- تشویق و ترغیب نوجوانان و جوانان برای انجام دادن فعالیتهای مستمر و منظم ورزشی
- توسعه مراکز راهنمایی و مشاوره خانواده و مشاوره قبل از ازدواج

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان