جریانی پنهانی!!

رودی جاری، سرخ رنگ و حیات بخش، مایعی كه در فرهنگ و ادبیات انسانی مظهر سرخی است!«خون» كه تنها جانشین اش در بدن ما، در یك كلام خون است و دیگر هیچ! ما از آن غافلیم و آن در شتاب برای رفتن. داستانی كه تا روز نزاع، جنگ و بلا به این شیوه ادامه دارد تا اینكه به یكباره حضورش حس می شود و معنا پیدا می كند!
... كمی به گذشته برگردید. تمام دفعاتی كه بودن و نیاز به بودن آن را درك كرده اید لحظاتی ناآرام بوده اند، یا شاهد جنگ بوده اید یا مصیبت فاجعه ای را بر دوش داشته اید. آتش جنگ، ویرانی زلزله، اندوه ناشی از تصادفی دلخراش و ... و به دنبال آن استمداد برای اهدای خون.
... و ساعتی بعد ازدحام كارخانه های مسؤول و مملو از عشق انسانی برای اهدای خون... اینجاست كه تك تك سلول هایمان گردش آن را حس می كنند و چه گرمابخش است در روزهای سرد ناامیدی!
از میان تمام این حضورها، حضور عده ای ارزشمندتر است و خون آنها بسیار مورد استفاده تر گروه خونی ... موردنیاز است!
این بحث گروه خونی چیست؟ (قطعاً با آنچه بسیاری از جوانان در صحبت هایشان استفاده می كنند و می گویند فلان چیز به گروه خون «فلان شخص» نمی خورد فرق دارد! اصلاً خوردن و نخوردن گروه خونی چیست؟ آیا اجزای سازنده خون افراد با هم فرق دارد؟!
> «خون از چه چیز ساخته شده است؟
یك فرد بالغ در بدن خود ۶ـ۴ لیتر خون دارد. خون تمام افراد از سفیدپوست تا سیاه پوست تركیبی از سه نوع سلول عمده مشاور در مایعی زردرنگ و چسبناك است. (پلاسما) ۱ـ گلبول قرمز (RBC) نوعی سلول كه در حدود ۱۲۰ روز در بدن ما زنده است و ۲۰ ثانیه طول می كشد تا هر كدام آن تمام بدن را دور بزند و ۴۰% خون را تشكیل می دهد.
۲ـ گلبول سفید (WBC) كه مسؤول جنگ با عفونت ها و مواد بیگانه در خون است (مطلب مربوط به آلرژی را به خاطر آورید.)
۳ـ پلاكت ها (PLT) كه كوچكترین سلول خونی هستند و در امر انعقاد خون نقش اساسی دارند و پلاسما نیز جزو اصلی خون است كه ۹۵ % آن را آب و ۵% باقیمانده را هورمون، پروتئین و مواد غذایی تشكیل می دهد.
اگر تمام موارد ذكر شده در خون همه ما در حدود معین و مشخصی وجود دارد پس چه چیز باعث می شود بین خون افراد تفاوت عمده ای به نام «گروه خون» به وجود آید؟!
عامل تفاوت گروه خونی افراد «وجود یا عدم وجود ملكول های پروتئینی مشخصی به نام آنتی ژن و آنتی بادی» است.
«آنتی ژن ها» (در صورت حضور) بر سطح گلبول قرمز و «آنتی بادی ها» داخل پلاسما یا همان مایع خون هستند. پس خون من و شما از نظر كلیات آن یكسان است و آنچه باعث می شود ما امكان اهدای خون به یكدیگر را داشته یا نداشته باشیم همین پروتئین های ذكر شده است.
«گروه خونی» هر فرد به طور مستقیم به پدر و مادر و آنچه از آنان به او ارث می رسد، ارتباط دارد. یكی از روش های معمول و مهم ارزیابی تفاوت بین انواع خون ها، سیستم (ABO) است. به طور قطع شما فردی با گروه خونی O - B - A یا AB هستید و راه فراری هم ندارید (حتی اگر موجودی فضایی باشید یا بچه پایین ترین یا بالاترین نقطه شهرتان باشید فرقی نمی كند!)
براساس این سیستم دسته بندی خون و با توجه به آنچه در مورد آنتی ژن و آنتی بادی گروه خونی گفته شد:
۱ـ اگر شما گروه خونی (A) داشته باشید به این معناست كه بر سطح گلبول های قرمزتان آنتی ژن A و در پلاسمای خونتان آنتی بادی B دارید.
۲ـ گروه خونی B با كمی توجه متوجه خواهید شد وضعیت افراد این گروه كاملاً برعكس گروه قبل است آنها در سطح گلبول هایشان آنتی ژن B و در پلاسما آنتی بادی A دارند.
۳ـ فرد گروه خونی AB بر روی گلبول قرمزش هر دو نوع آنتی ژن A و B را دارد و واضح است كه در پلاسما هیچ مخالفی نداشته باشد و آنتی بادی موجود نباشد.
۴ـ و نهایتاً گروه خونی O به دلیل نداشتن هیچكدام از آنتی ژن های A و B بر سطح گلبول، آزادانه هر دو نوع آنتی بادی Aو B را در پلاسما دارد.
اما بحث گروه خونی و تفاوت های آن به همین جا ختم نمی شود و برای مثال اگر گروه خون شما (A) باشد در كنار آن از كلمه مثبت و منفی هم استفاده می كنید! (خیلی ساده یا مثبت هستید یا منفی اصلاً هم دست خودتان نیست و این یكی كاملاً ، كاملاً به پدر و مادرتان ربط دارد!)
گروه خون شما به فاكتور دیگری به نام (Rh) بستگی دارد. یك فرد (Rh+) فردی است كه بر روی سطح گلبول های قرمز خود آنتی ژن این فاكتور را دارد. (پس طبیعی است كه در پلاسمای او آنتی بادی Rh دیده نشود! درست مانند همان داستان گروه خونی ABO)
از طرفی افراد (Rh-) بر روی گلبول قرمز خود چنین فاكتوری را ندارند، (این افراد ۱۵% كل مردم هستند.)
حالا متوجه شده اید كه شما به طور یقین ناگزیر هستید یكی از گروه های خونی زیر را داشته باشید.
> تشخیص گروه خونی:
در آزمایشگاه تشخیص طبی براساس آنچه گفته شد، پس از نمونه گیری از بیمار، خون كامل او را (خونی كه ضد انعقاد دارد و شامل تمام سلول های خونی و پلاسما است) به طور قطرات مجزا با معرف های مختلف (آنتی A - آنتی B و آنتی Rh) مجاور می كنند و چسبیدن یا نچسبیدن گلبول ها در مجاورت با قطرات معرف را بررسی می كنند و گروه خونی مشخص می شود.
بعد از یك تزریق خون نامتجانس، در بدن نیز همان روند تجمع گلبولی (كه در شرایط آزمایشگاهی بین خون و معرف ایجاد می شود) پیش می آید. به همین خاطر باید پیش از تزریق خون سازگاری خون بین دهنده و گیرنده آن از نظر سیستم ABO و Rh به خوبی بررسی شود. چرا كه در اثر عدم هماهنگی گلبول های شخص گیرنده خون به هم می چسبد و به دنبال این چسبندگی رگ های خونی بسته شده سرانجام خون به سایر نقاط بدن نمی رسد. از طرف دیگر این سلول های بهم چسبیده كه حاوی هموگلوبین (پروتئین حمل كننده اكسیژن) هستند. محتویات خود را كه در خارج از سلول سمی است به داخل بدن می ریزند و حاصل آن درنهایت مرگ گیرنده خون است (پس زدن خون دریافتی)
تمام نكته مربوط به انتقال خون در یك جمله خلاصه می شود. «برای انتقال خون از شخصی به دیگری باید هیچ آنتی بادی مخالف بین دو فرد نباشد.»
افراد گروه خونی (AB) با توجه به توضیح ذكر شده به علت نداشتن هیچكدام از آنتی بادی های A و B در پلاسمای خون قادرند (در شرایط خاص) از تمام گروه های خونی، خون دریافت كنند اما تنها به هم گروه های خود خون می دهند (امیدواریم در سایر امور اینگونه خسیس نباشند) اما افراد گروه خونی (O) كه دست و دلبازتر از سایر گروه ها هستند به دلیل داشتن هر دو نوع آنتی بادی A و B فقط از هم گروه های خود، خون می گیرند ولی دهنده عمومی هستند.
مشكل ناسازگاری گروه های خونی تا سال ۱۹۰۱ جان بسیاری از افراد را گرفت تا آنكه دانشمندی به نام (Karl Landsteiner) با كشف گروه های خونی این مشكل را برطرف كرد و در سال ۱۹۳۰ موفق به دریافت جایزه نوبل پزشكی شد.
سؤال عمده ای كه برای بسیاری از جوانان خصوصاً در مواقع ازدواج و انتخاب همسر پیش می آید تفاوت گروه خونی است (البته این بار گروه خونی پزشكی، نه گروه خونی اجتماعی! كه برخلاف تصور آنها اختلاف گروه خونی دوم در این مورد خاص خطر بیشتری نسبت به گروه خونی اول دارد و تشخیص آن هم خیلی ساده است معرف آن منطق است كه در حضور احساس، عمل نمی كند!)
درواقع اگر گروه خونی شما و همسر آینده تان از نظر (ABO) تفاوت داشته باشد مشكلی ایجاد نمی شود و تنها تفاوت سیستم Rh بین زن و شوهر است كه می تواند بعد از زایمان اول زن برای فرزند یا فرزندان بعدی آنها ایجاد مشكل كند (آن هم فقط در شرایطی كه مادر آینده (Rh-) و پدر بعد از این با (Rh+) باشد. (كه البته این مشكل هم با تزریق آمپول معروفی به نام «روگام» پس از زایمان اول به كلی حل شده است و مشكلی نمی ماند مگر همان تفاوت گروه خون اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... موفق باشید و همگروه خوبی داشته باشید!!

منبع : روزنامه ایران