بوئنوس آیرس، شهر تنوع نژادها

بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین و بزرگترین شهر این کشور پهناور آمریکای لاتین است. بوئنوس آیرس، با حومه ۴۷۵۸ کیلومترمربع مساحت و ۱۳ میلیون نفر جمعیت دارد.
بوئنوس آیرس، به معنی «بادهای خوب» یا «هوای خوب» است. این شهر، سومین شهر پرجمعیت آمریکای جنوبی است. ساکنان بوئنوس آیرس را پورتنوس (Portenos)‌ به معنی «مردم بندر» می‌گویند. این شهر در ساحل رودخانه ریور پلاتا در دهانه ورود آن به اقیانوس اطلس واقع شده است. ریور پلاتا یعنی رودخانه نقره‌ای. خوان دیاز دوسولیس، دریانورد اسپانیایی، اولین اروپایی بود که در سال ۱۵۱۶ میلادی به ریورپلاتا رسید. سفر اکتشافی او ناتمام ماند زیرا مردم قوم بومی چاروآ (Charua)‌ در سرزمین اروگوئه کنونی، او را کشتند.
در سال ۱۹۳۶ یک اسپانیایی به نام پدرو دمندوزا (Pedro De Mendoza)‌ به محل بوئنوس آیرس کنونی رسید و تصمیم گرفت با همراهانش در آنجا ماندگار شود. به این ترتیب، او را بنیانگذار شهر بوئنوس آیرس می‌دانند. محل زندگی این شخص، دقیقا جنوب مرکز شهر امروزی بوده است.
بعدها بومیان حمله‌های زیادی به اسپانیایی‌های ساکن در بوئنوس آیرس کردند، به طوری که تا سال ۱۵۴۱ دیگر اثری از آن وجود نداشت.
در سال ۱۵۸۰ شخصی به نام خوان دگارای (Juan De Garay)‌ با کشتی به ساحل ریورپلاتا رسید و آنجا اقامت کرد. پس از آن بوئنوس آیرس کم‌کم رونق گرفت و اسپانیایی‌های زیادی عازم آنجا شدند. از همان نخستین سال‌ها، بوئنوس آیرس اهمیتی تجاری پیدا کرد.
● گذرگاه لیما
در قرون هفدهم و هجدهم ، استعمار اسپانیا ، بوئنوس آیرس را به گذرگاه رسیدن به لیما پایتخت پرو تبدیل کرد و از بازرگانانی که به پرو می‌رفتند، مالیات می‌گرفت. بعدها نیروی دریایی انگلیس حملاتی را برای تصرف بوئنوس آیرس آغاز کرد. این حملات در سال‌های ۱۸۰۶ و ۱۸۰۷ صورت گرفت. اما هر دو بار با شکست مواجه شد. در ۲۵ ماه می ۱۸۱۰ بوئنوس آیرس دولت مستقل خود را تشکیل داد. اکنون در آرژانتین این روز را به عنوان تعطیل ملی جشن می گیرند. البته در سال ۱۸۱۶ بود که آرژانتین استقلال خود را از اسپانیا رسما به دست آورد.
البته بوئنوس آیرس در قرن نوزدهم دو بار محاصره دریایی شد. یک بار از ۱۸۳۸ تا ۱۸۴۰ که فرانسوی‌ها این کار را انجام دادند و بار دوم از ۱۸۴۵ تا ۱۸۴۸ که نیروهای مشترک فرانسه و انگلیس راه دریایی بوئنوس آیرس را بستند. اما شهر تسلیم نشد و سرانجام نیروهای مهاجم دست از محاصره دریایی برداشتند.
● بزرگ‌ترین متروی آمریکای جنوبی
در نیمه دوم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بوئنوس آیرس به سرعت گسترش یافت. بین سال‌های ۱۸۸۰ تا ۱۹۴۰ بیشتر خیابان‌ها و بلوارهای عریض طولانی کنونی شهر ساخته شد. تا سال ۱۹۲۰ شمار زیادی از مهاجران از دیگر شهرهای آرژانتین و آمریکای جنوبی به بوئنوس آیرس رفتند. بحران اقتصادی هم سبب شد تا بسیاری از کشاورزان نزدیک به شهرهای بزرگ از جمله بوئنوس آیرس مهاجرت کنند.
جمعیت شهر بین سال‌های ۱۹۱۴ تا ۱۹۳۵، از ۵/۱ میلیون نفر به ۵/۳ میلیون نفر افزایش یافت. برای این که شهر از گره ترافیکی بیرون بیاید، ساخت مترو در همان سال‌ها آغاز شد. امروز بوئنوس آیرس، بزرگ‌ترین شبکه مترو در آمریکای جنوبی را دارد.
● موج مهاجران
بیشتر مردم بوئنوس آیرس، اسپانیایی و ایتالیایی‌تبارند و درصد درخور توجهی از اهالی شهر اصلیت آلمانی، ایرلندی، پرتغالی، فرانسوی، انگلیسی، ولزی و کروات دارند. در سال‌های دهه ۱۹۹۰ موجی از مهاجران رومانیایی و اوکراینی هم به بوئنوس آیرس رسید. جالب این که در اوایل قرن بیستم مهاجران زیادی از لبنان، سوریه و ارمنستان نیز به شهر بوئنوس آیرس رفتند.
اولین کسانی که از آسیای جنوب شرقی ساکن بوئنوس آیرس شدند، ژاپنی‌ها بودند که از جزیره اوکیناوا به آنجا رفتند. آنها پرورش‌دهنده گل بودند. در سال‌های دهه ۱۹۷۰ نیز چینی‌ها و کره‌ای‌ها به این شهر رفتند. آنها سوپرمارکت‌های کوچک دارند.
بوئنوس‌آیرس شهری با فرهنگ‌های گوناگون است. ساکنان شهر از نژادها و قومیت‌های مختلف قاره‌های جهان هستند. همین تنوع ساکنان، تنوع فرهنگ‌ها را ایجاد کرده است. اکثر مردم شهر مذهب کاتولیک رمی دارند. اقلیت‌های دینی بوئنوس‌آیرس را مسلمانان، پروتستان‌ها، ارتودکس‌ها و یهودیان تشکیل می‌دهند.
بوئنوس آیرس، هوایی مرطوب دارد و میانگین دمای سالانه‌اش، ۵/۱۷ درجه سانتیگراد است. در این شهر سالانه ۱۱۵۰ میلی‌متر باران می‌بارد. در ماه ژانویه، میانگین دمای شهر به ۳۰ درجه سانتیگراد و در زمستان به ۱۵ درجه سانتیگراد می‌رسد. از آنجا که بوئنوس‌آیرس در نیمکره جنوبی قرار دارد، گرم‌ترین روزهایش در ماه‌های سرد نیمکره شمالی است.
بوئنوس‌آیرس، مرکز اقتصادی، صنعتی، سیاسی و فرهنگی آرژانتین است. بندر شهر، از شلوغ‌ترین بنادر در آمریکای جنوبی است. کشتی‌های زیادی در ریورپلاته (رود نقره‌ای) تردد می‌کنند و کالا و مسافر به برزیل، اروگوئه و پاراگوئه می‌برند.
بوئنوس‌آیرس سیزدهمین اقتصاد بزرگ را در میان شهرهای جهان داراست. در حومه شهر مزارع و دامداری‌های زیادی به چشم می‌خورد. در آنجا گوشت، لبنیات، پشم و محصولات چرمی تولید می‌شود و علاوه بر مصرف در شهر، به کشورهای مختلف نیز صادر می‌گردد.
● تاثیرپذیری از فرهنگ اروپایی
بوئنوس‌آیرس به شدت از فرهنگ اروپایی تاثیر پذیرفته است. این شهر یکی از بزرگ‌ترین تالارهای اپرا در جهان را دارد. البته این تالار برای تعمیرات و بازسازی بسته است و تا سال ۲۰۱۰ بازگشایی نخواهد شد. مردم شهر به تئاتر، موسیقی، هنرهای زیبا، دکوراسیون و کتاب علاقه زیادی دارند. شمار موزه‌های شهر نیز در خور توجه است و هر روز خیلی‌ها از این موزه‌ها دیدن می‌کنند.
زبان رسمی مردم بوئنوس‌آیرس، اسپانیایی است. اقلیت‌های قومی به زبان خود صحبت می‌کنند. جالب است بدانید اولین بار در سال ۱۸۹۶ سینما به بوئنوس‌آیرس راه یافت. امروزه این شهر مرکز سینمای آرژانتین است. در آنجا تا به حال ۲۰۰۰ فیلم کارگردانی یا تولید شده است.
● شهری رویایی برای گردشگران
طبق گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری، از سال ۲۰۰۲ به بعد گردشگری در آرژانتین روبه‌ رشد بوده. براساس گزارش مجله بین‌المللی سفر به علاوه تفریح در سال ۲۰۰۸، بوئنوس آیرس پس از بانکوک تایلند، دومین شهری بود که گردشگران در جهان آرزوی دیدن آن را داشته‌اند. شهر جاذبه‌های زیاد هنری، تاریخی، طبیعی، فرهنگی، تفریحی و ورزشی برای گردشگران دارد.
به این مجموعه‌ها باید بازارها و مراکز خرید فراوان و متنوع را نیز افزود که هرکدام ویژگی خاص خود را دارند و گردشگران زیادی را جذب می‌کنند.
بوئنوس آیرس، شبکه گسترده‌ای از خطوط حمل و نقل دارد. شبکه اتوبوس‌رانی بوئنوس آیرس خصوصی است و شرکت‌های متعددی در ۱۵۰ خط اتوبوس‌رانی شهر فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها بدون حمایت مالی دولت به کار خود ادامه می‌دهند و خودگردان و خودکفا هستند. بلیت‌ اتوبوس‌‌ها باتوجه به کیفیت و خدمات آنها از ارزان تا گران وجود دارد.
این شهر همچنین ۴۰ هزار تاکسی دارد. ولی درصد درخور توجهی از اهالی بوئنوس‌ آیرس با مترو رفت و آمد می‌کنند. این شهر قدیمی‌ترین شبکه مترو در نیمکره جنوبی را دارد که اولین خط آن در سال ۱۹۱۳ به بهره‌برداری رسید. متروی بوئنوس آیرس ۶ خط و ۵۲ کیلومتر طول و ۷۴ ایستگاه دارد.
براساس برنامه گسترش شبکه مترو، طول خطوط متروی بوئنوس آیرس تا سال ۲۰۱۱ به ۸۹ کیلومتر افزایش خواهد یافت. قیمت بلیت مترو، ارزان‌تر از اتوبوس است و روزانه ۳/۱ میلیون سفر با مترو انجام می‌شود.
شهر بوئنوس آیرس سیستم تراموا هم دارد که طول خطوط آن ۸۶۰ کیلومتر است و در نقاط مختلف شهر گسترش یافته است. از بوئنوس آیرس با قطار می‌توان به شهرهای دیگر سفر کرد. قطار بوئنوس آیرس به دوساریو و کوردوبا، با سرعت ۳۲۰ کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند.
شهر بزرگ بوئنوس، شهر هیجان‌های فوتبال است. کمتر شهر بزرگی را می‌توان یافت که فوتبال این گونه تا عمق زندگی مردم شهر نفوذ کرده باشد. با این که بوئنوس آیرس مردمی با نژادهای مختلف، از سرزمین‌های گوناگون دارد و با توجه به علایق آنها انواع ورزش‌ها در شهر رایج است، اما فوتبال حسابی جداگانه دارد.
فوتبال در این ابر شهر فقط ورزش نیست بلکه زندگی و دلگرمی و دلبستگی خیلی‌هاست.
بی‌تردید فوتبال در زندگی اهالی بوئنوس آیرس نقش مهمی دارد و آثارش را می‌توان در لباس مردم، در برنامه‌های موسیقی، در جمع‌های دوستانه، در مهمانی‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها، کارگاه‌ها و کارخانه‌ها و حتی خیابان‌های شهر دید.
چگونه است که فوتبال این چنین در زندگی شهروندان بوئنوس آیرس نفوذ کرده است؟ آرژانتین و پایتخت آن در دهه‌های گذشته بارها و بارها با بحران‌های شدید سیاسی و اقتصادی روبه‌رو شده‌اند.
در روزهای اوج فقر و نومیدی فوتبال عامل همبستگی مردم بوده و پیروزی‌ها به آن روحیه داده. وقتی در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین انگلیس را برد و بعد به اولین قهرمانی‌اش در جام رسید، عقده مردم این کشور گشوده شد و غرور از دست رفته خود را بازیافتند و آرام گرفتند.
در بوئنوس آیرس فرق نمی‌کند خردسال باشید یا بزرگسال. فوتبال در زندگی هر شهروند آرژانتینی بویژه در بوئنوس آیرس رخنه کرده که با آن دردهای خود را مرهم می‌نهند و آرام می‌‌گیرند. فوتبال مردم شهر را به شادی و گاهی به گریه می‌آورد.
پیروزی‌ها باعث می‌شود تا هوادان یک تیم غم و اندوه و حتی فقر خود را برای چندروز هم که شده فراموش کنند و البته یک شکست هم شاید تمام شادی‌ها و امیدهایشان را به غم و یاس تبدیل کند. سابقه فوتبال در آرژانتین زیاد است و فوتبال این کشور اعتبار جهانی دارد.
آرژانتین، کشوری است که ۲ بار قهرمان جام‌جهانی فوتبال شده و از‌ آن مهم‌تر، سرزمین دیه‌گو مارادوناست. هزاران کودک و نوجوان آرژانتینی که هر روز به دنبال توپ می‌دوند، در عالم رویاخود را جای مارادونا می‌بینند و آرزویشان این است که هر کدام روزی مارادونا شوند. اما مارادونا، مارادوناست و مارادونای دومی نخواهد آمد.
در آرژانتین، فوتبال تنها نیرویی است که توانسته روحیه مردم را در بحران‌های سیاسی و اقتصادی بالا ببرد. لیگ ملی فوتبال آرژانتین با شرکت ۲۰ تیم در دسته اول برگزار می‌شود.
تماشای مسابقات این لیگ از سرگرمی‌ها و دغدغه‌های خیلی از آرژانتینی‌ها بویژه اهالی بوئنوس آیرس است. زیرا بزرگ‌ترین تیم‌های باشگاهی آرژانتین که چندتایشان آوازه‌ای جهانی دارند در این شهرند.
ریور پلات و بوکاجونیورز، موفقیت‌های قاره‌ای و جهانی زیادی کسب کرده‌اند و رویارویی آنها با هم یکی از بزرگ‌ترین و پرهیجان‌ترین شهر آوردها در جهان فوتبال است.
● یک پاتوق برای هواداران اتومبیلرانی
در شهر بوئنوس آیرس، اتومبیلرانی طرفداران زیادی دارد و در روزهای تعطیل شمار زیادی از جوانان به سراغ این ورزش می‌روند. پیست اسکار گالوز در بوئنوس آیرس، محل برگزاری انواع مسابقات اتومبیلرانی است.
در این پیست از مسابقه سرعت ۸۰۰ متر تا مسابقات فرمول یک برگزار می‌شود. علاقه‌مندان اتومبیلرانی روزهای جمعه در رستوران بزرگی که نزدیک پیست قرار دارد، جمع می‌شوند و به اصطلاح آنجا پاتوق آنهاست. در این رستوران و بیرون آن هرگونه اطلاعات درباره اتومبیل‌ها، مسابقات و بروشورها عرضه می‌شود.
● بسکتبال در حومه شهر
چندین صفحه بزرگ تلویزیونی نصب کرده‌اند که مسابقات را به طور مدرا بسته پوشش می‌دهند. این پیست در جایی واقع شده که فقط چند دقیقه با مرکز شهر فاصله دارد. بنابر این مراجعان به آن خیلی زیاد است بسکتبال یکی از ورزش‌های محبوب در بوئنوس آیرس است. بهترین بازیکنان بسکتبال آرژانتین ساکن حومه بوئنوس آیرس هستند.
قلب بسکتبال آرژانتین در حومه این شهر می‌تپد. البته شهر شمار زیادی باشگاه بسکتبال دارد که تورنمنت‌های سالانه را سازمان می‌دهند.
مسابقات منظم و با کیفیت باشگاهی بسکتبال، زمینه را برای تشکیل یک تیم ملی قدرتمند فراهم کرده بی‌علت نیست که می‌بینیم تیم ملی بسکتبال آرژانتین از تیم‌های صاحب نام و قدرتمند بسکتبال در جهان است و یک پای ثابت مسابقات جهانی و المپیک محسوب می‌شود.
● بوکس در لوناپارک
در بوئنوس آیرس ورزش بوکس هم طرفداران زیادی دارد. این ورزش از دهه‌های گذشته با اقبال جوانان شهر مواجه شده بو بوکسورهای آرژانتینی در مسابقات متعدد درخشیده‌اند.
اسکار بوفاوینا یکی از چهره‌های به یادماندنی بوکس آرژانتین است که حتی تا مرز کسب عنوان قهرمانی جهان در دسته سنگین وزن پیش رفت و مسابقه‌ای تاریخی را مقابل محمدعلی بوکسور افسانه‌ای سیاهپوست برگزار کرد. محل اصلی مسابقات بوکس در بوئنوس آیرس ورزشگاه لوناپارک است.
در ریشه داشتن و قدمت بوکس در بوئنوس آیرس همین بس که در سال ۱۹۲۳ لوئیس آنخل فیرپوس «Firpos» آرژانتینی در مسابقه‌ای جنجالی که بزرگ‌ترین مسابقه بوکس آن سال در جهان بود ، جک دمپسی (Dempsey) را ضربه فنی کرد و او را از رینگ بیرون انداخت. دمپسی بعدها قهرمان جهان شد.

ترجمه و تالیف: جهانگیر چراتی

منبع : روزنامه جام‌جم