بانکداری اینترنتی

«اگر بانكتان می‌توانست كار خود را تازه شروع كند، این همان چیزی است كه می‌بایست به آن تبدیل می‌شد.»
این شعار بانك اینترنتی وان (كه اكنون بخشی از موسسه جی‌پی‌مورگان است) در سال ۱۹۹۹ بود.
این شعبه اینترنتی كه WingspanBank.com نام داشت، پیش از آنكه نظام بانكداری را دستخوش انقلاب نوین كند، طی دو سال مجبور شد بال‌های پرواز خود را جمع كند چون خیلی زود بانك سیتی‌‌گروپ شروع به سرمایه‌گذاری بر بخش خدمات اینترنتی خود كرد. اكنون هم دوباره سیتی گروپ در اقدامی تازه روز بیست و نهم ژانویه اعلام كرد تصمیم گرفته است بانك اینترنتی «اگ» كه متعلق به یك شركت بیمه انگلیسی به نام پرودنشال است را خریداری كند. این اقدام سیتی‌گروپ بار دیگر چون خاری به چشم بانك‌هایی بود كه فقط از طریق اینترنتی فعالیت می‌كنند. این معامله كه ارزش آن بالغ بر ۵۷۵میلیون پوند (معادل ۱۳/۱میلیارد دلار) است، ۳میلیون مشتری كارت اعتباری در انگلستان و راهی كم‌هزینه برای جمع‌آوری سپرده‌ها را در كشوری به ارمغان آورد كه شعبات بانك‌های مختلف در سطح شهرهای آن به وفور مشاهده می‌شود. این‌گونه اقدامات سیتی‌گروپ جذابیت بانك‌هایی كه هم شعبه اینترنتی و هم شعبات عادی دارند را هم كاهش داده است.
از زمانی كه سیتی‌گروپ بانك جدید آنلاین خود را كه سیتی‌دایركت نام دارد در ماه مه افتتاح كرده است، بیش از ۱۱میلیارد دلار سپرده را به خود اختصاص داده است كه معادل سپرده‌های ۱۵۰ شعبه بانكی تازه افتتاح شده است. البته جذب پول نقد به صورت آنلاین به هیچ‌وجه كار كم‌هزینه‌ای نیست. سیتی‌گروپ برای سپرده‌های اینترنتی خود بهره‌ای معادل ۷۵/۴درصد می‌پردازد كه این مقدار چندین برابر بهره سپرده‌ها در شعبات بانكی است. یك بانك انگلیسی به نام اچ‌اس‌بی‌سی به مشتریان آنلاین خود ۶درصد بهره پرداخت می‌كند. رقابت در بازار رهن، كارت اعتباری و بانك‌های بیمه‌گذاری چون واشنگتن میوچال، كپیتال‌وان و آل‌استیت بنك، نشان‌دهنده آن است كه نرخ بهره‌ها همچنان بالا خواهد ماند. اما هنوز هزینه نرخ بالای بهره كمتر از ساخت‌ و گرد‌هم آوردن پرسنل برای یك شعبه جدید بانكی است.
یك شركت تحقیقاتی به نام سلنت‌ اعلام كرده است كه سپرده‌های آنلاین آمریكا (كه به طور متوسط ارزش هریك كمتر از ۱۰۰۰۰۰دلار بوده است) در سال ۲۰۰۶ بالغ‌بر ۱۶۲میلیارد دلار بوده‌اند و این مبلغ هنوز كمتر از ۴درصد كل سپرده‌ها در كشور آمریكا است. اما انتظار می‌رود كه این مقدار تا سال ۲۰۱۰ به ۳۷۷میلیارد دلار برسد. یك بانك سرمایه‌گذاری به نام سنفورد برنشتاین اعلام كرده است كه مراجعات اینترنتی بیش از یك‌دهم رشد سپرده‌ها را طی ده سال گذشته به خود اختصاص دادند و احتمال می‌رود تا چهار سال آینده این مراجعات نیمی از رشد سپرده‌ها را به خود اختصاص دهد. موفق‌ترین بانك تمام اینترنتی آی‌ان‌جی دایركت نام دارد كه در این زمینه یكی از پیشگامان است.
این بانك كه وابسته به دویچه بانك است، ۶۰میلیارد دلار سپرده را به صورت آنلاین جذب كرده است. این بانك هیچ هزینه‌ای از كاربران اخذ نمی‌كند، هیچ شرطی برای حداقل میزان سپرده‌ها ندارد و نرخ بهره بالایی هم ارائه می‌دهد. در آمریكا حضور غیرمجازی این بانك‌ تنها به چند كافی‌نت محدود می‌شود كه دسترسی مجانی به اینترنت ارائه می‌دهند و البته قهوه قابل تحملی را هم عرضه می‌كنند. اما برونو پالسون از سنفورد برنشتاین می‌گوید بانك‌های تركیبی كه علاوه بر شعب عادی خود خدمات اینترنتی هم ارائه می‌دهند زندگی را برای بانك‌های صرفا اینترنتی دشوار ساخته‌اند چون آنها بازگشت سرمایه بهتری دارند.
با این وجود، بانك‌های تركیبی هم دردسر‌های خود را دارند. یكی از این مشكلات این است كه به عنوان مثال حدود یك‌پنجم سپرده‌های سیتی دایركت از مشتریان شعب خود این بانك نشات گرفته است و نه مشتریان جدید. از دیگر مشكلات می‌توان به تشخیص زمان فدا كردن شعب عادی برای بخش اینترنتی اشاره كرد. بانك واشنگتن میوچال به تازگی اعلام كرده است كه ۴درصد از شعبات خود را تعطیل خواهد كرد. بخشی از علت این موضوع موفقیت بخش اینترنتی این بانك در جذب سپرده‌ها است. بنابراین سیتی‌گروپ كه تعداد شعب بانكی عادی آن برای بزرگ‌ترین بانك جهان بسیار كم است، دلیل كمتری برای نگرانی دارد.

مترجم: شادی آذری

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد